Xúc động với tuyển tập tác phẩm 'Như trong truyền thuyết' của Lê Duy Hạnh

Tác giả Lê Duy Hạnh

Gia đình cố tác giả Lê Duy Hạnh đã ấn hành Tuyển tập tác phẩm của ông mang chủ đề "Như trong truyền thuyết" (Nhà xuất bản Hội Nhà Văn), giới thiệu đến độc giả, công chúng yêu sân khấu 9 kịch bản văn học: "Như trong truyền thuyết", "Sáng mãi niềm tin", "Biển", "Thần tượng thực", "Cội nguồn", "Nàng Sa- Rết", "Sau ngày cưới", "Xuân trên đất mẹ", "Lòng mẹ biển khơi".

Tác phẩm "Như trong truyền thuyết" của tác giả Lê Duy Hạnh

Tài hoa, luôn đi đầu

Ông Nguyễn Đình Mai - Cựu Sinh viên ĐH Khoa học Sài Gòn năm 1967 (Nguyên Trưởng ban Quản lý Khu Công nghệ cao, TP HCM) - đã viết: "Sau gần 60 năm, Lê Thành Yến - bạn tôi, bí danh Ba Thành - đồng chí tôi là một Lê Duy Hạnh: Tài hoa, luôn đi về phía trước, nhưng luôn gầy dựng và đi cùng đồng đội…".

Với ông Nguyễn Đình Mai, dù Lê Duy Hạnh bị địch bắt, bị tra tấn, bị giam cầm nhưng lúc nào cũng hiên ngang, dũng cảm. "Ba Thành của tôi cùng với nhiều người được trả tự do, được phục hồi quyền học hành vào tháng 6-1970. Từ đấy, chi bộ hạt nhân của chúng tôi càng dày dạn kinh nghiệm vận động và tổ chức quần chúng….

Đó là giai đoạn hoạt động mà tôi không thấy khác mấy với công tác xây dựng lực lượng trẻ văn nghệ sĩ sau này của Lê Duy Hạnh. Mỗi người được đưa vào, tập hợp theo sở trường. Người được xây dựng không hay biết mình được xây dựng vì không bị cưỡng ép nào, được tạo môi trường bộc lộ tài năng, sở trường. Sự bồi dưỡng thật sự chia sẻ dân chủ, đúng lúc.

Ở hội trường 5B Võ Văn Tần, tôi như thấy lại mô hình ngày trước với đa dạng hội nhóm: từ học tập, văn nghệ, công tác xã hội, nữ sinh viên… Mô hình 5B Võ Văn Tần trở thành một trong những mô hình của cả nước. Có tập hợp, có đấu tranh, có hợp tác, có sáng tạo, có môi trường hoạt động, có con người. Và con người là mãi mãi. Lê Thành Yến ơi! Ba Thành ơi! Nếu cuộc sống lập lại thì chúng tôi vẫn là bè bạn, tôi vẫn sẽ là đồng chí của Yến, của Ba Thành!".

Ba ấn phẩm về tác phẩm sân khấu của tác giả Lê Duy Hạnh

Bác sĩ Huỳnh Tấn Mẫm (Nguyên Chủ tịch Tổng hội Sinh viên Sài Gòn trước 1975, nguyên Tổng biên tập báo Thanh Niên) đã viết: "Trong chống Mỹ cứu nước, tôi và anh Lê Thành Yến rất thân nhau, hiểu nhau và thường gặp nhau trong các cuộc biểu tình chống Mỹ, Thiệu. Thời ấy, anh Yến là sinh viên ĐH Khoa học Sài Gòn, còn tôi là sinh viên ĐH Y khoa Sài Gòn. Chúng tôi cùng lý tưởng yêu nước, hoạt động không công khai nhưng ngầm hiểu là cùng tham gia cách mạng, kể cả sau này làm việc chung với nhau thì lúc nào cũng giữ nguyên tắc bí mật, tránh bị địch theo dõi, bắt bớ tràn lan. Sau Tổng tấn công và nổi dậy Mậu Thân 1968, chính quyền Sài Gòn phản kích dữ dội, đặc biệt đánh phá ác liệt vào phong trào Sinh viên - Học sinh (SVHS), chiếm đóng trụ sở Tổng hội Sinh viên Sài Gòn, (bây giờ là nhà Văn Hóa Thanh Niên - số 4 Phạm Ngọc Thạch) cấm không cho sinh viên tụ tập, hội họp.

