Xuất khẩu sang Australia: 'Cánh cửa lớn nhưng không dễ qua'

Australia vừa trở thành đối tác chiến lược toàn diện thứ 7 của Việt Nam, bên cạnh Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Hoa kỳ.

Quan hệ song phương giữa Việt Nam và Australia được nhận định sẽ sang một chương mới với tầm nhìn mới và cơ hội mới.

Một trong những điểm nhấn trong tuyên bố chung giữa hai nước là hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư thời gian tới sẽ bao trùm, thực chất, hiệu quả hơn, tận dụng các tiềm năng của của hai nền kinh tế có tính bổ trợ cao.

Hai bên sẽ thúc đẩy các biện pháp tiếp cận thị trường và tạo thuận lợi thương mại cho cả hai nước trong các lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản và lâm nghiệp.

Tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam – Australia vào tuần trước, đồng Bộ trưởng Sản xuất và thương mại Australia Tim Ayres cho biết, Việt Nam được xác định là một mắt xích quan trọng trong Chiến lược kinh tế Đông Nam Á đến năm 2040 của Australia.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Australia Anthony Albanese thông báo nâng cấp quan hệ Việt Nam-Australia lên mức cao nhất - quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Ảnh: Nhật Bắc

Do đó, bên cạnh đầu tư, hoạt động xuất khẩu của Việt Nam sang Australia được kỳ vọng sẽ bùng nổ trong thời gian tới.

Được biết, thị trường này hiện có nhu cầu nhập khẩu lớn các mặt hàng sử dụng nhiều lao động, các mặt hàng có thế mạnh của Việt Nam như may mặc, giày dép, đồ gỗ, thủy sản, hạt điều… Ngoài ra, thu nhập bình quân đầu người của Úc khá cao, dẫn đến sức mua lớn.

Thời gian qua, với lợi thế về thuế quan khi hai bên cùng là thành viên của các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP, RCEP…, kim ngạch thương mại giữa hai nước đã có những bước phát triển vượt bậc.

Năm 2023, thương mại song phương giữa hai nước đạt khoảng 14 tỷ USD. Australia hiện là đối tác thương mại lớn thứ 7 của Việt Nam, tăng 9 hạng sau một thập kỷ.

Ngược lại, Việt Nam là đối tác lớn thứ 10 của Australia trên thế giới, tăng 5 bậc so với 10 năm trước và đang là đối tác lớn thứ 4 trong khối ASEAN của Australia sau Singapore, Maylaysia và Thái Lan.

Nguồn: Tổng cục Hải quan, Trade map

Kể từ khi Australia và Việt Nam nâng tầm quan hệ lên đối tác chiến lược vào năm 2018, cán cân thương mại giữa hai nước có nhiều thay đổi. Trong 5 năm qua, bình quân mỗi năm, Việt Nam nâng trung bình 21% kim ngạch nhập khẩu và 7% kim ngạch xuất khẩu với Australia.

Nguồn: Tổng cục Thống kê

Đáng chú ý, mặc dù chỉ đứng thứ 4 trong khối ASEAN về thương mại hai chiều với Australia, nhưng cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam có nhiều khác biệt và đa dạng hơn.

Singapore, Malaysia và Thái Lan xuất khẩu nhiều nhất sang Australia là nhiên liệu thô, dầu thô và các sản phẩm chưng cất từ dầu, khoáng sản…

Trong khi đó, các mặt hàng chủ lực mà Việt Nam xuất khẩu sang Australia (chiếm 65% tổng kim ngạch) gồm điện thoại các loại và linh kiện; máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác; dầu thô; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; hàng dệt may; giày dép; thủy sản.

Ở chiều ngược lại, các mặt hàng Australia được nhập khẩu nhiều nhất vào Việt Nam gồm than; quặng và khoáng sản; bông; lúa mì; kim loại.

Theo Cơ quan thương vụ Việt Nam tại Australia, số lượng doanh nghiệp Australia tìm kiếm bạn hàng từ Việt Nam thông qua đầu mối là thương vụ đang tăng vọt.

Riêng lĩnh vực thủy sản, hiện Việt Nam đang giữ vị trí số 1 trên thị trường Australia với tỷ trọng gần 30%.

Thủy sản Việt đang giữ vị trí số 1 trên thị trường Australia. Ảnh: Hoàng Anh

Ngay từ đầu năm nay, một số mặt hàng xuất khẩu có sự tăng trưởng chóng mặt đạt mức 3 con số và hứa hẹn bùng nổ trong thời gian tới như cà phê tăng tới 483,3%, sắt thép các loại tăng 386,7%, giấy và các sản phẩm từ giấy tăng 165,9%...

Bên cạnh đó, do các mặt hàng nông sản chủ lực giữa hai nước không có sự trùng lặp (đơn cử như trái cây, trái cây Việt Nam là trái cây nhiệt đới, còn Australia là ôn đới), nhiều chuyên gia cho rằng, nông sản Việt đang có tiềm năng xuất khẩu lớn sang Australia.

Đặc biệt, người tiêu dùng Australia đã dần biết nhiều hơn đến các thương hiệu nông sản Việt như sầu riêng đông lạnh, trái dừa tươi, thanh long, nhãn và xoài xanh.

Tuy nhiên, để doanh nghiệp Việt tận dụng được cơ hội này là không dễ dàng khi Australia là một trong những thị trường khó tính nhất thế giới, thậm chí một số tiêu chuẩn còn cao hơn cả Mỹ và EU.

Thị trường này có nhiều yêu cầu tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm cao, quy trình nhập khẩu nghiêm ngặt với nhiều rào cản kỹ thuật, yêu cầu về nhãn mác, vệ sinh an toàn thực phẩm, sở hữu trí tuệ…, Cơ quan thương vụ Việt Nam tại Australia cho biết.

Vì vậy, cơ quan này cho rằng, doanh nghiệp Việt cần sớm giải quyết một số tồn tại như khả năng truy xuất nguồn gốc, kiểm soát chất lượng, an toàn thực phẩm còn thấp; tình trạng tồn dư hóa chất trong các lô hàng xuất khẩu; chưa có thương hiệu, nhãn hiệu sản phẩm và chưa tham gia sâu vào hệ thống phân phối của Australia…

Thay vì giá thành, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt cần đặt ưu tiên hàng đầu đối với chất lượng sản phẩm nếu muốn thâm nhập thị trường Australia.

Nhật Hạ