1 bộ SGK thống nhất: Biên soạn mới hay lựa chọn, chỉnh lý từ các bộ sách hiện hành?

Sáng 4/12, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 52, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý đối với nhóm 5 dự thảo: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); Nghị quyết của Quốc hội quy định cơ chế đặc thù về một số chủ trương, chính sách trong Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Nghị quyết về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035.

Rà soát quy định lựa chọn, biên soạn, thẩm định và phê duyệt SGK

Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, nâng cao tính khả thi, triển khai được ngay, tiếp thu các ý kiến dự thảo luật được chỉnh theo hướng không tạo sự ràng buộc khi điều kiện thực tiễn chưa chín muồi như bỏ quy định Chính phủ quyết định xã hội hóa sách giáo khoa.

"Quy định theo hướng mở là Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định một bộ sách giáo khoa dùng chung thống nhất toàn quốc. Như vậy, cho phép linh hoạt giữa phương án biên soạn mới hoặc lựa chọn, chỉnh lý các bộ sách hiện hành", Bộ trưởng cho hay.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn (Ảnh: Media Quốc hội).

Về nội dung này, báo cáo của Chính phủ cũng cho biết, sau khi phương án triển khai một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc được cấp có thẩm quyền quyết định, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát, chỉnh lý và ban hành đầy đủ các quy định liên quan đến biên soạn, thẩm định, kiểm định và lựa chọn sách giáo khoa.

Các quy định này sẽ làm rõ vai trò của Nhà nước và sự tham gia của xã hội trong biên soạn, xuất bản, phát hành và quản lý giá sách giáo khoa; bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan; phòng ngừa độc quyền; đồng thời tạo điều kiện để sách giáo khoa phù hợp với đặc thù vùng miền và yêu cầu phát triển giáo dục.

Ngoài ra, báo cáo của Chính phủ cũng đã giải trình làm rõ thêm một số ý kiến liên quan đến sách giáo khoa như: Nhiều ý kiến nhất trí việc cung cấp miễn phí sách giáo khoa từ năm học 2026-2027 để thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với giáo dục.

Một số ý kiến đề nghị nghiên cứu phương án in sách giáo khoa cung cấp cho nhà trường để cho học sinh mượn (nếu làm hỏng, mất thì học sinh phải bồi thường) để bảo đảm bền vững, tiết kiệm.

Tiếp thu ý kiến của các ĐBQH, tại nghị định của Chính phủ quy định cụ thể việc miễn phí sách giáo khoa cho học sinh, Chính phủ sẽ nghiên cứu quy định phương án thực hiện bảo đảm hiệu quả, tiết kiệm và bền vững.

Trong đó xem xét cơ chế quản lý, sử dụng và tái sử dụng sách giáo khoa phù hợp với điều kiện thực tiễn, góp phần thực hiện tốt chính sách miễn phí sách giáo khoa cho học sinh.

Có ý kiến đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo công khai quy trình, tiêu chí lựa chọn và phê duyệt sách giáo khoa.

Về nội dung này, tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát các quy định liên quan đến lựa chọn, biên soạn, thẩm định và phê duyệt sách giáo khoa, bảo đảm công khai tiêu chí, nâng cao trách nhiệm giải trình và phù hợp với phương án triển khai một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc từ năm học 2026–2027.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định 1 bộ SGK

Báo cáo ý kiến về việc Chính phủ tiếp thu, giải trình, chỉnh lý đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết Thường trực Ủy ban tán thành với các nội dung giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật được nêu tại Báo cáo số 1131/BC-CP của Chính phủ và dự thảo Luật đã được chỉnh lý.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh (Ảnh: Media Quốc hội).

Trong đó, chỉnh lý quy định về sách giáo khoa theo hướng quy định Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông sử dụng thống nhất toàn quốc. Chính phủ quy định việc miễn phí sách giáo khoa cho học sinh; bỏ nội dung "giao Chính phủ quy định chi tiết về xã hội hóa sách giáo khoa".

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhắc lại phát biểu của đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận tại hội trường sáng nay về áp lực nặng nề khi thi vào lớp 10. Từ đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị tới đây, vấn đề thi cử phải tính toán quản lý chặt ở đầu vào hay đầu ra?.

Từ thực tiễn đã có nhiều trường hợp bị kỷ luật, cả xử lý hình sự liên quan vi phạm về sách giáo khoa, Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý việc sửa luật phải khắc phục tình trạng này.

Hoàng Thị Bích