100 năm miệt mài 'thổi hồn vào ánh sáng' giữa lòng đô thị
Làng lồng đèn Chợ Lớn không chỉ là một nghề mà còn là một phần di sản văn hóa phi vật thể của TP HCM.
Giữa nhịp sống hiện đại, khi những món đồ chơi công nghiệp lên ngôi, vẫn có một góc nhỏ ở TP HCM gìn giữ nét đẹp truyền thống xưa - đó là làng nghề làm lồng đèn Chợ Lớn, nằm trên các tuyến đường Lương Nhữ Học, Nguyễn Trãi và Trần Hưng Đạo.
Tinh hoa của nghề truyền thống Việt Nam
Mỗi mùa Trung thu đến, con phố này lại bừng sáng trong sắc màu lung linh của những chiếc lồng đèn thủ công - biểu tượng của ánh sáng, niềm tin, đoàn viên và bản sắc văn hóa dân tộc.
Lồng đèn không chỉ chiếu sáng không gian mà còn soi sáng tâm hồn - giữ trọn hồn Trung thu và tinh hoa của nghề truyền thống Việt Nam.
Đến nay, nhiều gia đình đã giữ nghề qua ba, bốn thế hệ, xem đó như một phần máu thịt và niềm tự hào
Nghề làm lồng đèn ở Chợ Lớn có lịch sử hơn 100 năm, được cộng đồng người Hoa mang theo khi định cư tại Sài Gòn vào cuối thế kỷ XIX. Ban đầu, họ chỉ làm lồng đèn để trang trí trong các lễ hội truyền thống, sau đó dần phát triển thành một nghề thủ công nổi tiếng. Đến nay, nhiều gia đình đã giữ nghề qua ba, bốn thế hệ, xem đó như một phần máu thịt và niềm tự hào của văn hóa dân tộc.
Mỗi chiếc lồng đèn được làm hoàn toàn thủ công: Khung tre được vót tỉ mỉ, dán giấy kiếng màu rồi trang trí bằng những họa tiết tinh xảo - cá chép, bươm bướm, ông sao, rồng phượng… Công đoạn nào cũng đòi hỏi sự kiên nhẫn, khéo léo và tình yêu nghề. Người thợ thường nói vui rằng: "Làm lồng đèn là thổi hồn vào ánh sáng". Quả đúng như vậy - mỗi chiếc lồng đèn không chỉ là món đồ chơi hay vật trang trí mà còn chứa đựng ý nghĩa văn hóa, tinh thần và nhân văn sâu sắc trong đời sống người Việt và người Hoa, đặc biệt là ở TP HCM.
Làng lồng đèn Chợ Lớn không chỉ là một nghề mà còn là một phần di sản văn hóa phi vật thể của TP HCM.
Giữa nhịp sống hiện đại, hối hả, nghề làm lồng đèn truyền thống gặp không ít khó khăn do sự cạnh tranh của sản phẩm nhựa và hàng nhập khẩu. Tuy nhiên, các nghệ nhân Chợ Lớn vẫn kiên trì gìn giữ nghề và truyền lại cho con cháu. Nhiều người trẻ đã đưa lồng đèn truyền thống lên các sàn thương mại điện tử, thiết kế mẫu mã mới lạ nhưng vẫn giữ nguyên hồn xưa. Nhờ đó, làng nghề không chỉ tồn tại mà còn đang hồi sinh mạnh mẽ.
Giữ hồn xưa trong lòng đô thị
Làng lồng đèn Chợ Lớn không chỉ là một nghề mà còn là một phần di sản văn hóa phi vật thể của TP HCM. Mỗi mùa Trung thu, nơi đây trở thành điểm đến yêu thích của du khách và người dân thành phố để ngắm nhìn, mua sắm và quan trọng hơn là cảm nhận lại hồn xưa giữa lòng đô thị tấp nập, hối hả.
Hồi trước, khi chưa có cơ hội trải nghiệm vẻ đẹp làng lồng đèn Chợ Lớn ngoài đời, tôi chỉ biết đến qua hình ảnh mà đã cảm thấy rung động và choáng ngợp. Khi được tận mắt chứng kiến, tôi lại thấy hối tiếc vì đã lên thành phố học từ lâu mà chưa từng ghé qua. Từ đó, tôi tự nhủ rằng mỗi mùa Trung thu nhất định phải đến đây một lần.
Mỗi chiếc lồng đèn được làm hoàn toàn thủ công. Công đoạn nào cũng đòi hỏi sự kiên nhẫn, khéo léo và tình yêu nghề.
Dù chỉ là một con phố nhỏ, hai bên treo đầy lồng đèn rực rỡ sắc màu tuổi thơ, nhưng khi đứng giữa khung cảnh ấy, tôi thấy mình như được trở về những ngày thơ bé, không chút lo toan. Không khí nhộn nhịp, tiếng cười nói vang lên khắp nơi, cùng sự thân thiện của các cô chú bán hàng khiến tôi cảm thấy ấm áp vô cùng.
Giữ nghề không chỉ là giữ lại một kế sinh nhai mà là gìn giữ ánh sáng của ký ức, của hồn phố Sài Gòn - Chợ Lớn. Phát triển không phải là quên đi quá khứ mà là làm cho quá khứ ấy trở thành nền tảng để truyền thống được tiếp nối và lan tỏa mãi về sau.
Mỗi chiếc lồng đèn được thắp sáng không chỉ là ánh sáng của Trung thu mà còn là ánh sáng của niềm tin, của ký ức và lòng tự hào dân tộc. Trong nhịp sống hiện đại, giữa những tòa nhà cao tầng và ánh đèn đô thị rực rỡ, ánh sáng giản dị từ những chiếc lồng đèn Chợ Lớn vẫn tỏa ra thứ ấm áp riêng - nhắc chúng ta nhớ về cội nguồn, về những giá trị xưa cần được gìn giữ. Bởi khi ánh sáng ấy còn rực rỡ, làng nghề vẫn còn sống và hồn văn hóa Việt vẫn còn mãi trong từng mùa trăng.
