Xuất bản sách song ngữ bùng nổ ở Mỹ

Hình minh họa: Dreamstime.

Theo Cục điều tra dân số Mỹ, có hơn 40 triệu độc giả biết tiếng Tây Ban Nha tại Mỹ, biến quốc gia này thành nơi nói tiếng Tây Ban Nha nhiều thứ 4 thế giới, chỉ sau Mexico, Tây Ban Nha và Argentina. Nếu xu hướng nhân khẩu học này tiếp tục, Instituto Cervantes ước tính rằng đến năm 2060, 27,5% dân số Mỹ sẽ nói được tiếng Tây Ban Nha, đưa Mỹ thành quốc gia nói tiếng Tây Ban Nha lớn thứ hai thế giới.

Do vậy, không có gì ngạc nhiên khi thị trường sách Tây Ban Nha đang phát triển mạnh mẽ ở Mỹ. Số gia đình song ngữ, trường học cung cấp các lớp học song ngữ và thư viện phục vụ các cộng đồng nói tiếng Tây Ban Nha tăng cao khiến cho thị trường sách Tây Ban Nha cũng phát triển theo.

Thị trường sách song ngữ cho trẻ em phát triển

Sách song ngữ đặc biệt phổ biến với trẻ em, phụ huynh và học sinh. Vào năm 2022, hai dịch vụ mới, Enlingos và Curio, đã ra mắt để phục vụ đối tượng này, cho phép đăng ký đặt sách dành cho trẻ em song ngữ và tiếng Tây Ban Nha.

Trong lịch sử, một trong những nhà xuất bản sách song ngữ phong phú và toàn diện nhất là Star Bright Books ở Cambridge, thuộc bang Massachusetts. Nhà xuất bản này do Deborah Shine, một người làm xuất bản từ Nam Phi, thành lập vào năm 1994. Đến nay, đơn vị này đã xuất bản hơn 200 cuốn sách tập đọc và sách tranh, cả đơn ngữ lẫn nhiều phiên bản song ngữ, bao gồm 33 ngôn ngữ.

Star Bright Books đã cho ra mắt 27 đầu sách đơn ngữ bằng tiếng Tây Ban Nha và 68 đầu sách song ngữ.

Bà Shine, người đã ngoài 90 tuổi và vẫn tiếp tục điều hành công ty, cho biết: “Trong sách song ngữ, chúng tôi luôn đặt văn bản nước ngoài lên trên bản dịch tiếng Anh, điều này khác với cách làm của các nhà xuất bản khác".

Mới đây, đơn vị này phát hành cuốn Arletis, Abuelo y el mensaje en la botella của Lea Aschkenas, do Cornelius Van Wright và Ying-Hwa Hu minh họa. Cuốn sách ảnh, kể câu chuyện có thật của một cô gái trẻ người Cuba có tình bạn kỳ lạ qua thư với một người California.

Theo Shine, cuốn sách gốc được viết bằng tiếng Anh, đội ngũ nhà xuất bản đã tìm người chuyển ngữ, dịch sang tiếng Tây Ban Nha. Bà Shine cho đây là một quyết định hiển nhiên khi mà nhân vật chính tác phẩm là người Cuba, sống ở Cuba.

Bà nói: "Các đầu sách tiếng Tây Ban Nha của chúng tôi thường là song ngữ, nhưng đối với cuốn sách này, chúng tôi quyết định thực hiện một ấn bản chỉ có tiếng Tây Ban Nha”.

Cuốn sách được kỳ vọng bán chạy ở vùng miền Nam Florida, nơi có đông người Cuba sinh sống. Doanh số bán sách tiếng Tây Ban Nha thường cao ở các khu vực dọc bờ biển và biên giới nước Mỹ, tuy nhiên, các nhà xuất bản lưu ý rằng điều đó đang thay đổi khi cộng đồng nói tiếng Tây Ban Nha đang di cư nhiều.

Doanh số bán sách song ngữ, đặc biệt là song ngữ Tây Ban Nha-Anh tăng. Ảnh: Lee&LowBooks.

Bà Ariana Stein từ Lil' Libros, một nhà xuất bản sách song ngữ tiếng Tây Ban Nha và tiếng Anh dành cho trẻ em 4-8 tuổi, cho biết: “Sản phẩm của chúng tôi tìm được thị trường ở mọi nơi - California, Texas, Florida, New York. Nhưng các thị trường phát triển mạnh nhất là ở các bang miền Trung Tây như Illinois, Wisconsin, Iowa, Missouri. Sách của chúng tôi ra đời từ trải nghiệm của người Mỹ Latinh”.

Stein quyết định thành lập Lil' Libros cùng một người bạn khi khi họ gặp khó khăn tìm sách song ngữ Tây Ban Nha-Anh cho con mình.

Patty Rodriguez, đồng sáng lập Lil' Libros, chia sẻ: "Có một cụm từ trong tiếng Tây Ban Nha như sau: 'Ni de aquí, ni de allá'; có nghĩa là 'Không phải từ đây, cũng không phải ở đó'. Cụm này thể hiện cảm giác của một người Mỹ Latinh".

