9 'siêu thực phẩm' có lợi cho đường ruột

1. Ý nghĩa của đường ruột khỏe mạnh

Đường ruột khỏe mạnh không chỉ đơn thuần là sự hoạt động trơn tru của hệ tiêu hóa, mà còn là nền tảng cho sức khỏe tổng thể và tinh thần. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhấn mạnh tầm quan trọng của một hệ tiêu hóa khỏe mạnh, coi đây là yếu tố then chốt giúp cơ thể hấp thụ tối đa dưỡng chất từ thức ăn, đồng thời loại bỏ độc tố hiệu quả.

Hệ tiêu hóa khỏe mạnh rất quan trọng với sức khỏe tổng thể. Ảnh minh họa AI

Hệ vi sinh vật đường ruột, với hàng nghìn tỷ vi khuẩn sống cộng sinh, đóng vai trò quan trọng trong việc phân giải thức ăn, tổng hợp vitamin (như vitamin K và một số vitamin nhóm B) và bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. Khi hệ vi sinh vật này cân bằng, nó giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng. Ngược lại, sự mất cân bằng vi khuẩn đường ruột (loạn khuẩn) có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe như đầy hơi, táo bón, tiêu chảy, thậm chí là các bệnh mạn tính như hội chứng ruột kích thích, bệnh Crohn và viêm loét đại tràng.

Đường ruột còn được ví như "bộ não thứ hai" của cơ thể do có mối liên hệ mật thiết với hệ thần kinh trung ương thông qua trục não-ruột. Một đường ruột khỏe mạnh có thể tác động tích cực đến tâm trạng, giảm căng thẳng, lo âu và cải thiện chất lượng giấc ngủ. WHO cũng chỉ ra rằng, duy trì một đường ruột khỏe mạnh thông qua chế độ ăn giàu chất xơ, bổ sung probiotic và prebiotic, cùng lối sống lành mạnh là cách hiệu quả để phòng ngừa nhiều bệnh không lây nhiễm, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.

2. Tham khảo một số thực phẩm tốt cho sức khỏe đường ruột

Dưa cải bắp

Dưa bắp cải muối và nhiều thực phẩm lên men khác chứa vi khuẩn có lợi gọi là probiotic giúp tiêu hóa dễ hơn. Nhiều loại thực phẩm probiotic như dưa cải muối chua cũng chứa prebiotic, nuôi dưỡng các vi khuẩn probiotic có lợi trong ruột kết. Các loại thực phẩm lên men khác như kefir (làm từ sữa lên men) và kimchi (bắp cải muối Hàn Quốc).

Các loại đậu

Chất xơ rất cần thiết cho quá trình tiêu hóa. Chất xơ có thể giúp ngăn ngừa táo bón và duy trì cân nặng khỏe mạnh, cũng như giảm nguy cơ mắc các bệnh như đái tháo đường, bệnh tim và một số bệnh ung thư. Các loại đậu như đậu hải quân, đậu thận và đậu đen là cách dễ dàng để đạt được mục tiêu hàng ngày. Đậu hải quân có tới 19 g chất xơ trong mỗi cốc.

Kiwi

Nghiên cứu gần đây phát hiện loại trái cây chứa nhiều vitamin C này giúp những người ăn hai quả kiwi mỗi ngày sẽ giảm táo bón tốt hơn những bệnh nhân ăn mận khô hoặc psyllium. Nhóm được chỉ định ăn kiwi cũng ít có tác dụng phụ tiêu cực hơn.

Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ có lợi cho sức khỏe đường ruột. Ảnh: AI

Lợi ích của sữa chua đối với đường ruột

Đường tiêu hóa của chúng ta chứa đầy vi khuẩn, nấm, thậm chí cả virus. Tập hợp các vi sinh vật này sống trong sự cân bằng tinh tế trong hệ vi sinh đường ruột, đó là lý do tại sao những gì bạn cung cấp cho hệ vi sinh của mình có thể tạo nên sự khác biệt. Các loại thực phẩm như sữa chua có chứa men vi sinh, giúp hỗ trợ hệ vi sinh.

Cá béo

Cá chứa acid béo omega-3 không chỉ có lợi cho tim mà còn cho cả đường tiêu hóa vì acid béo omega-3 giúp giảm viêm. Để bắt đầu, bạn có thể thử áp dụng chế độ ăn Địa Trung Hải chống viêm và bổ sung cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá trích, cá mòi và cá thu vào chế độ ăn.

Làm dịu đường ruột với nghệ

Nghệ là một loại gia vị có chứa nhiều curcumin, có đặc tính chống viêm đã được chứng minh là có tác dụng hỗ trợ điều trị nhiều tình trạng do viêm gây ra, bao gồm bệnh tim, bệnh viêm ruột (IBD) và thậm chí cả bệnh trầm cảm. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng curcumin giúp điều chỉnh hệ vi khuẩn đường ruột, giúp những người mắc bệnh IBD dễ chịu hơn và giảm tình trạng viêm.

Curcumin là chất chống viêm mạnh có thể giúp làm dịu đường tiêu hóa khi bạn bị vấn đề liên quan đến viêm nhiễm. Nếu muốn bổ sung nghệ vào chế độ ăn uống của mình, hãy thử thêm gia vị này vào các món rau, súp, món hầm, kho hoặc rang…

Gừng giúp cải thiện tiêu hóa

Gừng là một vị thuốc hỗ trợ trị rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, đồng thời là gia vị ưa thích trong ẩm thực châu Á. Gừng cũng là chất chống viêm mạnh, khiến gừng trở thành một thực phẩm tốt cho tiêu hóa và là chất hỗ trợ tiêu hóa tự nhiên.

Có nghiên cứu ủng hộ lợi ích của gừng là thực phẩm giúp tiêu hóa bằng cách tăng tốc quá trình di chuyển thức ăn từ dạ dày vào ruột non trên. Một số nghiên cứu cho thấy gừng có liên quan đến việc cải thiện chức năng tiêu hóa, giảm buồn nôn, say tàu xe và nguy cơ ung thư ruột kết.

Giảm chứng khó tiêu bằng bạc hà làm dịu dạ dày

Bạc hà thơm dịu có thể giúp làm dịu chứng khó tiêu cũng như một số triệu chứng của hội chứng ruột kích thích, khiến nó trở thành phương pháp điều trị tự nhiên đáng tham khảo.

Tinh dầu bạc hà có thể được thêm vào nhiều công thức nấu ăn hoặc thậm chí là trà nhưng thường được dùng dưới dạng thực phẩm bổ sung có vỏ bọc, cho phép tinh dầu đi vào đường tiêu hóa mà không gây ợ nóng.

Sử dụng tinh dầu bạc hà (dạng giải phóng ở ruột non) trong ít nhất bốn tuần đã được chứng minh là làm giảm đáng kể các triệu chứng của IBS. Nó có vẻ như có tác dụng chống co thắt, làm trơn và thư giãn ruột.

Uống đủ nước

Chất lỏng đóng vai trò thiết yếu khi kết hợp với chất xơ để đưa chất rắn vào cơ thể vì nước giúp cơ thể phân hủy và tiêu hóa thức ăn. Trên thực tế, một trong những mẹo tiêu hóa dễ thực hiện nhất là giữ đủ nước trong suốt cả ngày. Nước là lựa chọn tuyệt vời để tăng tốc độ tiêu hóa. Tuy nhiên, hãy cẩn thận với đồ uống có chứa caffeine và nước ngọt khi bị trào ngược dạ dày vì chúng có thể gây ra chứng ợ nóng, còn caffeine có tác dụng như thuốc lợi tiểu nhẹ.

Hoàng Nam