Xóa nhà tạm, nhà dột nát: Cần đổi mới, linh hoạt cách làm

Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Long Trần Tiến Dũng phát biểu chỉ đạo công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh. Ảnh ST

Chung tay, nỗ lực xóa nhà tạm, nhà dột nát

Bên cạnh nguồn lực hỗ trợ từ ngân sách, từ nhiều năm nay, các Sở, ngành, tổ chức chính trị - xã hội của tỉnh Vĩnh Long tăng cường tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa và mục tiêu của công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát; thông qua đó để động viên, huy động các nguồn lực tổng hợp của toàn xã hội trong thực hiện chương trình ý nghĩa này.

Trong quá trình triển khai, các địa phương đã kịp thời giám sát, có đánh giá để điều chỉnh vướng mắc, bất cập; đồng thời quan tâm biểu dương những cách làm hay, sáng tạo trong vận động, triển khai xây dựng, sửa chữa nhà ở cho người có công với cách mạng, hộ nghèo, cận nghèo và hộ dân tộc thiểu số gặp khó khăn về nhà ở để lan tỏa hiệu quả công tác này.

Theo báo cáo, tổng số lượng nhà trên địa bàn tỉnh ở cần hỗ trợ là 1.344 căn. Trong đó, nhà ở người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ là 507 căn, với số tiền 35,94 tỷ đồng; hộ dân tộc thiểu số 41 căn, với số tiền 2,46 tỷ đồng.

Triển khai Kế hoạch xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn, giai đoạn 2024 - 2025, tỉnh sẽ thực hiện hỗ trợ đối với các hộ gia đình thuộc diện hộ người có công với cách mạng, hộ nghèo, cận nghèo, hộ dân tộc thiểu số gặp khó khăn về nhà ở.

“Với tinh thần quyết tâm không để ai bị bỏ lại phía sau, tỉnh Vĩnh Long phấn đấu đến cuối tháng 4/2025 cơ bản hoàn thành nghiệm thu và đưa công trình vào sử dụng, hoàn thành xóa nhà tạm, dột nát cho người có công với cách mạng hộ nghèo, cận nghèo, hộ dân tộc thiểu số gặp khó khăn về nhà ở” - Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Long Trần Tiến Dũng cho biết.

Sự vào cuộc khẩn trương, nỗ lực trong công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát cũng thể hiện tinh thần chung của cả nước với công tác này.

Hiện nay, chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát cũng đang được các địa phương triển khai trên khắp cả nước. Theo đó, chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát được lồng ghép thực hiện trong nhiều chương trình và huy động được đông đảo các thành phần trong xã hội tham gia.

Người dân có hoàn cảnh khó khăn vùng cao luôn mong ước có được chốn an cư bền vững. Ảnh: N.Lộc

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, một trong những chương trình có đóng góp lớn vào mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát hiện nay phải kể đến dự án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo được triển khai theo chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, với mục tiêu hỗ trợ khoảng 95.700 hộ nghèo. Trong đó, có khoảng 61.000 hộ được hỗ trợ xây mới và hơn 32.000 hộ sẽ được sửa chữa nhà ở.

Về kinh phí, tổng số tiền cần thiết để thực hiện chương trình là 3.173 tỷ đồng. Trong đó, năm 2023 đã phân bổ 1.020 tỷ đồng, năm 2024 đã giao 1.306 tỷ đồng, và phần còn lại, khoảng 767 tỷ đồng, dự kiến sẽ được phân bổ trong năm 2025.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, chương trình đã phát sinh thêm khoảng 3.000 hộ nghèo, khiến tổng số hộ cần hỗ trợ tăng lên so với dự kiến ban đầu. Tính đến hết năm 2023, đã có 16.000 căn nhà hoàn thành, và đến cuối năm 2024, tổng số căn nhà hỗ trợ đạt 57.346 căn, tương đương với 60% tổng số căn nhà cần xây dựng theo kế hoạch.

Để có được kết quả trên, theo lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đó là thành quả từ những kinh nghiệm thực tế ở các địa phương được đúc rút và cải tiến qua thời gian.

