Xuyên đêm cứu sống bệnh nhân u tim

Ông Lê Văn C, 63 tuổi, quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ được chuyển từ bệnh viện địa phương đến BVĐK Trung ương Cần Thơ cấp cứu vào tối 15/10/2020 trong tình trạng mệt, khó thở với chẩn đoán u nhầy nhĩ trái .

Kết quả siêu âm Doppler màu tim: Khối u nhầy nhĩ trái bám vào vách liên nhĩ, mật độ không đều nghi ngờ có hoại tử trong u, giới hạn rõ, dính vào vách liên nhĩ phần đáy, rất di động, cản trở dòng máu qua van 2 lá, kích thước khối u # 60x40mm – gần như lấp đầy nhĩ trái , hở van ba lá 3.5/4, áp lực động mạch phổi tăng nặng 80mmHg.

Bệnh nhân có chỉ định phẫu thuật cấp cứu. Mổ tim là một trong những phẫu thuật phức tạp nhất trong điều trị tim mạch. Phẫu thuật tim là một can thiệp lớn ảnh hưởng đến tính mạng bệnh nhân.

Do đó để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân, kiểm soát được tai biến, hạn chế biến chứng có thể xảy ra trong và sau phẫu thuật thì vai trò rất lớn thuộc về công tác chuẩn bị trước mổ đặc biệt bệnh nhân mổ tim cấp cứu.

Bệnh nhân cùng lúc phải thực hiện nhiều xét nghiệm cấp cứu trước phẫu thuật như huyết học, sinh hóa, miễn dịch, siêu âm mạch máu, siêu âm bụng, CT có cản quang ngực, bụng, chụp mạch vành …., dự trù máu và chế phẩm máu …và đặc biệt là huy động cùng lúc nhiều ê kíp: Phẫu thuật viên, gây mê, hồi sức tim, tuần hoàn ngoài cơ thể, bác sĩ nội khoa….

Trong đêm bệnh nhân đột ngột lên cơn khó thở cấp, lâm sàng suy tim cấp với biểu hiện phù phổi cấp ho khạc bọt hồng, suy hô hấp, tím tái. Bệnh nhân vừa được xử trí cấp cứu vừa đưa vào phòng phẫu thuật tim khẩn cấp. Tình trạng lúc vào phòng phẫu thuật nguy kịch suy hô hấp nặng, huyết áp thấp phải dùng vận mạch.

Hình ảnh khối u nhầy qua siêu âm tim

Ê-kíp phẫu thuật tim gồm BS.CKII Lâm Việt Triều (phẫu thuật viên chính ); BS.CKII Nguyễn Khắc Minh Trường; ThS.BS Nguyễn Công Cửu (Khoa Phẫu thuật tim); BS.CKINguyễn Văn Vĩnh (Khoa Phẫu thuật - Gây mê hồi sức) đã triển khai phẫu thuật tim với thời gian ngắn nhất.

Sau khi mở tim, ê kíp thấy khối u nhầy nhĩ trái lớn 60x40mm, khối u dạng nhiều thùy rất dễ vỡ, cuống nhỏ bám vào vách liên nhĩ phía gần van hai lá, rất di động và khối u nhầy chèn lấp hoàn toàn vào lỗ van hai lá. Sau 2 giờ 30 phút phẫu thuật căng thẳng, các bác sĩ đã bóc tách trọn vẹn khối u nhầy kèm cuống và xử trí các tổn thương phối hợp.

Tình trạng hiện tại: Bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt ,dấu hiệu sinh tồn ổn định, bệnh nhân đang được theo dõi ,điều trị tích cực trong khu hồi sức phẫu thuật tim.

Theo BS.CKII Lâm Việt Triều: U nhầy (myxoma) là u nguyên phát thường gặp nhất ở tim. U nhầy thường là loại u lành tính. Tuy là u lành tính nhưng hậu quả gây ra về mặt huyết động học thường rất nặng, cần phải điều trị ngay, nếu chậm trễ có thể gây tử vong. Bản chất của u nhầy là loại u nhiều thùy, nhiều múi, với tổ chức mủn nát, rất dễ vỡ nguyên nhân gây tắc mạch ngoại vi. Tỷ lệ mắc bệnh trong quần thể dân nói chung rất ít từ 0,3 – 0,5/1000 dân.

Hình ảnh u nhầy sau khi được phẫu thuật

U nhầy gặp nhiều nhất ở lứa tuổi từ 30 – 50, hiếm gặp ở trẻ em và người già, tuy vậy cũng gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào. Khoảng 75% u nhầy ở tim là đơn độc, dính vào vách liên nhĩ gần lỗ bầu dục. U nhầy phát triển trên bề mặt của lớp nội mạc của bất kỳ buồng tim nào nhưng hay gặp nhất là ở nhĩ trái.

Phương pháp điều trị u nhầy nhĩ trái là phẫu thuật cắt bỏ khối u. Sau mổ bệnh nhân cần được tái khám định kỳ và siêu âm tim hàng năm để phát hiện u tái phát.

Phẫu thuật tim là một phẫu thuật chuyên khoa sâu chỉ được thực hiện ở một số bệnh viện tuyến trung ương và trung tâm tim mạch lớn đặc biệt là phẫu thuật tim cấp cứu 24/7 vì đòi hỏi trình độ chuyên môn và phối hợp nhịp nhàng, đồng bộ giữa các chuyên khoa,máy móc kỹ thuật y tế hiện đại.

Đây là thế mạnh của BVĐK Trung ương Cần Thơ, xứng đáng là chỗ dựa, địa chỉ điều trị tin cậy cho bệnh nhân mắc bệnh tim mạch tại khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long.

Phạm Phong