Xu thế chuyển đổi số trong nông nghiệp

Áp dụng công nghệ cao trong trồng dưa lưới trong nhà giàn tại HTX Nông nghiệp công nghệ cao Việt Trì Ecofarm.

Nền móng ban đầu
Theo Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam, nông nghiệp số được hiểu là việc sử dụng công nghệ kỹ thuật số để tích hợp sản xuất nông nghiệp từ vùng canh tác, nuôi trồng đến người tiêu dùng. Những công nghệ này có thể cung cấp cho ngành nông nghiệp các công cụ và thông tin để đưa ra quyết định sáng suốt hơn, cải thiện năng suất và hỗ trợ quản lý hiệu quả. Chuyển đổi số trong nông nghiệp là quá trình thay đổi tổng thể và toàn diện của cá nhân, tổ chức về cách sống, cách làm việc và phương thức sản xuất nông nghiệp dựa trên các công nghệ số.Trên địa bàn tỉnh, những bước đi đầu của số hóa nền nông nghiệp đã được thực hiện nhiều năm gần đây, biểu hiện của nó là sự phát triển, ứng dụng ngày càng mạnh mẽ của lực lượng khoa học - kỹ thuật công nghệ cao trong sản xuất các sản phẩm nông nghiệp. Nhiều giải pháp đồng bộ đã được tích cực triển khai, trong đó tập trung dồn đổi, tích tụ ruộng đất, quy hoạch vùng sản xuất tập trung, thu hút doanh nghiệp vào đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao. HTX Nông nghiệp công nghệ cao Việt Trì Ecofarm (khu 8, Hùng Lô, TP Việt Trì) là một trong những đơn vị được đầu tư áp dụng các kỹ thuật cao vào trồng các giống cây ăn quả như dưa lưới, dưa nữ hoàng… Với hơn 2.000m2 diện tích nhà màng được xây dựng thiết kế hiện đại phù hợp cho việc ứng dụng các trang thiết bị sản xuất công nghệ cao cùng với sự tư vấn của cơ quan chuyên môn, các chuyên gia kỹ thuật và sự đầu tư khoa học của HTX đã mang lại hiệu quả bước đầu các sản phẩm cây trồng đều đạt năng suất cao, chất lượng tốt, hệ thống tưới và công trình phụ trợ cho sản xuất hoạt động tốt, người dân có thể vận hành dễ dàng.Bà Nguyễn Thị Phượng - Giám đốc HTX Nông nghiệp công nghệ cao Việt Trì Ecofarm cho biết: Nhờ hệ thống nhà màng hiện đại cùng các ứng dụng kiến thức công nghệ cao vào sản xuất, giá trị các sản phẩm của HTX hiện nay đạt tới hàng trăm triệu đồng/1.000m2 diện tích cho mỗi vụ sản xuất. Sản phẩm thu hoạch tới đâu được khách hàng đặt mua đến đó nên HTX rất yên tâm cho hướng sản xuất áp dụng công nghệ cao hiện nay.Trên toàn tỉnh, các địa phương đã thực hiện quy hoạch phát triển vùng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao để tập trung các nguồn hỗ trợ, bước đầu đã hình thành vùng sản xuất nông nghiệp tập trung ứng dụng công nghệ cao điển hình như vùng chăn nuôi xã Tề Lễ, Tam Nông; mô hình cánh đồng mẫu lớn trồng lúa chất lượng cao ở các huyện Thanh Ba, Hạ Hòa, Cẩm Khê; mô hình trồng cây ăn quả có múi quy mô lớn ứng dụng tưới tiết kiệm tại các huyện Lâm Thao, Hạ Hòa, Thanh Thủy, Thanh Sơn, Tân Sơn, Phù Ninh…Dịch bệnh COVID-19 gây nhiều khó khăn trong đó có đứt gãy chuỗi cung ứng trong nông nghiệp nhưng cũng tạo cơ hội để người nông dân chủ động tiếp cận gần hơn với thời cơ chuyển đổi số. Trong thời gian dịch bệnh, việc tiếp cận với các phương tiện công nghệ, sàn thương mại điện tử, nền tảng số khác… đã giúp nông dân giảm bớt sự gián đoạn khi tiêu thụ nông sản. Năm 2018, Sở Công thương đã khai trương sàn giao dịch thương mại điện tử tỉnh Phú Thọ giaothuong.net.vn, hỗ trợ miễn phí cho các đơn vị sản xuất, kinh doanh cập nhật dữ liệu lên hệ thống để quảng bá hình ảnh và sản phẩm ra thị trường. Bên cạnh đó, đưa vào hoạt động trang thông tin điện tử nongsan.phutho.gov.vn để giới thiệu các mặt hàng nông sản của tỉnh. Theo số liệu thống kê của Trung tâm Khuyến công và tư vấn phát triển công thương tỉnh, hiện nay sàn giao dịch giaothuong.net.vn 57 gian nông sản với 158 sản phẩm. Cùng với các trang mạng xã hội, các trang web kể trên đã tạo tiền đề cho thói quen tiếp cận, kinh doanh nông sản trên các nền tảng số của người dân.

