Xung đột Iran - Israel: Không chỉ tác động đến giá dầu mà còn ảnh hưởng đến lạm phát và tỷ giá

Trong những ngày vừa qua, tình hình xung đột tại Trung Đông giữa Iran và Israel đã ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế thế giới trong đó có Việt Nam.

Về trực tiếp, xung độ này khiến giá nhiên liệu leo thang, eo biển Hormuz cũng trở thành điểm nóng toàn cầu, khiến châu Á đối mặt áp lực kép về giá và nguồn cung năng lượng. Việt Nam chịu tác động gián tiếp từ vận tải và nguy cơ gián đoạn sản xuất, xuất khẩu.

Phát biểu tại một cuộc họp mới đây, Thủ tướng Chính phủ cũng nhấn mạnh, tình hình vĩ mô đã phức tạp lại phức tạp hơn từ các diễn biến mới tại Trung Đông, tác động tới kinh tế toàn cầu, trong đó có Việt Nam, cả về tăng trưởng, giá cả, tỉ giá, lưu chuyển dòng vốn, giá cước vận tải,...

Vì vậy, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu, chúng ta kịp thời nắm bắt, đánh giá tình hình và xác định nhiệm vụ, giải pháp, phản ứng nhanh, linh hoạt, kịp thời, phù hợp, hiệu quả.

Ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn cung năng lượng toàn cầu

Ông Trần Thăng Long, Giám đốc phân tích, CTCP Chứng khoán BIDV. (Ảnh chụp màn hình).

Phân tích về tác động của xung đột Israel - Iran đến nền kinh tế thế giới và thị trường tài chính tại talkshow Phố Tài chính ngày 24/6, ông Trần Thăng Long, Giám đốc phân tích, CTCP Chứng khoán BIDV cho rằng, thị trường tài chính toàn cầu của nhiều yếu tố trong đó lớn nhất là thuế đối ứng của Mỹ. Đồng thời, xung đột ở Trung Đông làm tính biến động của thị trường càng lên cao, nhất là giá hàng hóa năng lượng do đây là khu vực trọng điểm xuất khẩu dầu thô.

Hai yếu tố này đều ảnh hưởng đến lạm phát kỳ vọng của rất nhiều quốc gia, trong đó có Mỹ. Fed họp và đang đánh giá những yếu tố này rất cẩn trọng nên kỳ gần nhất, Fed quyết định không cắt giảm lãi suất.

Trước khi xung đột giữa Israel và Iran nổ ra, đa phần các tổ chức đều cho rằng, năm 2025 kinh tế thế giới sẽ suy giảm 0,1 - 0,4% do những căng thẳng liên quan đến thuế đối ứng do Mỹ phát động. Sau khi xung đột này xảy ra, thế giới lo ngại cuộc khủng hoảng liên quan đến năng lượng này càng tác động đến kinh tế thế giới gây suy giảm chung.

Mặc dù căng thẳng chỉ diễn ra giữa Israel và Iran ở khu vực Trung Đông nhưng lại ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế thế giới. Là bởi eo biển Hormuz kết nối phần lớn lượng cung dầu của khu vực Trung Đông khi lưu lượng đi qua eo biển này lên tới 21 triệu thùng dầu/ngày, chiếm 20% tổng cung ứng dầu thô của thế giới.

"Việc đóng cửa eo biển này sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn cung năng lượng toàn cầu, từ đó ảnh hưởng đến chuỗi hàng hóa, logistics tác động tiêu cực đến nền kinh tế", ông Long nói.

Diễn biến giá dầu thô giai đoạn 2006 đến nay. (Nguồn: KBSV tổng hợp).

Đây cũng là lo ngại của các doanh nghiệp, Tổng Giám đốc Vietnam Airlines Lê Hồng Hà cho biết, trong hơn 10 ngày vừa qua giá nhiên liệu thay đổi mạnh do xung đột tại Trung Đông giữa Iran và Israel.

