6 dấu hiệu cho thấy bạn có lượng cortisol cao

Nồng độ cortisol cao phá vỡ protein trong da, khiến da mỏng và yếu

Tăng cân quanh bụng, mặt và cổ

Mặc dù tăng cân nói chung là một vấn đề đáng lo ngại, nhưng tăng cân ở mặt, bụng và gáy thường liên quan đến cortisol, theo Tiến sĩ Sood. Tăng cân ở vùng đó trông khác với tăng cân tổng thể, vì tay và chân hầu như không thay đổi. Mức cortisol cao thể hiện kiểu này ở những người bị căng thẳng kéo dài hoặc mắc "hội chứng Cushing", một tình trạng mà cortisol quá cao. Mức cortisol cao cũng có thể gây ra tình trạng gọi là "mặt trăng" và một khối mỡ ở cổ, gọi là "bướu trâu". Sự tích tụ mỡ này thường là dấu hiệu của tình trạng dư thừa cortisol, có thể dẫn đến các vấn đề về huyết áp và đường huyết.

Các vấn đề về da

Da cũng có thể biểu hiện các triệu chứng của nồng độ cortisol cao. Điều này xảy ra do nồng độ cortisol cao phá vỡ protein trong da, khiến da mỏng và yếu. Da mỏng dễ bị bầm tím và chậm lành. Không chỉ vậy, cortisol cao còn làm tăng sản xuất dầu trên da, khiến tình trạng mụn trứng cá trở nên trầm trọng hơn. Nồng độ cortisol cao cũng có thể gây ra các vết rạn da đỏ, nơi mỡ tích tụ như ở bụng hoặc đùi, cùng với các triệu chứng bùng phát của bệnh chàm, vẩy nến hoặc bệnh trứng cá đỏ. Căng thẳng cũng có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa, dẫn đến khô da và nếp nhăn.

Các vấn đề về tiêu hóa

Dạ dày là một trong những cơ quan đầu tiên bị ảnh hưởng bởi căng thẳng. Nồng độ cortisol cao theo thời gian có thể khiến ruột bị rò rỉ, gây đầy hơi và khó chịu. Không chỉ vậy, mối liên hệ giữa não và ruột còn làm mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột. Khi sự cân bằng hệ vi khuẩn bị mất cân bằng, mối liên hệ giữa não và ruột có thể gây ra các vấn đề như hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc rối loạn tiêu hóa. Điều này xảy ra do tình trạng viêm nhiễm cao hơn do cortisol gây ra, gây hại cho sức khỏe đường ruột, bằng cách thay đổi nhu động ruột và bài tiết.

Đau cơ và khớp

Cortisol phá vỡ mô cơ để tạo năng lượng khi cơ thể bị căng thẳng. Theo thời gian, cortisol có thể khiến cơ bắp yếu đi và các khớp dễ bị đau nhức, theo Tiến sĩ Sood. Điều này xảy ra do nồng độ cortisol cao làm giảm mật độ xương và khối lượng cơ. Mật độ xương và khối lượng cơ giảm dẫn đến đau cơ, mệt mỏi hoặc thậm chí là loãng xương nếu không được kiểm soát. Nhiều người nghĩ rằng mệt mỏi và đau nhức là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa, nhưng mệt mỏi mãn tính không bao giờ nên bị bỏ qua.

Cảm lạnh hoặc nhiễm trùng thường xuyên

Cortisol gắn liền với sức mạnh của hệ miễn dịch, và mặc dù các đợt viêm ngắn giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng, nhưng khi cortisol duy trì ở mức cao trong thời gian dài, nó có thể làm giảm khả năng phòng vệ của hệ thống. Hệ miễn dịch yếu khiến cảm lạnh và các bệnh nhiễm trùng khác dễ dàng xâm nhập, và hệ miễn dịch phục hồi chậm. Nồng độ cortisol cao làm tổn hại hoạt động của tế bào T, đồng thời làm giảm sản xuất cytokine, khiến cơ thể dễ bị virus và vi khuẩn tấn công.

Kinh nguyệt không đều ở phụ nữ

Ở phụ nữ, cortisol cũng có tác động tiêu cực đến hormone, theo Tiến sĩ Sood. Khi cortisol duy trì ở mức cao trong thời gian dài, nó có thể làm gián đoạn các tín hiệu từ não đến buồng trứng. Sự gián đoạn này có thể gây ra kinh nguyệt không đều, mất kinh hoặc hoàn toàn không có kinh. Nguyên nhân là do các hormone căng thẳng như cortisol làm giảm sản xuất estrogen và các hormone sinh dục khác, dẫn đến giảm ham muốn tình dục.

Để giảm cortisol một cách tự nhiên

Đặt giấc ngủ lên hàng đầu. Ngủ không đủ giấc sẽ khiến nồng độ cortisol tăng cao. Hãy cố gắng ngủ từ bảy đến chín tiếng mỗi đêm.

Tập thể dục thường xuyên giúp giảm căng thẳng. Tuy nhiên, đừng tập quá sức, vì tập quá sức cũng có thể làm tăng cortisol.

Tránh xa thực phẩm chế biến sẵn/thực phẩm nhiều đường vì chúng có thể làm tăng cortisol. Thay vào đó, hãy tập trung vào thực phẩm lành mạnh và đủ protein.

Thực hành thư giãn bằng cách hít thở, tập yoga hoặc thiền chánh niệm vì chúng có tác dụng làm giảm trực tiếp các triệu chứng căng thẳng.

Cố gắng hạn chế caffeine và rượu. Cả hai đều có thể làm tăng hormone căng thẳng nếu tiêu thụ quá nhiều.

Xây dựng các mối quan hệ có ý nghĩa. Các mối quan hệ hỗ trợ giúp giảm căng thẳng và giảm cortisol theo thời gian.

H.Thanh