Lil’ Libros đã xuất bản gần 40 cuốn sách, bán được hơn hai triệu bản. Riêng cuốn La vida de Selena do Stein và Rodriguez viết đã bán được hơn 250.000 bản. Họ cho biết phần lớn lợi nhuận của cuốn sách này được chuyển đến các tổ chức phi lợi nhuận và tổ chức hoạt động vì cộng đồng khác.

Tổng doanh thu đơn vị này đạt 11.000 USD vào năm 2014 và đạt mức 1,7 triệu USD vào năm 2020, tăng 18% so với năm 2019.

Stein và Rodriguez đã thúc đẩy mối quan hệ chặt chẽ với cộng đồng nói tiếng Tây Ban Nha. Họ cho biết họ có hơn 300.000 người theo dõi trên mạng xã hội, đạt 1,2 triệu lượt tiếp cận mỗi tháng.

Khi đơn vị này muốn huy động vốn để mở rộng sang lĩnh vực xuất bản sách ảnh, họ đã chia sẻ trực tiếp với độc giả của mình. Kết quả là đến tháng 5/2022, họ đã huy động được 2,4 triệu USD vốn cổ phần thông qua trang web cung cấp dịch vụ cộng đồng Wefunder.

Stein nói: “Chúng tôi đã huy động được số tiền này từ gần 6.000 người. Độc giả quyên góp số tiền từ 250 đến 500 USD. Một số nhà đầu tư lớn thì ủng hộ nhiều hơn".

Stein cho biết khoảng 30% doanh số bán hàng của Lil' Libros là bán trực tiếp cho người tiêu dùng. Đơn vị này cũng bắt đầu tổ chức các sự kiện, dựng các gian hàng khu Los Angeles và Tucson, đồng thời lên kế hoạch mở rộng hoạt động sang Texas và New York.

Stein và Rodriguez mong có thể nhanh chóng tăng số lượng đầu sách xuất bản mỗi năm. Rodriguez nói: “Chúng tôi hy vọng có thể chuyển từ việc thực hiện 11 cuốn sách mỗi mùa lên tới 60 cuốn mỗi năm".

Tháng 10/2022, Lil' Libros đã mua lại cổ phần của Bitty Bao, một nhà xuất bản mới thành lập về sách tập đọc song ngữ Anh-Trung. Đây là một bước đi với tham vọng mở rộng thị trường của Stein và Rodriguez.

Bên cạnh những dấu hiệu tăng trưởng đáng mừng, đại diện Star Bright và Lil' Libros cho biết họ vẫn phải đối mặt với một trở ngại. Rodriguez cho biết: “Các hiệu sách tiếp tục xếp sách của chúng tôi ở khu sách nước ngoài”.

Mặc cho doanh số bán sách song ngữ tăng, các chủ tiệm sách vẫn tiếp tục coi chúng là một thứ gì đó thuộc thị trường ngách hơn là một mặt hàng chính thống.

Barnes & Noble không có sách tiếng Tây Ban Nha chuyên dụng cho đến khi Ernesto Martinez vào làm, tạo ra thay đổi lớn: Ngày nay, phần lớn cửa hàng của B&N được tân trang lại, sắp xếp các ngăn dành riêng cho sách tiếng Tây Ban Nha. Ngoài ra, Martinez cũng viết một blog, Aroma a libros, giới thiệu các sách tiếng Tây Ban Nha trên trang web của B&N.

Xuất bản đáp ứng nhu cầu thị trường

Sự quan tâm ngày càng tăng đối với sách tiếng Tây Ban Nha là một tín hiệu đáng mừng cho Lectorum, nhà phân phối sách tiếng Tây Ban Nha lâu đời và lớn nhất ở Mỹ.

Công ty này đã nhập khẩu và phân phối khoảng 25.000-30.000 đầu sách tiếng Tây Ban Nha ra khắp nước Mỹ. Giám đốc điều hành kiêm chủ tịch của Lectorum, ông Alex Correa cho biết: “Doanh số bán hàng tăng mạnh kể từ khi đại dịch kết thúc. Năm 2021-2022, các trường học có ngân sách lớn hơn để mua sách. Năm nay, chiều hướng không tốt bằng, nhưng tôi vẫn rất lạc quan".

Hơn một nửa hoạt động kinh doanh của Lectorum là với các trường học và thư viện, trong đó, nhiều nơi đã quan tâm đến nền tảng sách điện tử MakeMake của công ty - nền tảng cung cấp 1.800 đầu sách cho trẻ từ mẫu giáo đến trung học. Correa nói: “MakeMake hiện có 30 thư viện công cộng cấp quyền truy cập cho khách hàng quen”.

Correa cũng cho biết ngày càng có nhiều trường học quan tâm đến các hội chợ sách do Lectorum tổ chức trực tuyến. Correa cho rằng một hậu quả từ đại dịch là nhiều học sinh không theo kịp tiến độ học tập. Do đó, các thủ thư và giáo viên đang yêu cầu tài liệu có nội dung phù hợp với độc giả trưởng thành hơn nhưng cũng dễ đọc hơn.

Correa giải thích: “Mặc dù chúng có thể đọc một cuốn sách tranh, nhưng một học sinh lớn hơn sẽ coi sách tranh là sách trẻ con. Chúng tôi đang tích cực tìm tòi để đáp ứng nhu cầu đó”.

Lê Lam