6 lưu ý đặc biệt quan trọng khi dùng thực phẩm đóng hộp cho người dân vùng lũ lụt
Thực phẩm đóng hộp là một trong những lựa chọn tốt nhất trong trường hợp khẩn cấp như mưa bão, lũ lụt vì được đóng gói kín và thời hạn sử dụng lâu dài. Tuy nhiên, để đảm bảo dinh dưỡng và an toàn cho sức khỏe, mọi người cần lưu ý kiểm tra và sử dụng theo cách sau:
Nội dung
1. Kiểm tra hạn sử dụng của thực phẩm đóng hộp
2. Kiểm tra tình trạng thực phẩm
3. Có thể sử dụng thực phẩm đóng hộp đã bị ngâm trong nước lũ không?
4. Thực phẩm đóng hộp bị gỉ có ăn được không?
5. Lon đựng thực phẩm phát ra tiếng kêu khi mở có an toàn để ăn không?
6. Cảnh giác với nguy cơ ngộ độc botulinum trong thực phẩm đóng hộp
1. Kiểm tra hạn sử dụng của thực phẩm đóng hộp
Thực phẩm đóng hộp là sản phẩm có thể bảo quản lâu dài và không cần làm lạnh cho đến khi mở. Thực phẩm đóng hộp được nấu chín và có thể ăn ngay khi mở hộp hoặc chỉ cần hâm nóng cho có vị ngon hơn.
Thực phẩm đóng hộp có thể để được hai năm hoặc lâu hơn (theo thời hạn in trên hộp). Thời hạn sử dụng sản phẩm đã được xác định bằng các phương pháp đánh giá chất lượng thực phẩm. Để có chất lượng tốt nhất, hãy bảo quản thực phẩm đóng hộp ở nơi khô ráo, thoáng mát và sử dụng trong vòng một năm.
2. Kiểm tra tình trạng thực phẩm
Nếu đã dự trữ hoặc được tiếp tế thực phẩm đóng hộp, trước khi sử dụng mọi người cần kiểm tra tình trạng thực phẩm để đảm bảo không có hộp đựng nào bị gỉ, rò rỉ, phồng lên hoặc bị móp nặng và không có niêm phong bị hỏng.
Các vết lõm liên quan đến đường nối hoặc đầu lon có thể làm hỏng niêm phong. Các vết lõm lớn hoặc nghiêm trọng ở thành lon cũng có thể làm hỏng niêm phong xung quanh đầu lon hoặc đường nối (mặc dù có thể không rõ ràng) và có thể khiến vi khuẩn xâm nhập vào hộp. Cần vứt bỏ bất kỳ hộp nào có vết lõm sâu ở bất kỳ đường nối nào.
3. Có thể sử dụng thực phẩm đóng hộp đã bị ngâm trong nước lũ không?
Theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), cần vứt bỏ bất kỳ thực phẩm nào không đựng trong hộp đựng chống thấm nước nếu nó có khả năng đã tiếp xúc với nước lũ. Các hộp đựng thực phẩm không chống thấm nước bao gồm hộp có nắp vặn, nắp bấm, nắp kéo và nắp gấp. Ngoài ra, hãy vứt bỏ hộp các hộp đựng nước ép/sữa/sữa bột trẻ em và thực phẩm đóng hộp tại nhà vì chúng không thể được làm sạch và khử trùng hiệu quả.
Có thể bảo quản thực phẩm chưa bị hỏng, được chế biến sẵn trong hộp kim loại hoàn toàn và túi đựng thực phẩm đông lạnh tiếp xúc với nước lũ với điều kiện: rửa sạch bằng xà phòng và nước (tốt nhất là nước nóng); tháo nhãn và khử trùng bằng dung dịch tẩy clo hoặc đơn giản nhất là đun sôi trong 2 phút; để khô và sử dụng càng sớm càng tốt.
4. Thực phẩm đóng hộp bị gỉ có ăn được không?
USDA khuyến cáo mọi người nên vứt bỏ những lon bị rỉ sét nặng vì những lon bị rỉ sét nặng có thể có những lỗ nhỏ, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập. Nếu gỉ sét bề mặt mà dễ dàng loại bỏ bằng cách chà xát bằng ngón tay hoặc khăn giấy thì không nghiêm trọng. Chúng ta có thể giữ những thực phẩm đóng hộp này, tuy nhiên nếu khi mở lon và thấy có gỉ sét bên trong thì không được ăn.
5. Lon đựng thực phẩm phát ra tiếng kêu khi mở có an toàn để ăn không?
Một số lon phát ra tiếng rít khi mở vì chúng được đóng gói chân không và tiếng kêu này là kết quả của áp suất không khí. Điều này hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, nếu lon phát ra tiếng rít lớn hoặc đồ ăn bên trong phun mạnh ra khỏi lon khi mở, thì đó là dấu hiệu cho thấy thực phẩm không an toàn cần vứt bỏ. Tuyệt đối không ăn, không nếm thực phẩm đó.
6. Cảnh giác với nguy cơ ngộ độc botulinum trong thực phẩm đóng hộp
Nguy cơ lớn nhất khi dùng phải thực phẩm đóng hộp bị hỏng hoặc chế biến không an toàn là ngộ độc thực phẩm do độc tố botulinum. Theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), các sản phẩm từ rau, củ, quả, thịt, hải sản lên men, đóng hộp không đảm bảo điều kiện an toàn thực phẩm có nguy cơ bị nhiễm vi khuẩn Clostridium botulinum và sinh độc tố botulinum.
Vi khuẩn C.botulinum phổ biến trong môi trường nên có thể lây nhiễm qua các khâu sản xuất, vận chuyển, bảo quản và sử dụng thực phẩm. Độc tố botulinum được sinh ra do vi khuẩn Clostridium botulinum trong môi trường kỵ khí (môi trường thiếu không khí). Botulinum có độc lực mạnh hơn độc tố của tất cả các vi khuẩn khác, người ăn có thể gặp nguy hiểm, thậm chí tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Do đó, mọi người chỉ sử dụng các sản phẩm thực phẩm, nguyên liệu thực phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng; tuyệt đối không sử dụng các thực phẩm đóng hộp đã hết hạn sử dụng, bị phồng, bẹp, biến dạng, hoen gỉ, không còn nguyên vẹn hoặc có mùi vị, màu sắc thay đổi khác thường.
Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) khuyến cáo, người dân khi sử dụng các sản phẩm đóng hộp nếu gặp phải các triệu chứng ngộ độc cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời. Biểu hiện bị ngộ độc do độc tố botulinum bao gồm: buồn nôn, nôn, chướng bụng, đau bụng, liệt theo trình tự liệt bắt đầu từ vùng đầu mặt cổ lan xuống hai tay, sau đó tới hai chân, liệt các cơ hô hấp; liệt nặng có thể gây suy hô hấp là nguyên nhân gây tử vong.