5 bí quyết chăm sóc ngực mẹ sau sinh giúp tránh tắc tia sữa, nứt núm vú

1. Đừng xem nhẹ tình trạng tắc tia sữa và nứt núm vú

Tắc tia sữa xảy ra khi sữa bị ứ đọng trong các ống dẫn sữa, không được thoát ra ngoài đều đặn. Khi đó, bầu ngực trở nên cương cứng, sưng đau và có thể kèm theo sốt, ớn lạnh.

Đây là hiện tượng phổ biến, đặc biệt trong những tuần đầu sau sinh khi cơ thể mẹ chưa kịp thích nghi với việc tiết sữa đều đặn. Nguyên nhân thường gặp là do bé bú không hết sữa, bỏ cữ bú, mẹ dùng áo ngực quá chật hoặc không massage ngực đúng cách. Nếu tắc tia sữa không được xử lý kịp thời, có thể dẫn đến viêm tuyến vú, áp xe vú và phải dùng kháng sinh hoặc chích rạch để điều trị, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe mẹ và việc nuôi con bằng sữa mẹ.

Với trường hợp nứt núm vú (nứt đầu ti), tuy không gây sốt hay sưng viêm như tắc tia sữa nhưng lại gây đau âm ỉ và dai dẳng. Những vết nứt nhỏ, thậm chí chảy máu, khiến mẹ vừa đau rát khi bé bú, vừa lo lắng về nguy cơ nhiễm khuẩn. Nguyên nhân thường do bé ngậm bắt vú sai cách, bú sai tư thế khiến lực kéo không phân bổ đều. Ngoài ra, việc vệ sinh bầu ngực bằng xà phòng hoặc lau khô quá nhiều cũng dễ làm khô da, gây tổn thương đầu ti.

Chăm sóc bầu ngực là điều quan trọng trong hành trình nuôi con. Ảnh: H.T.

Điểm chung của cả tắc tia sữa và nứt đầu ti là hoàn toàn có thể phòng tránh nếu mẹ chăm sóc bầu ngực đúng cách, bắt đầu ngay từ khi mang thai và đặc biệt chú trọng trong giai đoạn cho con bú.

2. Tham khảo cách cho con bú và chăm sóc bầu ngực đúng

2.1. Cho con bú đúng tư thế

Đây là yếu tố quan trọng hàng đầu. Mẹ nên để bé ngậm sâu cả quầng vú, không chỉ riêng đầu ti, đồng thời giữ sao cho cơ thể bé và mẹ tạo thành một đường thẳng. Bú đúng cách giúp sữa được rút đều khỏi các ống dẫn, giảm nguy cơ tắc tia và hạn chế tổn thương đầu ti.

2.2. Massage nhẹ nhàng và vắt sữa đều đặn

Trước mỗi cữ bú, mẹ có thể massage nhẹ nhàng ngực theo vòng tròn từ ngoài vào trong để kích thích tuyến sữa hoạt động. Sau mỗi lần bú, nếu cảm thấy ngực vẫn còn căng, hãy vắt sữa ra bằng tay hoặc máy hút sữa để làm trống bầu ngực, tránh ứ đọng.

2.3. Giữ vệ sinh đúng cách

Vệ sinh ngực là cần thiết nhưng không nên rửa bằng xà phòng hay nước sát khuẩn mạnh, vì có thể làm khô da và mất lớp dầu tự nhiên bảo vệ đầu ti. Thay vào đó, mẹ chỉ cần dùng nước ấm sạch để lau nhẹ mỗi ngày và sau mỗi cữ bú có thể nhỏ vài giọt sữa mẹ lên đầu ti để dưỡng ẩm tự nhiên.

2.4. Dưỡng da đầu ti thường xuyên

Sử dụng các loại kem dưỡng đầu ti an toàn giúp làm mềm da, phục hồi tổn thương và ngăn ngừa nứt nẻ. Nếu đầu ti đã có vết nứt, mẹ có thể bắt đầu cho bé bú bên ít đau trước để giảm áp lực, hoặc vắt sữa ra bình nếu đau quá mức, nhưng vẫn duy trì cho bé bú sữa mẹ.

2.5. Chọn áo ngực phù hợp

Một chiếc áo ngực rộng rãi, thấm hút tốt, không gọng hoặc quá bó sát là điều bắt buộc. Chèn ép bầu ngực không chỉ gây tắc tia sữa mà còn làm tổn thương các ống dẫn sữa đang nhạy cảm sau sinh.

3. Trường hợp nào cần đi khám?

Nếu mẹ có biểu hiện sốt cao, đau ngực dữ dội, ngực sưng đỏ, đầu ti chảy mủ hoặc bé bỏ bú, cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám kịp thời. Việc tự xử lý bằng mẹo dân gian trong những trường hợp nặng có thể khiến bệnh diễn tiến xấu và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe mẹ.

Chăm sóc bầu ngực là một trong những điều quan trọng trong hành trình nuôi con bằng sữa mẹ. Những thói quen đơn giản như cho bú đúng cách, giữ vệ sinh, massage nhẹ nhàng và sử dụng sản phẩm hỗ trợ phù hợp sẽ giúp mẹ tránh được những biến chứng phiền toái như tắc tia sữa hay nứt đầu ti. Hãy lắng nghe cơ thể mình và đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường, vì mẹ khỏe là một nền tảng vững chắc cho sự phát triển của con.

Phương Anh