51% hộ kinh doanh chưa được cơ quan thuế hỗ trợ về hóa đơn điện tử

Nghị định 70/2025/NĐ-CP sửa đổi một số điều của Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn chứng từ (Nghị định 70) có những sửa đổi liên quan đến nghĩa vụ sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền của hộ kinh doanh (HKD), cá nhân kinh doanh có mức doanh thu hàng năm từ 1 tỷ đồng trở lên.

Theo ước tính của Cục Thuế (Bộ Tài chính), có khoảng 37.000 HKD đáp ứng tiêu chí này và do đó sẽ phải thực hiện nghĩa vụ sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Như vậy, các quy định của Nghị định 70 tác động lớn đến các chủ thể kinh doanh, trong đó có HKD, cá nhân kinh doanh và nhận được sự quan tâm của cộng đồng kinh doanh.

Tại hội thảo tham vấn kết quả khảo sát HKD về việc thực hiện hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế chiều ngày 10/7 tại Hà Nội, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký, Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhấn mạnh, Nghị định 70 là một bước đi quan trọng của Chính phủ nhằm tăng cường tính minh bạch, hiện đại hóa hệ thống quản lý thuế và từng bước xây dựng môi trường kinh doanh công bằng, hiệu quả.

Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký kiêm Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).

Tuy nhiên, theo ông Tuấn, bất kỳ chính sách nào, dù đúng đắn, nếu không được thực thi một cách thấu đáo, đồng bộ và phù hợp với thực tiễn thì cũng khó mang lại hiệu quả như mong muốn.

Cũng theo ông Tuấn, mặc dù chuyển đổi số là xu thế tất yếu, nhưng chuyển đổi không thể chỉ đến từ mệnh lệnh hành chính, mà cần được xây dựng trên cơ sở hiểu biết, đồng thuận và hỗ trợ lẫn nhau. Điều này đòi hỏi sự minh bạch trong truyền thông chính sách, sự linh hoạt trong triển khai, và đặc biệt là sự thấu cảm với những khó khăn mà hộ kinh doanh đang trải qua.

Quá trình thực hiện Nghị định 70 vừa qua đã có những thành công tích cực, nhưng cũng bộc lộ không ít vướng mắc và khó khăn được phản ánh qua báo chí.

Để đánh giá những thuận lợi và khó khăn trong việc thực hiện Nghị định 70 của hộ kinh doanh, qua đó đưa ra các kiến nghị để bảo đảm chính sách thực hiện hiệu quả, VCCI thời gian qua đã tiến hành một khảo sát các hộ kinh doanh trên quy mô toàn quốc.

"Qua khảo sát gần 1.400 hộ kinh doanh trên toàn quốc cho thấy những điểm tích cực nhưng cũng không ít khó khăn, lo lắng. Một con số tích cực là 94% hộ kinh doanh được khảo sát đã biết đến Nghị định 70. Hiếm có nghị định nào của Chính phủ lại có độ lan tỏa nhanh như vậy. Tuy nhiên, chỉ có 11% HKD thực sự hiểu rõ nội dung và nghĩa vụ của mình", ông Tuấn nêu.

Về hỗ trợ/hướng dẫn của cơ quan thuế địa phương, theo khảo sát, 51% số HKD cho biết chưa được liên hệ hoặc hướng dẫn từ cơ quan thuế địa phương. Khoảng 35% cho biết có nhận được hỗ trợ, nhưng ở mức độ “còn chung chung”. Chỉ có 14% khẳng định họ nhận được hướng dẫn “rất rõ ràng” từ cơ quan thuế địa phương.

51% số hộ kinh doanh cho biết chưa nhận được hướng dẫn từ cơ quan thuế địa phương về sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Khảo sát về khó khăn, phản hồi từ các HKD chỉ ra rằng, gánh nặng lớn nhất là chi phí, với 66% dự kiến chi phí vận hành sẽ tăng. Cùng với đó, 56% và 64% HKD lần lượt dự báo doanh thu và lợi nhuận sẽ giảm. Các khó khăn hàng đầu được chỉ ra là thiếu kiến thức, kỹ năng công nghệ (73%), sự phức tạp của thủ tục (53%), và gánh nặng tài chính.

Trong trường hợp chịu tác động tiêu cực, giảm quy mô là lựa chọn phổ biến nhất (63%) của HKD. Tạm ngừng hoạt động là phương án dự kiến tiếp theo, với 23% HKD lựa chọn. Chuyển sang loại hình khác được 11% các HKD cân nhắc. Chỉ có một tỷ lệ rất nhỏ, 3% các HKD, cho biết họ dự kiến sẽ đóng cửa hoàn toàn.

Để tháo gỡ, các HKD đề xuất ba mong muốn chính đó là, đơn giản hóa thủ tục hành chính (59%), hỗ trợ tài chính như miễn, giảm thuế (57%), và tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn miễn phí (53%). Báo cáo nhấn mạnh sự cần thiết phải hỗ trợ chuyên biệt cho các nhóm dễ bị tổn thương.

"Hộ kinh doanh là một lực lượng quan trọng, linh hoạt và năng động của nền kinh tế nhưng cũng là nhóm dễ bị tổn thương nhất khi chính sách thay đổi. Đa số họ là các hộ nhỏ lẻ, hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ, dịch vụ với nguồn lực hạn chế và trình độ công nghệ còn thấp.

Nếu không có sự hỗ trợ thích đáng, nhóm này sẽ gặp nhiều khó khăn, tác động không nhỏ đến sinh kế của hàng triệu người dân và tiềm năng phát triển thành doanh nghiệp trong tương lai. Nuôi dưỡng lực lượng này cũng chính là động lực để chúng ta thực hiện thành công Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân", ông Tuấn nhấn mạnh.

Nguyệt Minh