2 món ăn nhiều người Việt mê mẩn: Ngon khó cưỡng nhưng nguy hiểm rình rập

Ẩm thực Việt Nam không chỉ hấp dẫn bởi hương vị đa dạng, mà còn bởi sự độc đáo của những món ăn dân dã gắn liền với đời sống hàng ngày.

Trong đó, có những món được coi là “quốc hồn quốc túy”, khiến bao thế hệ say mê, nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe nếu không biết cách chế biến, bảo quản đúng chuẩn.

Sứa biển và mắm tôm chính là hai điển hình – vừa là đặc sản nức tiếng, vừa mang đến những cảnh báo y tế không thể xem nhẹ.

Sứa biển – “món quà mát lạnh” từ đại dương

Sứa biển được nhiều người coi là món ăn giải nhiệt tuyệt vời trong mùa hè. Từng miếng sứa giòn sần sật, thanh mát, khi ăn kèm rau thơm, lạc rang, bánh đa nem… tạo nên hương vị rất riêng, đặc biệt phổ biến ở các vùng ven biển miền Trung và miền Bắc.

Tuy nhiên, ít ai biết rằng sứa tươi trong tự nhiên có chứa độc tố tự nhiên và các chất gây ngứa, dị ứng. Một số loài sứa thậm chí có độc tính cao, có thể gây ngộ độc nặng. Vì vậy, sứa đánh bắt lên không thể ăn trực tiếp, mà phải qua nhiều công đoạn sơ chế: ngâm với phèn chua hoặc muối hạt, rửa nhiều lần, để khử hết chất độc và nhớt.

Theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, người dân nên mua sứa đã qua sơ chế tại cơ sở uy tín, không nên tự chế biến từ sứa tươi nếu không có kinh nghiệm. Ngoài ra, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người có cơ địa dị ứng cần hạn chế ăn, bởi sứa có thể gây phản ứng mạnh với nhóm đối tượng này.

Mắm tôm – gia vị “gây nghiện” nhưng nhiều rủi ro

Trong văn hóa ẩm thực Việt, hiếm có loại gia vị nào “gây tranh cãi” nhiều như mắm tôm. Người thì sợ mùi nồng, người lại mê mẩn đến mức không thể thiếu trong bữa ăn. Mắm tôm hiện diện trong vô vàn món ngon dân dã: bún đậu mắm tôm, thịt luộc, cà pháo, thậm chí cả canh măng… tạo nên hương vị đậm đà đặc trưng mà khó loại gia vị nào thay thế.

Song, mắm tôm cũng tiềm ẩn nhiều vấn đề an toàn thực phẩm. Đây là sản phẩm lên men từ tôm, tép biển – quá trình ủ chượp nếu không đảm bảo vệ sinh dễ phát sinh vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc sinh ra histamine gây ngộ độc. Một số nghiên cứu còn cho thấy mắm tôm có thể chứa lượng muối rất cao, không tốt cho người bị huyết áp cao, bệnh thận.

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, người tiêu dùng nên chọn mắm tôm có nguồn gốc rõ ràng, màu sắc tự nhiên, mùi thơm dịu. Khi ăn, nên kết hợp vắt chanh, thêm rượu hoặc đun sôi để giảm mùi hăng và tiêu diệt vi khuẩn. Đặc biệt, không nên lạm dụng thường xuyên trong khẩu phần ăn, để tránh ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.

Có thể thấy, sứa biển và mắm tôm là minh chứng sống động cho sự phong phú của ẩm thực Việt – nơi hương vị độc đáo đôi khi đi kèm những rủi ro khó lường. Thực khách có thể say mê bởi cái giòn mát của sứa hay cái nồng nàn của mắm tôm, nhưng sự an toàn sức khỏe luôn phải đặt lên hàng đầu.

Điều quan trọng nhất không phải loại bỏ các món ăn truyền thống, mà là học cách thưởng thức một cách thông minh: chọn địa chỉ uy tín, chế biến đúng cách, sử dụng ở mức độ vừa phải. Có như vậy, chúng ta mới vừa giữ được hồn ẩm thực, vừa bảo vệ được sức khỏe bản thân và gia đình.

Yến Nguyễn