100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam: AI là một công cụ chứ không thể thay thế
Với sự phát triển của AI, vai trò cốt lõi của báo chí vẫn là truyền tải thông tin chân thực và giá trị đến công chúng, do đó, bám sát bản chất nội dung và nâng cao chuyên môn là hết sức cần thiết.

Báo chí không thể đứng ngoài xu thế công nghệ và việc làm chủ AI phải được định hướng rõ ràng. (Ảnh minh họa: Ereleases)
Trong thời đại Cách mạng 4.0 và công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), đứng trước lượng thông tin và tin tức khổng lồ, vai trò cốt lõi của truyền thông và nhà báo vẫn là truyền tải thông tin chân thực, có giá trị và bảo vệ quyền được biết của công chúng.
Đó là khẳng định của nhà báo Thẩm Thi Vĩ, công tác tại Mạng Truyền hình toàn cầu Trung Quốc (CGTN) thuộc thuộc Đài Phát thanh - Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CMG), người sáng lập bản tin “The China Briefing” khi trả lời phỏng vấn phóng viên TTXVN tại Bắc Kinh về vai trò của báo chí và các nhà báo trong thời đại Cách mạng 4.0, công nghệ AI như hiện nay, cũng như những cơ hội, thách thức đối với các nhà báo trong tác nghiệp.
Nhà báo Thẩm Thi Vĩ cho rằng những cơ hội mà các nhà báo khi đưa tin trong thời đại công nghệ 4.0 hiện nay nằm ở thực tế là cuộc cách mạng công nghệ cho phép thông tin được truyền bá nhanh hơn và rộng hơn. Các công cụ AI có thể hỗ trợ thu thập dữ liệu và phân tích xu hướng, qua đó giúp các nhà báo có thể đi sâu phân tích và đưa tin một cách hiệu quả hơn, đồng thời tạo ra nhiều sản phẩm báo chí chất lượng cao hơn.
Tuy nhiên, cùng với đó, thách thức mà các nhà báo gặp phải cũng không ít. Nhà báo Thẩm Thi Vĩ nhấn mạnh với sự bùng nổ thông tin, thông tin sai lệch và nội dung vụn vặt, rời rạc gia tăng. Điều này đặt ra yêu cầu cao hơn đối với khả năng phân biệt sự thật và trích xuất các giá trị cốt lõi của các nhà báo.
Trong bối cảnh thời đại thông tin phát triển nhanh chóng như hiện nay, nơi mỗi người đều có thể trở thành một kênh truyền thông, các nhà báo cần tăng cường tốt hơn năng lực công nghệ và nắm bắt các công nghệ mới của mình.
Đánh giá về xu hướng chuyển đổi số hiện nay trong tác nghiệp báo chí cũng như việc các nhà báo cần thích nghi ra sao với xu hướng này, nhà báo Thẩm Thi Vĩ nhấn mạnh chuyển đổi số trong tác nghiệp báo chí là xu hướng tất yếu.
Thói quen tiếp nhận thông tin của người dùng đã chuyển từ phương tiện truyền thông đơn lẻ sang các nền tảng truyền thông mới, video ngắn và tương tác. Điều này đòi hỏi ngành truyền thông báo chí phải phá vỡ các ranh giới truyền thống và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang mô hình tích hợp “nội dung + công nghệ + trải nghiệm của người dùng.”
Trong xu thế đó, để thích ứng với công cuộc chuyển đổi số trong báo chí, trước tiên các nhà báo nên đẩy nhanh việc học tập các công nghệ mới và thành thạo các kỹ năng số như AI trong phân tích dữ liệu và sản xuất video ngắn.
Thứ hai, cần bám sát vào bản chất của nội dung và duy trì chiều sâu chuyên môn trong việc phổ biến, truyền bá nội dung một cách nhanh chóng.
Thứ ba, nâng cao tư duy của người dùng, thông qua phản hồi tương tác để hiểu hơn nhu cầu của người dùng và làm cho các sản phẩm báo chí truyền thông phù hợp hơn, gần gũi hơn với người dùng.
Chia sẻ kinh nghiệm về ứng dụng AI trong phát triển truyền thông hiện nay, nhà báo Thẩm Thi Vĩ cho biết cần tập trung chủ yếu vào sản xuất nội dung và phục vụ người dùng. Ví dụ, AI có thể được sử dụng để hỗ trợ xử lý lượng lớn dữ liệu và thông tin, và thuật toán có thể được sử dụng để triển khai các đề xuất nội dung được cá nhân hóa nhằm cải thiện hiệu quả đọc của người dùng.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng AI là một công cụ chứ không thể thay thế, điều quan trọng là phải làm tốt được việc “phối hợp giữa con người và máy móc” - con người kiểm soát phương hướng và giá trị của việc lựa chọn chủ đề, trong khi AI chịu trách nhiệm cho công việc lặp đi lặp lại.
Bên cạnh đó, cần thiết lập một cơ chế đánh giá nội dung thông tin, chẳng hạn như nền tảng phát hiện mô hình bảo mật nội dung AI, để tránh lạm dụng công nghệ. Nhà báo Thẩm Thi Vĩ khẳng định: “Hiện nay, hiệu quả của việc này đã được cải thiện đáng kể, độ chính xác của nội dung cũng được nâng cao hơn”./.