5 thực phẩm bổ sung dễ bị lạm dụng gây hại cho sức khỏe

Thực phẩm bổ sung có chứa vitamin, khoáng chất và dưỡng chất thiết yếu... có thể hỗ trợ tăng cường sức khỏe miễn dịch, xương khớp, tim mạch và cải thiện năng lượng trong trường hợp chế độ ăn hằng ngày không cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là những người có nhu cầu dinh dưỡng cao như phụ nữ mang thai, người già, người ăn chay, hoặc người đang hồi phục sau bệnh… Tuy nhiên, việc sử dụng cần có hướng dẫn chuyên môn để đảm bảo hiệu quả và tránh nguy cơ lạm dụng.

Dưới đây là 5 loại thực phẩm bổ sung thường bị lạm dụng có thể gây hại:

1. Thực phẩm bổ sung vitamin D

Vitamin D có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương khớp, miễn dịch và chuyển hóa. Nhiều trường hợp tự ý bổ sung vitamin D với mong muốn tăng cường sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật, nhưng vô tình lại dùng thừa. Thừa vitamin D có thể gây buồn nôn, nôn, yếu cơ, đau, chán ăn, tăng canxi huyết, sỏi thận, rối loạn nhịp tim…

Lưu ý, vitamin D chủ yếu được cơ thể hấp thụ từ ánh nắng mặt trời và thực phẩm tự nhiên. Chỉ một số trường hợp thiếu hụt mới cần thiết phải dùng thực phẩm bổ sung. Loại vitamin tan trong dầu này có thể tích lũy trong cơ thể và gây hại nếu dùng quá liều, không đúng cách.

Việc sử dụng thực phẩm bổ sung cần có hướng dẫn chuyên môn để đảm bảo hiệu quả và tránh nguy cơ lạm dụng.

2. Sắt

Sắt là một khoáng chất mà cơ thể cần để tạo ra hemoglobin, một loại protein trong tế bào hồng cầu có chức năng vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Sắt cũng cũng giúp cơ thể sản xuất hormone. Viên bổ sung sắt thường được khuyến nghị dùng trong những trường hợp có nguy cơ thiếu sắt hoặc thiếu máu do thiếu sắt như phụ nữ mang thai/đang độ tuổi sinh sản, trẻ em và thanh thiếu niên, người thiếu máu do thiếu sắt, bệnh nhân rối loạn hấp thu, người ăn kiêng…

Lưu ý, người lớn không nên dùng quá 45 mg/ngày. Riêng với một số các trường hợp đặt biệt, cần tư vấn bởi chuyên gia để xác định được liều phù hợp.

Rủi ro khi lạm dụng: Bổ sung quá nhiều sắt có thể gây ra các triệu chứng đường tiêu hóa như táo bón, buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy, viêm niêm mạc dạ dày, loét dạ dày…

3. Vitamin A

Vitamin A rất cần thiết cho thị lực, sức khỏe miễn dịch, sinh sản, tăng trưởng và phát triển. Thông thường, mọi người đều dễ dàng hấp thụ đủ vitamin A trong chế độ ăn hàng ngày. Tuy nhiên, nếu vẫn dùng thêm chất bổ sung dễ dẫn tới tình trạng nạp quá liều lượng khuyến nghị. Thông thường lượng khuyến nghị dành cho người lớn tối đa là 3000mcg/ngày.

Rủi ro khi lạm dụng: Không nên tự ý bổ sung liều cao liều cao vì có thể gây ngộ độc. Nồng độ vitamin A cao có thể gây ra chứng đau đầu dữ dội, mờ mắt, buồn nôn, chóng mặt, đau nhức cơ...

4. Vitamin C

Vitamin C còn được gọi là axit ascorbic, hoạt động như một chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của các gốc tự do. Cơ thể cần loại vitamin này để sản xuất collagen, một loại protein quan trọng cho quá trình chữa lành vết thương. Liều lượng an toàn cho người lớn là 65-90mg/ngày, tối đa là 2000mg/ngày.

Rủi ro khi lạm dụng: Uống quá nhiều có thể gây tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng. Thực phẩm bổ sung vitamin C cũng có thể tương tác với các phương pháp điều trị ung thư như hóa trị và xạ trị.

5. Canxi

Canxi là một khoáng chất giúp xây dựng và duy trì xương, răng chắc khỏe, đồng thời hỗ trợ chức năng thần kinh, tuần hoàn máu, hoạt động của cơ bắp. Việc lạm dụng rất dễ xảy ra khi dùng thực phẩm bổ sung canxi, đặc biệt là khi đã hấp thụ đủ từ thực phẩm. Liều an toàn cho người lớn (gồm cả thực phẩm và thực phẩm bổ sung) là từ 1000-2000mg/mỗi ngày.

Rủi ro khi lạm dụng: Lượng canxi dư thừa có thể gây táo bón, sỏi thận, suy thận, mệt mỏi, cáu gắt…

Dấu hiệu cơ thể thừa vitamin D.

DS. Hoàng Vân