"Có những ngày giá nhiên liệu lên tới 95 USD/thùng, vừa qua ngày 19 - 20/6 giá nhiên liệu lên rất cao. Điều này tác động mạnh đến chi phí của Vietnam Airlines. Một USD giá nhiên liệu biến động tăng/giảm sẽ ảnh hưởng đến nhiều triệu USD kết quả kinh doanh của Vietnam Airlines trong cả năm", ông Hà nói.

Tuy nhiên, sau khi Israel và Iran công bố lệnh ngừng bắn thì giá nhiên liệu ngày 24 và 25/6 có xu hướng giảm. Hiện giá nhiên liệu ở khoảng 84,3 USD/thùng, tương đường với giá dầu nằm trong kế hoạch năm 2025 của hãng bay này.

Ngoài giá nhiên liệu, xung đột tại một số khu vực còn làm tăng giờ bay khi các chuyến bay đi qua phải bay vòng để tránh khu vực xung đột gây tốn chi phí cho các hãng hàng không.

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cũng cho rằng, 6 tháng cuối năm sẽ có nhiều yếu tố ảnh hưởng, tác động đến việc điều hành cung ứng xăng dầu, đặc biệt khu vực Trung Đông; xung đột biên giới Thái Lan, Campuchia.

"Nhu cầu trong nước được dự báo tăng cao trong khi xu thế thu hút đầu tư FDI tăng, kéo theo nhu cầu sử dụng năng lượng, cần có sự chủ động để đảm bảo cung ứng. Vì vậy, cần bảo đảm đủ nguồn cung về xăng dầu trong mọi tình huống; duy trì được mặt bằng giá ổn định, bám sát giá xăng dầu thế giới; ổn định về hệ thống và hài hòa về lợi ích", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Tác động đến lạm phát và tỷ giá

Ở góc độ rộng hơn các chuyên gia từ Công ty Chứng khoán KB (KBSV) cho rằng, tình hình leo thang chiến sự giữa hai quốc gia khu vực Trung Đông tuy không quá ảnh hưởng trực tiếp lên kinh tế Việt Nam do tỷ trọng xuất nhập khẩu và vốn đầu tư FDI từ hai quốc gia này vào Việt Nam khá nhỏ song lại ảnh hưởng nhiều đến lạm phát và tỷ giá.

"Nguy cơ lớn nhất của xung đột này là khiến rủi ro lạm phát gia tăng", báo cáo phân tích. Xung đột tại khu vực cung ứng dầu mỏ trọng yếu của thế giới sẽ đẩy giá dầu thô tăng vọt, tạo áp lực lên giá năng lượng, chi phí vận tải và và tác động tới lạm phát chi phí đẩy.

Điều này đã từng được chứng kiến vào năm 2022 khi xung đột Nga – Ukraine diễn ra. Tác động lên lạm phát của Nga – Ukraine lớn hơn do 2 quốc gia này đóng vai trò là nguồn cung quan trọng về năng lượng và thực phẩm cho thế giới và đặc biệt là EU. Tuy nhiên tác động của Israel – Iran nếu kết hợp thêm cú shock về thuế quan có thể gây nên nhiều tác động khó lường.

Diễn biến DXY và tỷ giá USD/VND. (Nguồn: KBSV tổng hợp).

Đặc biệt, về tỷ giá, tình hình bất ổn từ địa – chính trị có thể thúc đẩy các nhà đầu tư toàn cầu tìm đến các tài sản trú ẩn an toàn như vàng, USD.

Mặc dù, chỉ số DXY đã giảm mạnh từ đầu năm đến nay, tuy nhiên tỷ giá USD/VND vẫn tăng mạnh đi ngược xu hướng chung của các đồng tiền trong khu vực, do lo ngại tác động của thuế quan lên hoạt động xuất khẩu và thu hút vốn FDI. Nếu DXY đảo chiều tăng trở lại trong thời gian tới, áp lực tỷ giá sẽ thêm trầm trọng.

Hạ An