Linh hoạt hơn trong triển khai dự án

Một kinh nghiệm khác trong triển khai thực hiện chương trình tại các địa phương là việc tích hợp các nguồn vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia khác với nguồn vốn trung ương, để tạo ra các đề án chung, trình Hội đồng nhân dân phê duyệt và triển khai.

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy, những cách làm này giúp tiết kiệm chi phí và đảm bảo tính linh hoạt trong triển khai chương trình.

“Nhiều địa phương đã thực hiện rất tốt cách tiếp cận này, tạo sự hiệu quả trong công tác quản lý và phân bổ nguồn lực” - Bộ trưởng Đỗ Đức Duy chia sẻ.

Bên cạnh đó, nhiều địa phương cũng chủ động tăng mức hỗ trợ cho hộ nghèo từ nguồn ngân sách địa phương hoặc quỹ xã hội hóa.

Cụ thể, mặc dù mức hỗ trợ từ trung ương là 60 triệu đồng cho việc xây mới và 30 triệu đồng cho sửa chữa, nhưng một số tỉnh đã huy động thêm quỹ địa phương để nâng mức hỗ trợ, giúp cải thiện điều kiện sống cho các hộ nghèo.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cũng thẳng thắn chỉ ra trong quá trình triển khai chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát vẫn gặp phải một số thách thức, đặc biệt là vấn đề đất đai và sự chậm trễ trong việc hỗ trợ các hộ có công với cách mạng.

Theo báo cáo, hiện nay, có nhiều hộ nghèo có công với cách mạng nhưng chưa được hưởng đầy đủ hỗ trợ nhà ở. Một số hộ gia đình này vẫn phải chờ đợi lâu để nhận được hỗ trợ, điều này tạo ra tâm lý không yên tâm cho các gia đình có công. Do đó, cần phải có giải pháp kịp thời để giải quyết vấn đề này, giúp họ nhận được sự hỗ trợ xứng đáng.

Những ngôi nhà méo mó, xiêu vẹo tạm bợ như thế này đang dần bị xóa sổ. Ảnh: N.Lộc

Để khắc phục các vướng mắc trên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị Bộ Tài chính cần sớm có phương án giải quyết vấn đề phân bổ kinh phí, đảm bảo các địa phương có thể triển khai kịp thời các dự án hỗ trợ nhà ở. Đồng thời, các địa phương cần linh hoạt hơn trong việc giải quyết các vấn đề đất đai, đặc biệt là ở các vùng khó khăn, miền núi.

Vấn đề chính sách đất đai cũng cần được điều chỉnh để đảm bảo quyền lợi cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách. Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đề nghị các địa phương cần chủ động trong việc cấp đất và tổ chức giải phóng mặt bằng, đồng thời tìm kiếm các giải pháp hợp lý để giải quyết vấn đề thiếu đất sạch cho hộ nghèo; có chính sách linh hoạt hơn trong việc cấp đất, bồi thường tái định cư và hỗ trợ cho các hộ nghèo, nhất là những hộ sống ở vùng sâu, vùng xa.

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy tin rằng, mặc dù còn nhiều thách thức, nhưng với những kinh nghiệm tích cực từ các địa phương và sự chỉ đạo quyết liệt từ Chính phủ, chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo sẽ tiếp tục đạt được những kết quả đáng khích lệ, cải thiện đời sống cho người dân nghèo, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, và góp phần giảm nghèo bền vững.

Trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa hiện còn 12.902 căn nhà/hộ chưa được hỗ trợ theo Chỉ thị số 22, trong đó xây dựng mới là 8.323 hộ. Hiện số kinh phí cần tiếp tục vận động xây dựng nhà ở là trên 633 tỷ đồng, trong đó nguồn kinh phí hiện đã có nguồn vận động là trên 476 tỷ đồng.

Với nỗ lực, quyết tâm "không để ai bị bỏ lại phía sau", Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Doãn Anh đề nghị các cấp, các ngành, địa phương cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, quyết tâm chính trị cao trong triển khai thực hiện Chương trình “Xóa nhà tạm, nhà dột nát” một cách quyết liệt, khẩn trương, linh hoạt, sáng tạo trong cách nghĩ, cách làm, thiết thực, hiệu quả./.

N.LỘC