Hệ thống nhà giàn áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật hiện đại trong sản xuất nông nghiệp tại Hùng Lô, TP Việt Trì.Sẵn sàng cho hành trình mới“Mỗi nông dân là một thương nhân, mỗi HTX là một doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số” là sáng kiến hướng đến trong chuyển đổi số cho ngành nông nghiệp theo tinh thần Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Theo đó, ngành nông nghiệp được xác định là ngành ưu tiên thực hiện chuyển đổi số với mục tiêu phát triển nông nghiệp công nghệ cao theo hướng chú trọng nông nghiệp thông minh, nông nghiệp chính xác, tăng tỉ trọng của nông nghiệp công nghệ số trong nền kinh tế.Trên địa bàn tỉnh, chuyển đổi số trong nông nghiệp đã “lộ diện” ở một số mô hình sản xuất nông nghiệp, sử dụng một vài ứng dụng công nghệ trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản… Thực tế đó cho thấy, để hiện thực hóa các mục tiêu đề ra của Chính phủ trong quá trình số hóa ngành nông nghiệp tại Phú Thọ đòi hỏi một sự chuẩn bị, kế hoạch tổng thể, xuyên suốt của tỉnh, địa phương, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất để có thể khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế của chuyển đổi số.

Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có hơn 200 mô hình nông nghiệp công nghệ cao, trong đó có hơn 20 HTX ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp ở các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản. Đây là những yếu tố quan trọng để xây dựng nền móng vững chắc cho quá trình thực hiện chuyển đổi số trong nông nghiệp trên toàn tỉnh.
Ông Trần Tú Anh - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT cho biết: Hiện nay, tỉnh đang chờ các chương trình, kế hoạch cụ thể từ Trung ương để bắt tay triển khai kế hoạch chuyển đổi số cho nông nghiệp Phú Thọ. Trên thực tế, một số mô hình sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh, nhất là các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, đã manh nha sử dụng các tiện ích của công nghệ số. Mặc dù còn ở giai đoạn “sơ khai”, nhưng sở luôn khuyến khích và tạo mọi điều kiện để các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất mạnh dạn chuyển đổi số để bắt kịp với xu hướng thị trường.
Để từng bước thực hiện chuyển đổi số cho nông nghiệp Phú Thọ, đồng chí Nguyễn Thanh Hải - Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã khẳng định tại Diễn đàn trực tuyến Chuyển đổi số nông nghiệp Việt Nam 2021 (ngày 16/9/2021): Chuyển đổi số có ý nghĩa quan trọng trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp, thúc đẩy sản xuất hàng hóa, nâng cao thu nhập cho người lao động. Thời gian tới, ngành nông nghiệp tỉnh cần phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành liên quan và các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn cho nông dân tiếp cận chuyển đổi số; triển khai ứng dụng chuyển đổi số vào sản xuất, cải thiện chất lượng, mẫu mã, chuẩn hóa sản phẩm đáp ứng yêu cầu của các kênh bán hàng, quảng bá tiêu thụ sản phẩm nhất là trong thời điểm dịch COVID-19 hiện nay. Chuyển đổi số trong nông nghiệp tại các địa phương trên địa bàn tỉnh sẽ mở ra một hành trình mới cho sự phát triển ngành nông nghiệp Phú Thọ nói riêng và sự đổi thay của đại bộ phận người dân khu vực nông thôn nói chung. Đây được coi là chiếc chìa khóa đưa nông sản Phú Thọ vươn ra thị trường rộng lớn, đồng thời giúp nông nghiệp thể hiện vai trò trụ đỡ của nền kinh tế trong bối cảnh thực hiện mục tiêu phát triển bền vững.

Huy Lê