5 nhóm người không nên ăn loại củ bán đầy chợ để kiểm soát cân nặng

Trao đổi với PV VietNamNet, bác sĩ Bùi Thanh Hoài, Khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện 19/8 (Bộ Công an), cho biết củ sắn là thực phẩm quen thuộc, giàu năng lượng và được sử dụng phổ biến ở nhiều vùng. Tuy nhiên, nếu chế biến không đúng cách, sắn có thể gây ngộ độc cấp tính và nguy hiểm tính mạng.

Củ sắn (khoai mì, cassava) từ lâu là nguồn tinh bột bình dân của nhiều gia đình, đặc biệt ở vùng nông thôn. Nhờ giá rẻ, dễ trồng và chứa nhiều năng lượng, sắn thường được dùng làm món ăn phụ hoặc thay thế cơm trong một số bữa.

Theo bác sĩ Hoài, sắn chứa hàm lượng tinh bột cao, giúp bổ sung năng lượng nhanh. Lượng chất xơ trong sắn cải thiện hoạt động đường ruột, giảm táo bón và duy trì cảm giác no. Đây cũng là lý do nhiều người chọn sắn như một thực phẩm giúp kiểm soát cân nặng.

Củ sắn là loại thực phẩm giúp người muốn kiểm soát cân nặng. Ảnh: Hải Anh

Trong sắn có vitamin C, folate, kali, magiê và mangan - những vi chất cần thiết cho hoạt động miễn dịch, thần kinh, cơ bắp và trao đổi chất. Khi ăn ở mức hợp lý, sắn góp phần hỗ trợ sức khỏe tổng thể.

Mặc dù sắn có nhiều lợi ích, nhưng bác sĩ Hoài cũng nhấn mạnh nếu chế biến không đúng cách, sắn có thể gây ngộ độc cấp tính và nguy hiểm đến tính mạng.

Lý do là trong sắn có chứa chất độc nguy hiểm. Củ sắn tươi chứa glucosid cyanogenic (chủ yếu là linamarin và lotaustralin). Khi được dung nạp vào cơ thể, dưới tác dụng của dịch vị và men tiêu hóa, sắn sẽ bị thủy phân và giải phóng ra acid cyanhydric (HCN), một chất độc đối với người.

Ngộ độc có thể xảy ra rất nhanh, trong vòng 1-2 giờ sau ăn. Các triệu chứng thường gặp gồm: chóng mặt, đau đầu, buồn nôn; đau bụng, tiêu chảy; tê môi, khó thở. Với trường hợp nặng, người bệnh có thể co giật, hôn mê và đối mặt nguy cơ tử vong nếu không được xử trí kịp thời.

Bác sĩ Hoài khuyến cáo 5 đối tượng dưới đây cần tránh hoặc hạn chế ăn sắn:

- Trẻ dưới 6 tuổi: dễ bị ngộ độc do khả năng chuyển hóa và giải độc còn kém.

- Phụ nữ mang thai: độc tố có thể ảnh hưởng đến thai nhi.

- Người ăn khi đang đói: nguy cơ hấp thu nhanh độc chất HCN vào máu.

- Người suy dinh dưỡng hoặc thiếu protein: cơ thể không đủ khả năng trung hòa độc tố.

- Người có tiền sử dị ứng tinh bột hoặc bột sắn.

Cách chế biến sắn an toàn để loại bỏ độc tố

Để giảm tối đa nguy cơ ngộ độc, người dân nên tuân thủ các bước sơ chế và chế biến như sau:

Sơ chế đúng cách: Gọt sâu lớp vỏ nâu và vỏ hồng bên ngoài; Cắt bỏ phần đầu và đuôi củ vì đây là nơi chứa nhiều độc tố nhất; Cắt khúc và ngâm nước 4-6 giờ để loại bớt độc chất; Rửa lại nhiều lần bằng nước sạch trước khi nấu.

Chế biến an toàn: Luộc hoặc hấp mở vung, giúp độc tố bay hơi; Tuyệt đối không ăn sắn sống hoặc sắn tái; Hạn chế ăn phần lõi trắng giữa củ vì hàm lượng độc tố cao hơn; Không ăn quá nhiều trong một lần; Không nên ăn sắn nướng nguyên củ hoặc chiên vì độc chất ít bị phân hủy.

N. Huyền