Yếu kém trong quản lý dự án công trình làm chậm tiến độ hơn 4 năm

Sau nhiều năm thi công hồ thủy lợi Lộc Đại vẫn còn dang dở. Ảnh tư liệu: TTXVN phát

Theo đó, qua kiểm tra hồ sơ, thực tế tại hiện trường công trình cho thấy, công tác triển khai thực hiện dự án hồ chứa nước Lộc Đại còn có nhiều khó khăn vướng mắc, tồn tại, sai phạm và chậm trễ về tiến độ thực hiện dự án đến từ các khâu như: bồi thường, giải phóng mặt bằng; công tác quy hoạch mỏ đất vật liệu để đắp đập; xin phép khai thác mỏ đất; khảo sát, thiết kế, công tác quản lý dự án…

Đối với công tác khảo sát, lập, thẩm định giai đoạn lập dự án đầu tư, giai đoạn lập hồ sơ thiết kế thi công dự toán; công tác khái toán giá trị đền bù trong giai đoạn lập dự án chưa chuẩn xác so với thực tế thực hiện làm tăng chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng. Hồ sơ khảo sát địa chất của đơn vị tư vấn chưa đảm bảo, còn nhiều sai sót, không chính xác, thiếu độ tin cậy, hệ thống tiêu chuẩn áp dụng trong hồ sơ khảo sát thiết kế bản vẽ thi công đã hết hạn sử dụng... Dẫn đến đơn vị tư vấn thiết kế (Công ty Thừa Thiên Huế) đề xuất phương án thiết kế và xử lý nền không đúng, đơn vị thẩm định và phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Nam cũ) thiếu kiểm tra, dẫn đến phải điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư của dự án.

Đối với công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, hiện nay còn lại 8,53 ha trong phạm vi lòng hồ và kênh tưới chưa thực hiện giải phóng mặt bằng do nguồn kinh phí bồi thường còn lại không đảm bảo để chi trả. Ban quản lý (cũ) đã không lập thủ tục đưa vào quy hoạch để khai thác đất đắp đập đối với 3 bãi vật liệu được đơn vị tư vấn xác định ở giai đoạn lập báo cáo dự án đầu tư, để đến thời điểm hiện nay sau khi không xin khai thác được 3 mỏ đồi Đá Táo, Ông Nông, Cấm Làng thì quay lại xin cấp phép khai thác đối với mỏ Nổng Trọc. Qua đó cho thấy, công tác quản lý của Ban quản lý (cũ) còn yếu kém, làm lãng phí thời gian, ngân sách nhà nước, công trình chậm tiến độ, hiện nay vẫn còn bế tắt chưa triển khai thi công hoàn thành công trình để đưa vào sử dụng, gây dư luận không tốt về dự án.

Về năng lực quản lý dự án của Ban quản lý (cũ): Chủ đầu tư chưa có kinh nghiệm về quản lý công trình thủy lợi. Ban quản lý (cũ) phân công 1 đồng chí là kỹ sư cầu đường phụ trách điều hành dự án, không có các cán bộ chuyên ngành xây dựng thủy lợi nên trong quá trình điều hành dự án và quản lý chất lượng theo chuyên ngành không đảm bảo theo quy định.

Công trình được triển khai thi công từ ngày 15/11/2019 và đã tạm dừng thi công từ cuối năm 2022. Đến thời điểm hiện nay dự án đã chậm tiến độ so với thời gian được phê duyệt ban đầu là 4 năm 6 tháng và tiến độ hoàn thành dự án được gia hạn đến 31/12/2025 là không thể thực hiện được. Hiện nay, một số hạng mục công trình nghiệm thu, thanh toán khối lượng không đúng thiết kế và thực tế thi công tại một số thành phần công việc của hạng mục tràn xả lũ; Hạng mục đường dây trung thế, trạm biến áp và hệ thống điện chiếu sáng qua kiểm tra cho thấy thi công hệ thống tiếp địa trạm không đúng so với thiết kế được duyệt.

Công tác giải ngân các nguồn vốn của ban quản lý (cũ) còn chậm, kéo dài dẫn đến phải hoàn trả lại vốn Trung ương theo kết luận của Kiểm toán nhà nước là 36,529 tỷ đồng. Dẫn đến ngân sách tỉnh phải điều chỉnh, bổ sung phần vốn ngân sách trung ương đã bị thu hồi cho dự án. Số dư nợ tạm ứng xây lắp đến thời điểm hiện nay hơn 69 tỷ đồng, của đơn vị thi công lớn.

Qua kiểm tra chứng từ thanh toán cho thấy một số khoản thanh toán về chi phí tư vấn, chi phí khác nhưng không có hóa đơn như: Thanh toán chi phí tư vấn giám sát thi công xây dựng cho Công ty Bắc Quảng Nam số tiền 370 triệu đồng. Thanh toán chi phí rà phá bom mìn cho Công ty TNHH một thành viên Hữu Nghị Nam Lào số tiền gần 700 triệu đồng… Đến nay, Ban quản lý (mới) vẫn chưa thu hồi số nợ tạm ứng của các đơn vị.

Như vậy, trách nhiệm các sai phạm nêu trên thuộc về các tổ chức, cá nhân sau: Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Nam (cũ) gồm: Giám đốc, Lãnh đạo phụ trách và các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những tồn tại, sai phạm trong công tác khảo sát, thiết kế; khảo sát và xin cấp phép khai thác đất đắp tại các mỏ đất; bồi thường, giải phóng mặt bằng; quản lý dự án; chậm tiến độ dự án…

Thanh tra thành phố Đà Nẵng kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố thống nhất chủ trương cho phép điều chỉnh chủ trương đầu tư; trong đó, điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn trong tổng mức đầu tư được duyệt và bổ sung nguồn vốn ngân sách thành phố để điều chỉnh tổng mức đầu tư của dự án do bổ sung công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại mỏ đất mới theo quy định của pháp luật hiện hành và công tác khảo sát, thiết kế bổ sung; cho phép giãn tiến độ hoàn thành dự án đến ngày 31/12/2028 theo đề nghị của ban quản lý mới. Đồng thời, yêu cầu Ban quản lý đầu tư xây dựng Quảng Nam có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tiếp tục triển khai hoàn thành dự án theo đúng quy định gia hạn.

Dự án hồ chứa nước Lộc Đại có công trình đồi mối được xây dựng trên suối Lộc Đại, xã Quế Hiệp, huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam (nay là xã Quế Sơn Trung, thành phố Đà Nẵng). Dự án hoàn thành tưới chủ động cho khoảng 500 ha đất canh tác, trả lại một phần nguồn nước cho môi trường để cải tạo môi trường sinh thái, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Dự án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh mục Chương trình mục tiêu ứng phó với biển đổi khí hậu và tăng trưởng xanh, giai đoạn 2016-2020. Dự án được phê duyệt với tổng mức đầu hư 291,339 tỷ đồng, từ nguồn vốn Trung ương và đối ứng ngân sách tỉnh; trong đó, chi phí xây dựng gần 199 tỷ đồng. Còn lại là chí phí quản lý dự án, tư vấn đầu tư xây dựng; bồi thường, giải phóng mặt bằng và chi phí khác.

Trần Tĩnh (TTXVN)