5 lựa chọn tàu ngầm hạt nhân cho Australia để thay thế lớp Collin?

Điều chắc chắn là về cơ bản, tàu ngầm hạt nhân mới của Australia sẽ được thiết kế bởi Anh hoặc Mỹ. Các đối tác Australia-Vương quốc Anh-Mỹ (AUKUS) có 18 tháng để đưa ra lựa chọn và kế hoạch. Vì tàu ngầm Collins hiện tại của Australia đang cần thay thế sớm.

Hiện có 5 lựa chọn chính để cân nhắc - hai chiếc đầu tiên là các thiết kế hiện có - lớp Virginia của Hải quân Mỹ, và lớp Astute - Hải quân Hoàng gia Anh. Sau đó là các chương trình tàu ngầm tấn công thế hệ tiếp theo tương ứng, SSN (X) và SSN (R). Và cuối cùng, một thiết kế hoàn toàn mới nhưng sử dụng công nghệ Mỹ và Anh. Tham vọng hơn, đó có thể là một thiết kế bản địa với việc tận dụng tối thiểu công nghệ từ Mỹ hoặc Anh.

Các cân nhắc khác có thể bao gồm thiết kế của quốc gia thứ 4 như Pháp hoặc Ấn Độ, hoặc Trung Quốc hay Nga. Cũng có thể cải biên những chiếc tàu ngầm đã qua sử dụng, thậm chí các tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo cũ hơn (SSBN) làm tàu ngầm tấn công. Nhưng đến nay, không có giải pháp nào trong số này thực được sự đề cập trong thông báo ban đầu và sẽ không được xem xét trong trong bài này.

Đầu tiên, tàu ngầm lớp Virginia - tàu ngầm tấn công đáng tin cậy của Mỹ được nhiều người quan tâm hơn cả. Không ai nghi ngờ khả năng của nó và sự tương đồng với Hải quân Mỹ sẽ mang lại lợi ích về đào tạo và hỗ trợ.

Lớp tàu Virginia này sử dụng các hệ thống vũ khí của Mỹ mà Hải quân Hoàng gia Australia (RAN) đã có trong kho, chẳng hạn như ngư lôi Mk.48 ADCAP.

Hệ thống phóng thẳng đứng VLS của lớp tàu này còn tương thích được với tên lửa hành trình Tomahawk của Mỹ, được mệnh danh là “siêu sát thủ” của Mỹ.

Theo các thông tin và đánh giá, lớp tàu Virginia Block-IV của Mỹ sẽ có 12 tên lửa, đối với Block-V cải tiến sẽ là 40 tên lửa. Khả năng cao Block-IV sẽ xuất hiện vì lượng hỏa lực có vẻ vừa và đủ.

Khó khăn nhất, có lẽ là chi phí sản xuất của lớp tàu Virginia của Mỹ khi thiết lập sản xuất tại Australia.

Tiếp đến là tàu ngầm lớp Astute của Hải quân Hoàng gia Anh, được đánh giá có khả năng nói chung là tương đương với Virginia của Mỹ.

2 lớp tàu này tương tự nhau về kích thước và khả năng tổng thể. Nhưng với lớp tàu Astute của Anh sẽ có một vài ưu điểm thu hút hơn. Ví dụ, không giống như Virginia, khi chiếc cuối cùng trong lớp tàu ngầm Astute của Hải quân Hoàng gia Anh sẽ hoàn thiện và hạ thủy trong vài năm tới.

Điều này có nghĩa rằng Anh có thể giải phóng máy móc, thiết bị của mình và vận chuyển sang Australia, tiết kiệm chi phí và thời gian đáng kể.

Một ưu thế tiềm tàng khác của tàu ngầm Astute, các tàu ngầm lớp này có số lượng thủy thủ đoàn nhỏ hơn. Cụ thể, Astute có từ 98-109 thủy thủ đoàn, ngược lại với Virginia thông thường cần sự xuất hiện của 135 thành viên. So sánh với Collin thì nhu cầu về hậu cần của Astute đã tăng ít nhất gấp đôi (Collin có 58 thủy thủ đoàn).

Về kích thước, Astute nhỏ hơn Virginia, nhưng vẫn phù hợp với một chiếc tàu ngầm hạt nhân tầm xa. Một nhược điểm, có lẽ đó là về lò phản ứng hạt nhân hiện tại của Astute là PWR2 đã ngừng sản xuất. Điều đó có thể thay thế bằng PWR3 hay lò phản ứng hạt nhân của Mỹ, nhưng vẫn làm gián đoạn quá trình hoàn thiện.

Nhưng dù sao, tàu ngầm lớp Astute vẫn phù hợp với nhu cầu của RAN. Chúng cũng tương thích ống phóng với tên lửa hành trình Tomahawk.

Hai lựa chọn kế tiếp, đó là sự tham gia của các tàu ngầm tấn công thế hệ kế tiếp hiện có, bao gồm SSN (X) và SSN (R). Điều này có thể giúp Australia tham gia vào “câu lạc bộ” tàu ngầm hạt nhân thế giới.

Các thế hệ tàu ngầm tấn công này đều đã được cải tiến, những tiến bộ về động cơ đẩy, có sonar hiện đai, khả năng tàng hình, tích hợp với các phương tiện dưới nước không có động cơ, v.v. sẽ được ứng dụng.

Nó cũng cho phép các bên như Mỹ và Anh chia sẻ trực tiếp về chi phí phát triển. Thử thách sẽ chỉ là vấn đề thời gian, khi Australia cần tàu ngầm mới vào những năm 2040.

Cả SSN (X) và SSN (R) đều được dự đoán sẽ hạ thủy vào năm 2030. Nhưng hiện tại, các mốc thời gian của dự án này đang rất mơ hồ, chưa xác định được chính xác.

Và cuối cùng, bằng một cách đi riêng, Australia có thể tự chế tạo một chiếc tàu ngầm phù hợp với nhu cầu của mình, dựa trên việc tận dụng các công nghệ chủ chốt của Anh hoặc Mỹ. Có thể sẽ đạt được một chiếc tàu nhỏ hơn, rẻ hơn nhưng vẫn sẽ mang lại cho RAN những lợi thế nhất định bằng năng lượng hạt nhân.

Tất nhiên, điều này là rất khó khi gặp các vấn đề lớn về thiết kế. Cho nên, những lựa chọn thên vẫn sẽ khả thi hơn đối với quốc gia này, khi lựa chọn tàu ngầm thay thế cho Collins.

Hình ảnh thực tế tàu ngầm lớp Collins hiện tại của Hải quân Hoàng gia Australia. Nguồn: Royal Australia Navy.

Minh Hoàng