Xử phạt từ dữ liệu giám sát hành trình:Giải pháp chống xe 'dù', bến 'cóc'

Đội Thanh tra cơ động (Thanh tra Sở Giao thông Vận tải Hà Nội) lập biên bản một xe khách vi phạm trên đường Đỗ Mười (quận Hoàng Mai). Ảnh: Tuấn Khải.

Đuổi và phạt: Khó hiệu quả

Những năm qua, tình trạng xe “dù”, bến “cóc”, xe hợp đồng hoạt động trá hình như xe khách liên tỉnh tuyến cố định trên địa bàn Thủ đô diễn biến phức tạp, gây ùn tắc giao thông và làm nhiễu loạn hoạt động vận tải hành khách.

Vi phạm nhiều nhất phải kể đến các tuyến đường, khu vực lân cận các bến xe lớn của thành phố, như: Giải Phóng, Kim Đồng (gần Bến xe Giáp Bát); Đỗ Mười, Trần Thủ Độ (gần Bến xe Nước Ngầm); Phạm Hùng, Phạm Văn Đồng, Nguyễn Hoàng, Trần Bình, Tôn Thất Thuyết (gần Bến xe Mỹ Đình)… Hằng ngày, không khó để bắt gặp cả chục xe chở khách ngang nhiên mở cửa, dừng, đỗ đón, trả khách trên các tuyến đường này mỗi khi vắng bóng lực lượng cảnh sát giao thông và thanh tra giao thông vận tải.

Không chỉ các khu vực gần bến xe, trên địa bàn Hà Nội còn nhiều tụ điểm bến “cóc” thường xuyên có phương tiện kinh doanh vận tải hoạt động đón, trả khách, xếp dỡ hàng hóa trái quy định, như trên phố Trần Vỹ (quận Cầu Giấy); đoạn từ số nhà 78 đến số 96 đường Yên Phụ (quận Ba Đình); phố Minh Khai, đoạn gần Khu đô thị Times City (quận Hai Bà Trưng); đường Lĩnh Nam đoạn đầu cầu Thanh Trì (quận Hoàng Mai)… Thời gian qua, Thanh tra Sở Giao thông vận tải Hà Nội đã tích cực phối hợp với các cấp chính quyền địa phương kiểm tra, xử lý, song vẫn chưa triệt để. Cứ dẹp được chỗ này thì các nhà xe lại tìm vị trí khác để lập bến “cóc” mới.

Thừa nhận tình trạng xe “dù”, bến “cóc”, xe hợp đồng hoạt động trá hình còn diễn biến phức tạp, Trưởng phòng Quản lý vận tải (Sở Giao thông vận tải Hà Nội) Nguyễn Tuyển cho rằng, về cơ bản, hệ thống vận tải trên địa bàn thành phố đã đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân cũng như khách đến tham quan, du lịch. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động kinh doanh vận tải hành khách đã phát sinh một số vi phạm, phổ biến như xe hợp đồng, xe du lịch dừng, đón trả khách không đúng nơi quy định. Đặc biệt với loại hình xe từ 10 chỗ ngồi trở lên (kể cả người lái) có hiện tượng vi phạm về ghép chuyến, đặt chỗ cho khách, không có hợp đồng vận chuyển; thường xuyên đón trả khách tại các địa điểm cố định, hoạt động vận chuyển hành khách có lộ trình tương tự tuyến cố định…

Xử phạt nghiêm qua đối chiếu dữ liệu GPS

Thanh tra Sở Giao thông Vận tải Hà Nội kiểm tra một xe khách tại Bến xe Mỹ Đình (quận Nam Từ Liêm).

Nhằm từng bước lập lại trật tự, an toàn giao thông, góp phần loại bỏ tình trạng xe “dù”, bến “cóc”, nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước, Hà Nội là địa phương đầu tiên trong cả nước tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, xử phạt vi phạm của xe hợp đồng chở khách thông qua đối chiếu dữ liệu GPS.

Từ cuối tháng 2-2024, Thanh tra Sở Giao thông Vận tải Hà Nội đã lập và triển khai kế hoạch chuyên đề phối hợp với các lực lượng liên quan và chính quyền các địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động kinh doanh vận tải hành khách. Trong đó, lực lượng thanh tra tập trung kiểm tra, xử lý đối với các hành vi vi phạm có thể phát hiện qua thiết bị GPS, camera gắn trên xe ô tô như điều khiển phương tiện quá tốc độ quy định; vi phạm về thời gian lái xe liên tục và tổng thời gian làm việc trong ngày của người điều khiển phương tiện; không truyền dữ liệu từ thiết bị GPS được gắn trên phương tiện về hệ thống của Cục Đường bộ Việt Nam theo quy định...

Theo Phó Chánh Thanh tra Sở Giao thông Vận tải Hà Nội Cao Hiệp, việc thu thập dữ liệu được thực hiện trên Hệ thống giám sát hành trình của Cục Đường bộ Việt Nam, từ đó đối chiếu với các vị trí đón, trả khách ghi trên hợp đồng vận chuyển để xác định tài xế, doanh nghiệp kinh doanh vận tải có vi phạm hay không. Cách làm này giúp phát hiện những xe hợp đồng hoạt động với hành trình cố định, thời gian cố định (hoạt động trá hình như xe khách tuyến cố định), từ đó góp phần dần loại bỏ tình trạng xe “dù”, bến “cóc”.

Thực hiện kế hoạch chuyên đề, các Đội Thanh tra giao thông vận tải đã tăng cường tuần tra, kiểm soát tại các tuyến đường, khu vực “điểm nóng”. Đội trưởng Đội Thanh tra cơ động (Thanh tra Sở Giao thông Vận tải Hà Nội) Cao Đình Kim Anh cho biết, từ khi thực hiện kế hoạch chuyên đề (ngày 28-2) đến hết ngày 7-6, Đội Thanh tra cơ động đã lập biên bản xử phạt 302 trường hợp vi phạm, phạt tiền 625 triệu đồng đối với 53 doanh nghiệp và lái xe; tước 34 phù hiệu và tước quyền sử dụng giấy phép lái xe có thời hạn đối với 277 trường hợp.

Trưởng phòng Quản lý vận tải (Sở Giao thông Vận tải Hà Nội) Nguyễn Tuyển đánh giá, mặc dù gặp không ít khó khăn song bước đầu kiểm tra, xử lý đã cho thấy những hiệu quả tích cực từ việc xử phạt vi phạm qua dữ liệu GPS. Các phòng, ban, đơn vị được quán triệt tiếp tục đẩy mạnh xử lý vi phạm qua dữ liệu GPS, tổng hợp những khó khăn, vướng mắc để Sở đề xuất UBND thành phố Hà Nội và Bộ Giao thông Vận tải hỗ trợ, điều chỉnh cho phù hợp.