Xuất khẩu tăng trưởng cao và bền vững: Cần làm gì?

Xuất khẩu năm 2025 sẽ thiết lập kỷ lục mới

Sáng 16-12, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tổ chức Tọa đàm “Giải pháp tăng trưởng xuất khẩu cao và bền vững”.

Ông Nguyễn Anh Sơn- Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết, giai đoạn 2020 - 2025 đánh dấu bước bứt phá mạnh mẽ của hoạt động xuất nhập khẩu, với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu bình quân khoảng 10%/năm.

Nhờ đó, từ năm 2023, Việt Nam đã gia nhập nhóm 20 nền kinh tế có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất thế giới. Đặc biệt, Việt Nam duy trì xuất siêu liên tục trong suốt 10 năm qua, góp phần quan trọng tạo nguồn ngoại tệ ổn định, giảm áp lực lên tỷ giá và củng cố dự trữ ngoại hối quốc gia.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Anh Sơn, hoạt động xuất khẩu của Việt Nam đang đối diện với nhiều khó khăn, thách thức khi kinh tế thế giới phục hồi chậm, xung đột địa chính trị kéo dài, phân mảnh thương mại, xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng cùng với chủ nghĩa bảo hộ gia tăng dưới nhiều hình thức đang làm thu hẹp dần các dư địa tăng trưởng truyền thống.

Đặc biệt, các tiêu chuẩn mới về phát triển bền vững, giảm phát thải, truy xuất nguồn gốc, trách nhiệm xã hội và “xanh hóa” chuỗi cung ứng ngày càng trở thành điều kiện bắt buộc, tạo sức ép lớn đối với doanh nghiệp xuất khẩu, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Nói rõ hơn về bức tranh xuất nhập khẩu của Việt Nam, ông Trần Thanh Hải- Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho hay, hoạt động xuất khẩu của Việt Nam đã lần lượt điểm lại các mốc đáng chú ý: vượt 100 tỷ USD năm 2009, 200 tỷ USD năm 2011, 300 tỷ USD năm 2015, rồi tiến lên 400-500 tỷ USD giai đoạn 2017-2019. Đặc biệt, chỉ trong thời gian ngắn, Việt Nam tiếp tục vượt các mốc 600-700 tỷ USD giai đoạn 2021-2022.

“Năm 2025 là một năm hết sức đặc biệt, khi chúng ta lần lượt vượt qua hai mốc là 800 tỷ USD và hơn 900 tỷ USD”- ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh. Đây được coi là “kỷ lục kép” của xuất nhập khẩu Việt Nam. Đáng chú ý, cán cân thương mại cũng có bước chuyển đáng kể, từ nước nhập siêu trở thành nước xuất siêu.

Tuy vậy, theo ông Trần Thanh Hải, thực tế cho thấy Việt Nam vẫn nhập khẩu nhiều linh kiện, bán thành phẩm để lắp ráp rồi xuất khẩu.

Do đó, để xuất khẩu tiếp tục tăng cao và bền vững, đại diện Cục Xuất nhập khẩu cho rằng: “Xuất nhập khẩu muốn phát triển bền vững thì trước hết phải có hàng hóa”. Do đó, Việt Nam cần đặc biệt chú trọng phát triển các ngành công nghiệp nền tảng, có khả năng cung ứng nguyên liệu, linh kiện và bán thành phẩm cho các ngành xuất khẩu chủ lực.

Cùng với công nghiệp, các mặt hàng nông sản xuất khẩu cũng cần chuyển mạnh sang chất lượng, chế biến sâu và xây dựng thương hiệu. Đặc biệt, doanh nghiệp cần quan tâm đến tiêu chuẩn thị trường và “xanh hóa” để đáp ứng tiêu chuẩn mới, khai thác hiệu quả các FTA đã ký kết để tận dụng được các ưu đãi.

Hà Linh