6 dấu hiệu món gelato bạn đang ăn không 'xịn'

Những ly gelato mát lạnh, bắt mắt luôn khiến du khách khó lòng cưỡng lại. Thế nhưng, theo các chuyên gia về gelato, không phải loại nào nhìn hấp dẫn cũng là “hàng chuẩn”. Từ nguyên liệu, cách trưng bày cho đến kết cấu kem, có không ít dấu hiệu cho thấy bạn đang ăn phải một món gelato được tạo hình đẹp mắt nhưng thiếu chất lượng.

Dưới đây là 6 dấu hiệu giúp bạn phân biệt đâu là gelato đúng chất Ý – dù đang vi vu ở Rome hay chỉ đang ghé một quán kem gần nhà.

1. Gelato “chồng núi”, cao hơn cả mép tủ

Nếu kem được chất cao ngất, tạo hình mềm mịn như mây thì nên cẩn thận. Gelato chuẩn thường đặc và mịn, không dễ tạo hình cầu kỳ.

Chủ tiệm Pitango Gelato – ông Noah Dan, người lớn lên ở Trieste (Ý) – chia sẻ: “Những ụ kem cao vút thường phải dùng thêm chất ổn định, nhũ hóa và phụ gia để giữ dáng. Bề ngoài xốp, bồng bềnh đó thực ra là do chứa nhiều không khí – đôi khi là do đánh quá kỹ, đôi khi là dùng dầu thực vật để tạo hiệu ứng nhẹ.”

Theo ông Dan, gelato “xịn” được quay chậm hơn, ít không khí, nên kết cấu đặc, mịn và đậm vị hơn hẳn.

2. Màu sắc quá rực rỡ

Pistachio (hạt dẻ cười) mà xanh lè như đèn neon hay hazelnut nâu đậm bất thường là dấu hiệu “báo động”. Gelato thật thường có tông màu nhẹ, tự nhiên – xanh nhạt, vàng kem, trắng sữa – bởi làm từ nguyên liệu tươi.

Gelato Pistachio với tông màu tự nhiên

“Nếu kem quá sặc sỡ, khả năng cao là có dùng phẩm màu nhân tạo, hương liệu hoặc bột pha sẵn. Nhìn thì đẹp, nhưng hương vị sẽ thiếu chiều sâu,” Dan lý giải.

Đầu bếp Stephanie Tucci, từng học tại Viện Ẩm thực Ý, cũng lưu ý: “Khi thấy gelato trang trí bằng trái cây còn vỏ, dừa chẻ đôi hay các loại hạt chưa bóc vỏ... thì hãy dè chừng. Trưng bày quá lòe loẹt là dấu hiệu rõ ràng của chiêu trò tiếp thị chứ không phải chất lượng.”

3. Kết cấu quá nhẹ, bông xốp

Gelato đúng chuẩn có bề mặt mịn, kết cấu đặc, trong khi kem thường nhẹ hơn, dễ tan và có tinh thể đá nhẹ – nhất là khi vừa lấy ra từ tủ đông.

Tucci giải thích: “Dù cùng làm từ sữa, kem và đường, gelato có tỷ lệ sữa cao hơn, ít béo hơn và được quay chậm hơn, tạo ra kết cấu mịn màng, tan đều trong miệng.”

Ông Vincenzo Tettamanti – chủ tiệm Gemelli Artisanal Gelato (Pennsylvania) – bổ sung: “Hãy để ý nếu mỗi vị kem trong tủ có độ cứng mềm khác nhau. Điều này cho thấy công thức không đồng đều. Dù bảo quản cùng một nhiệt độ, nhưng đầu bếp giỏi sẽ điều chỉnh công thức để mọi vị có độ đặc tương đồng.”

4. Bảng nguyên liệu quá dài

Tại Ý, luật bắt buộc các tiệm gelato phải niêm yết nguyên liệu – và danh sách này càng ngắn càng tốt. Theo ông Francesco Cataldo, người sáng lập Gelateria Gentile tại New York: “Nếu thấy hơn 5–6 thành phần, bạn nên cân nhắc. Gelato thật chỉ cần sữa tươi, kem, đường, có thể thêm trứng hoặc trái cây, hạt tươi là đủ.”

Ngược lại, gelato công nghiệp thường dùng hương liệu, phẩm màu, chất bảo quản, bột nền pha sẵn hoặc chất ổn định. “Thứ bạn ăn sẽ là vani tổng hợp thay vì vani thật, trái cây sấy lạnh thay vì tươi,” ông Cataldo nói.

5. Không được đựng trong thùng inox có nắp

Gelato chuẩn không bày ra “cho đẹp mắt” mà bảo quản trong thùng inox có nắp đậy gọi là pozzetti. Loại thùng âm này giúp giữ nhiệt ổn định, bảo vệ kết cấu và hương vị.

Noah Dan cho biết: “Ai từng làm chảy kem rồi cấp đông lại chắc chắn biết: kem sẽ bị đá, lổn nhổn và mất hẳn vị ngon. Không có nắp đậy còn khiến hương vị dễ bị lẫn – ví dụ, vị hạt dẻ có thể dính mùi bạc hà nếu đặt cạnh nhau.”

6. Vị nghe “quá đẹp để là thật”

Nếu thực đơn có những hương như Snickers, Oreo, marshmallow hay kẹo dẻo, hãy cảnh giác. Những vị này thường phục vụ mục đích gây tò mò hơn là mang hồn của gelato truyền thống.

“Gelato thật gắn với mùa – là thứ phản ánh nguyên liệu tươi ngon theo thời điểm, chứ không phải lúc nào cũng đều đều quanh năm,” ông Cataldo nhấn mạnh.

Gelato không chỉ là món ăn vặt – đó là nghệ thuật của sự tinh tế và chuẩn xác. Một ly kem nhìn “ngon mắt” chưa chắc đã là món đúng chuẩn Ý. Chỉ cần để ý một chút, bạn sẽ biết cách chọn cho mình món gelato đậm đà, nguyên chất và thực sự đáng đồng tiền.

Hàn Mai