NSƯT Thanh Thanh Tâm và con trai từ Mỹ về thăm vợ chồng tác giả Lê Duy Hạnh khi ông còn khỏe mạnh

Ngày 2-8-1969, liên danh Nguyễn Văn Quỳ - Huỳnh Tấn Mẫm thắng cử. Văn phòng Tổng hội đặt tại Đại học Nông-Lâm-Súc 4, chúng tôi lại có dịp làm việc chung với nhau. Anh Lê Thành Yến phụ trách văn phòng Tổng hội cùng với Huỳnh Kim Hoàng (Đại học Dược Sài Gòn). Dù công việc nặng nề, vừa làm văn thư, vừa tổ chức hội thảo, vẽ biểu ngữ, thu âm, phát thanh… và vô số việc khác, anh Yến và đồng đội đều hoàn thành tốt công việc".

Tình yêu tuyệt đối dành cho sân khấu

Tiến sĩ Hoàng Thị Hạnh (Cựu sinh viên Đại học Văn khoa Sài Gòn năm 1968, nguyên Giảng viên trường ĐH Ngoại ngữ Tin học TP HCM) – vợ của tác giả Lê Duy Hạnh - đã viết: "Lê Duy Hạnh, tên khai sinh là Lê Thành Yến, sinh ngày 28 tháng 2 năm 1947, tại Tây Sơn, Bình Định, một địa phương nổi tiếng về nghệ thuật Tuồng và dân ca Bài chòi. Đó cũng là vùng đất miền Trung đầy đau thương máu lửa, chiến tranh đến tận ngõ ngách xóm làng, cũng là nơi có nhiều dòng sông, bến nước, đêm trăng, có núi cao biển rộng, có tình làng nghĩa xóm yêu thương…

NSƯT Thanh Thanh Tâm và tác giả Lê Duy Hạnh

Ngay từ thời niên thiếu, cha đi tập kết, gia đình bị khủng bố, ngày vật lộn với miếng ăn, đêm bị xua vào ấp chiến lược, một mình mẹ anh nuôi năm người con. Anh phải phụ mẹ nuôi em, lúc làm gia sư, khi đạp xe ba gác chở hàng, có khi đi chăn trâu để kiếm vài ba kí gạo, lên rừng kiếm vài bó củi mớ rau…

Nhưng những hoàn cảnh đó chưa bao giờ ngăn được anh đi theo tiếng trống, tiếng loa mỗi khi gánh hát về làng….Con đường rất ngắn đưa anh đến với cách mạng là ngay khi vào đại học ở Sài Gòn….Anh và bạn bè anh đã lao vào cuộc đấu tranh rực lửa, đẹp đẽ tươi xanh, với những con tim thắm đỏ lòng yêu nước không sức mạnh nào ngăn nổi….".

NSND Mỹ Uyên thăm tác giả Lê Duy Hạnh khi ông còn khỏe mạnh

Sau hai tuyển tập: "Miền nhớ" và Tuyển tập kịch bản cải lương", ấn phẩm thứ ba này ra đời trong những ngày cả nước hướng đến những hoạt động chào mừng 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975-30-4-2025), với gia đình tác giả Lê Duy Hạnh đây là ấn phẩm mang nhiều thông điệp sâu sắc mà vợ và các con của ông muốn gửi đến khán giả đã từ lâu yêu mến những tác phẩm của ông.

Chín kịch bản văn học đều thuộc đề tài cách mạng, ca ngợi phẩm chất người chiến sĩ, người công dân yêu chuộng hòa bình, sự ấm no, hạnh phúc được xây dựng bằng bàn tay, khối óc và trí tuệ của con người Việt Nam. Điều khiến văn nghệ sĩ TP HCM xúc động đó là hầu hết đều đã được tác giả Lê Duy Hạnh sáng tác bằng tâm huyết và tình yêu tuyệt đối dành cho sân khấu.

Bài và ảnh: Thanh Hiệp