Xử lý vi phạm mang tính giáo dục, răn đe, tránh gây gánh nặng cho người dân

Tại phiên họp, nhiều ý kiến bày tỏ sự quan tâm đến nội dung về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính. Theo đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Bà Rịa - Vũng Tàu), điểm c, khoản 1, Điều 6 dự thảo Luật quy định hai mốc thời hiệu là 6 tháng và 3 năm, nhưng không xác định rõ mốc tính và trình tự áp dụng gây lúng túng trong thực tiễn khi triển khai thực hiện.

Do đó, đại biểu Tâm Hùng đề nghị Ban soạn thảo xem xét sửa theo hướng: Trường hợp xử phạt vi phạm hành chính đối với tổ chức, cá nhân do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến thì thời gian cơ quan tố tụng thụ lý xem xét không được tính vào thời hiệu xử phạt; đồng thời thời hiệu xử phạt không vượt quá thời hiệu quy định tại điểm a và điểm b của khoản này. Quy định như vậy sẽ đảm bảo tính kịp thời và khả thi trong xử lý các hành vi vi phạm có liên quan đến hoạt động điều tra và tố tụng.

Cùng cho ý kiến về vấn đề này, đại biểu Tao Văn Giót (Lai Châu) bày tỏ nhất trí nhất trí cao với việc sửa đổi, bổ sung điểm c, khoản 1, Điều 6 của dự thảo Luật vì quy định này sẽ khắc phục được những bất cập của luật hiện hành do thời hiệu xử lý vi phạm hành chính trong hầu hết các lĩnh vực chỉ là 1 năm và một số lĩnh vực là 2 năm, tính từ thời điểm kết thúc hành vi vi phạm và thời điểm phát hiện vi phạm.

Tuy nhiên, dự thảo cũng quy định thời gian cơ quan tiến hành tố tụng thụ lý xem xét được tính vào thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính, dẫn đến tình trạng một số vụ việc phức tạp khi cơ quan tiến hành tố tụng chuyển hồ sơ đến cơ quan có thẩm quyền để xử phạt vi phạm hành chính thì đã vượt quá thời hạn nêu trên, dẫn đến hành vi vi phạm không bị xử phạt do hết thời hiệu.

Theo đại biểu Tao Văn Giót, việc chỉ nâng thời hiệu vi phạm trật tự, an toàn giao thông đường bộ từ 1 năm lên 3 năm như dự thảo Luật mà không nâng thời hiệu xử lý vi phạm về các lĩnh vực khác là chưa hợp lý.

"Lý do được nêu trong Tờ trình của Chính phủ chưa thật sự thuyết phục vì các đối tượng vi phạm lợi dụng kẽ hở và thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính để cố tình trốn tránh trách nhiệm có thể xảy ra ở bất cứ lĩnh vực nào chứ không riêng lĩnh vực an toàn giao thông", đại biểu nêu rõ.

Nêu ý kiến tại phiên thảo luận, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) hoan nghênh tinh thần cầu thị của Ban soạn thảo đã tiếp thu hầu hết các ý kiến của đại biểu tại phiên thảo luận ở tổ. Bên cạnh những nội dung đã được tiếp thu, đại biểu tỉnh Đồng Tháp cho rằng, cần thiết tăng mức phạt đối với một số lĩnh vực như: môi trường, cá độ bóng đá, cá cược trò chơi điện tử, an toàn vệ sinh thực phẩm, hàng giả, hàng kém chất lượng...

Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Cũng liên quan đến mức phạt tiền trong xử phạt vi phạm hành chính, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) cho rằng, so với giai đoạn trước, hiện nay chúng ta đã nâng mức xử phạt tiền đối với hành vi vi phạm lên mức rất cao. Đại biểu Việt Nga tán thành với quan điểm cần tăng cường tính nghiêm minh và răn đe trong công tác xử lý vi phạm hành chính, tuy nhiên cũng cho rằng, việc nâng mức phạt tiền lên mức cao đối với từng hành vi cụ thể cần được cân nhắc thận trọng và kỹ lưỡng.

Theo đại biểu tỉnh Hải Dương, hiệu quả xử lý vi phạm phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, như công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật; tính nghiêm minh, minh bạch và công bằng trong thi hành pháp luật và xử lý vi phạm, việc xử phạt phải được thực hiện kịp thời đúng quy định, không có ngoại lệ, không để xảy ra tiêu cực trong quá trình xử lý...

Do đó, việc nâng mức phạt cần dựa trên những tiêu chí cụ thể, rõ ràng và mang tính thực tiễn cao. Thứ nhất, cần căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng giai đoạn, đặc biệt là thu nhập trung bình của người dân. Một mức phạt quá cao so với khả năng chi trả của người dân, nhất là những người lao động thu nhập thấp, không chỉ gây bức xúc mà còn có thể dẫn đến hệ lụy như trốn tránh, chống đối hoặc xảy ra tiêu cực trong quá trình xử lý vi phạm.

Bên cạnh đó, cần đánh giá mức độ nguy hiểm, tính chất, hậu quả của từng hành vi vi phạm: "Những hành vi có tính chất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, an toàn xã hội, tài sản của Nhà nước và nhân dân thì cần bị xử phạt nghiêm khắc ở mức phạt cao. Ngược lại, những hành vi vi phạm mang tính chất vi phạm lần đầu, lỗi vô ý hoặc hậu quả không lớn thì nên áp dụng các hình thức xử lý phù hợp, mang tính giáo dục, răn đe, không gây gánh nặng không cần thiết cho người dân", đại biểu nêu quan điểm.

Theo đại biểu Việt Nga, có thể cân nhắc nghiên cứu tạo điều kiện cho những đối tượng không có khả năng chấp hành xử phạt vi phạm hành chính bằng hình phạt tiền ở mức quá cao so với thu nhập trong một số trường hợp và hành vi cụ thể được xem xét áp dụng thay thế một phần các hình thức bổ sung khác như: cảnh cáo, buộc khắc phục hậu quả, giáo dục tại cộng đồng, công khai vi phạm...

Hiền Hạnh (TTXVN)