Xử lý nguồn thu hồi nợ của các chương trình tín dụng chính sách tại Ngân hàng Chính sách xã hội

Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: VPQH

Bổ sung nguồn vốn cho vay các chương trình tín dụng chính sách khác đang thiếu nguồn lực

Sáng 24/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã nghe Tờ trình, Báo cáo thẩm tra và thảo luận tại Hội trường về việc xử lý nguồn thu hồi nợ của các chương trình tín dụng chính sách do ngân sách nhà nước cấp đã hết thời gian thực hiện tại Ngân hàng Chính sách xã hội.

Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, từ năm 2008-2017, ngân sách nhà nước đã cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội tổng số tiền là 6.068,961 tỷ đồng để thực hiện cho vay 3 nhóm chương trình tín dụng chính sách, gồm: cho vay hộ đồng bào dân tộc thiểu số; cho vay nhà ở; cho vay hỗ trợ các huyện nghèo đẩy mạnh xuất khẩu lao động.

Các chương trình này có thời gian cho vay từ 5 năm đến 15 năm, không bao gồm gia hạn theo quy định của từng chương trình. Theo quy định tại các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, thời gian giải ngân toàn bộ các chương trình nêu trên đến hết năm 2020. Sau năm 2020, Ngân hàng Chính sách xã hội có trách nhiệm thu hồi khoản cho vay này theo hợp đồng tín dụng do các chương trình này đã kết thúc thời gian thực hiện.

Theo báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội, đến 30/4/2025, đã thu hồi được 3.144,499 tỷ đồng và dư nợ còn lại tiếp tục phải thu hồi theo hợp đồng tín dụng đã ký với khách hàng vay vốn là 2.924,462 tỷ đồng (dự kiến thời điểm thu hồi khoản vay cuối cùng là năm 2035, không bao gồm thời gian gia hạn nợ theo quy định).

Trong khi đó, nhu cầu vốn vay của các chương trình tín dụng chính sách đến hết năm 2025 là khoảng 31.727 tỷ đồng, nhu cầu về vốn ngân sách nhà nước cần thiết bố trí để cho vay các chương trình tín dụng chính sách khoảng 16.727 tỷ đồng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình. Ảnh:VPQH

Do đó, Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam kiến nghị cho phép sử dụng nguồn vốn đã thu hồi và tiếp tục thu hồi trong thời gian tới của các chương trình tín dụng chính sách do ngân sách nhà nước cấp đã hết thời gian thực hiện để thực hiện cho vay chương trình nhà ở xã hội theo quy định tại Nghị định số 100/2024/NĐ-CP.

Trên cơ sở hiệu quả thực hiện các chương trình tín dụng chính sách tại Ngân hàng Chính sách xã hội và nhu cầu về nguồn vốn đến hết năm 2025, Chính phủ nhận thấy việc cho phép sử dụng nguồn vốn đã thu hồi và tiếp tục thu hồi trong thời gian tới của các chương trình tín dụng chính sách do ngân sách nhà nước cấp đã hết thời gian thực hiện để bổ sung nguồn vốn cho vay các chương trình tín dụng chính sách khác đang thiếu nguồn lực thực hiện là cần thiết và phù hợp với tình hình thực tế.

Do đó, căn cứ quy định tại Luật Ngân sách nhà nước, Chính phủ đề nghị Quốc hội xem xét ban hành Nghị quyết của Quốc hội về cho phép Ngân hàng Chính sách xã hội tiếp tục sử dụng toàn bộ số tiền ngân sách nhà nước đã cấp cho 10 chương trình tín dụng chính sách (6.068,961 tỷ đồng).

Trong đó bao gồm số tiền đã thu hồi nợ đến ngày 30/4/2025 là 3.144,499 tỷ đồng và số tiền tiếp tục thu hồi còn lại là 2.924,462 tỷ đồng để cho vay các chương trình tín dụng tại Ngân hàng Chính sách xã hội. Ngân hàng Chính sách xã hội có trách nhiệm quản lý, sử dụng nguồn vốn theo đúng quy định tại quy chế quản tài chính để cho vay theo quy định của pháp luật.

Quản lý chặt chẽ, hiệu quả các nguồn vốn

Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, đa số ý kiến trong Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, đề xuất cho phép Ngân hàng Chính sách xã hội được sử dụng nguồn vốn thu hồi nợ của các chương trình tín dụng chính sách do ngân sách nhà nước cấp đã hết thời gian thực hiện cơ bản phù hợp với tình hình thực tiễn. Đồng thời, đề nghị báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định cho phép sử dụng toàn bộ số tiền 6.068,961 tỷ đồng để cho vay các chương trình tín dụng tại Ngân hàng Chính sách xã hội theo đề nghị của Chính phủ tại Tờ trình số 511/TTr-CP.

Thảo luận tại Phiên họp, đa số đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tán thành việc cho phép Ngân hàng Chính sách xã hội tiếp tục sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước đã cấp cho để cho vay các chương trình tín dụng tại ngân hàng.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH

Đánh giá cao nỗ lực của Ngân hàng Chính sách xã hội trong thời gian vừa qua, đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, với những nỗ lực phục vụ người nghèo trong hơn 20 năm qua, Ngân hàng Chính sách xã hội rất cần sự quan tâm và hỗ trợ nhiều hơn từ nguồn vốn ngân sách nhà nước.

Theo báo cáo của Chính phủ số tiền 6.068 tỷ đã cho vay, đã hết thời gian giải ngân, đến nay thì chúng ta đã thu hồi nợ được là 3144 tỷ tức là khoảng 52%, số tiền còn lại thì chúng ta sẽ tiếp tục thu hồi vì thời gian cho vay thì chưa đến thời hạn để thu hồi. Đại biểu Trần Hoàng Ngân đề nghị, Chính phủ có thể xem xét và nên quyết toán số tiền đã thu hồi hơn là giao trọn gói 6.068,961 tỷ đồng; đồng thời, làm rõ việc giao cho Ngân hàng Chính sách xã hội nhưng cho vay thì không phải thuộc đối tượng mà 3 nhóm trước đây đã quyết định.

“Vậy Quốc hội sẽ giao cho Ngân hàng Chính sách xã hội số tiền đã thu hồi là 3.144,499 tỷ đồng để thực hiện các khoản cho vay thuộc đối tượng khác theo quy định chi tiết của Chính phủ hay giao trọn gói gia hạn nợ, gia hạn thời gian triển khai thực hiện 6.068,961 tỷ đồng trong thời gian tiếp theo?” - Đại biểu Trần Hoàng Ngân nêu vấn đề và đề nghị cần tách bạch rõ vì ngân sách phải có quyết toán, phải làm công tác thu hồi, và phân bổ rõ ràng.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng tham gia ý kiến về giải pháp, tổ chức thực hiện, biện pháp để quản lý chặt chẽ, hiệu quả các nguồn vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội, không để xảy ra trục lợi, chính sách thất thoát, lãng phí; lưu ý vấn đề theo dõi, theo dõi, thu hồi các khoản nợ để bố trí cho các chương trình mới phù hợp với tình hình mới.

Phát biểu kết luận nội dung Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan nghiên cứu các ý kiến phát biểu, tiếp thu, hoàn thiện và đưa nội dung này vào Nghị quyết của Kỳ họp, trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Đ. KHOA