Xuất khẩu sầu riêng ách tắc vào nghị trường Quốc hội

Sáng 29-10, thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế - xã hội, một số đại biểu Quốc hội đã đề cập đến tình trạng ách tắc xuất khẩu sầu riêng do phòng kiểm nghiệm kiểm dịch chưa đáp ứng nhu cầu.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (đoàn Lâm Đồng) cho biết vừa qua việc xuất khẩu nông sản, đặc biệt là xuất khẩu sầu riêng từ những vùng trồng trọng điểm như Lâm Đồng, Đắk Lắk, các tỉnh miền Tây... sang các thị trường lớn đã đạt những hiệu quả ấn tượng về kim ngạch.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (Lâm Đồng). Ảnh: QH

Tuy nhiên, tình trạng ùn ứ, ách tắc tại cửa khẩu do các vấn đề về kỹ thuật đang là minh chứng rõ ràng cho sự thiếu đồng bộ giữa tốc độ phát triển sản xuất và năng lực hạ tầng hỗ trợ thương mại.

“Tình trạng ùn ứ xuất khẩu sầu riêng thời gian vừa qua không chỉ là vấn đề về logistic mà là vấn đề của nâng năng lực kiểm soát chất lượng và tiêu chuẩn” - bà nói.

Nữ đại biểu đề nghị Chính phủ lập kế hoạch đầu tư khẩn cấp để xây dựng hoặc nâng cấp các trung tâm kiểm nghiệm kiểm dịch đạt chuẩn quốc tế ISO 17025. Các trung tâm này phải được phân bổ tại các vùng, khu vực trọng điểm, đặc biệt là vùng trồng và khu vực biên giới. Việc này giúp tăng năng lực xử lý mẫu, kiểm tra dư lượng hóa chất như cadimi và vàng ô ngay tại nguồn, giảm thời gian chờ đợi, giảm rủi ro đáng kể về lô hàng bị trả về.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh cũng đề nghị Chính phủ nghiên cứu triển khai số hóa quá trình cấp mã số vùng trồng cơ sở đóng gói và kiểm dịch. Điều này cho phép thực hiện thông quan điện tử và quản lý hồ sơ trực tuyến, giảm thời gian chờ đợi tại cửa khẩu từ khâu kiểm tra thủ công.

Theo bà, công nghệ số giúp tăng cường khả năng truy xuất nguồn gốc chính xác và là yêu cầu bắt buộc với nhiều đối tác.

Thợ gõ sầu riêng đang thử cơm, đánh giá độ tuổi sầu riêng. Ảnh: H.T

Còn đại biểu Tô Thị Ái Vang (đoàn TP Cần Thơ) cho biết Việt Nam đã kết nối với hơn 60 thị trường và đang đàm phán thêm nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA), mở rộng cơ hội xuất khẩu các mặt hàng thế mạnh như gạo, tôm, thủy sản, nông sản và hàng công nghiệp nhẹ... Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt đang đối mặt với nhiều vụ điều tra chống bán phá giá, nhất là trong các ngành xuất khẩu chủ lực.

Để nông sản Việt Nam xuất khẩu không bị vướng mắc thủ tục, bà đề nghị Chính phủ cập nhật, hướng dẫn tuân thủ quy định quốc tế về chất lượng và an toàn thực phẩm, tăng cường truy xuất nguồn gốc, thúc đẩy xúc tiến thương mại cũng như đa dạng hóa thị trường. Đồng thời, xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành và địa phương để tháo gỡ kịp thời các rào cản.

“Từ việc ùn ứ trong xuất khẩu sầu riêng cho thấy năng lực kiểm nghiệm không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà là chìa khóa chiến lược quyết định sự thành bại của xuất khẩu nông sản nước ta” - nữ đại biểu nói.

Bà Ái Vang cũng đề nghị Chính phủ sớm ban hành cơ chế chính sách thúc đẩy và tạo sự cân bằng giữa phát triển công nghệ xanh với lợi ích kinh tế. Nếu không, trong 10 năm tới Việt Nam sẽ ở đâu trên bản đồ xuất khẩu nông sản toàn cầu?

NHÓM PHÓNG VIÊN