Ai được sản xuất vàng miếng khi bỏ độc quyền?

Chính phủ vừa xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng. Ảnh: Thế Bằng.

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 232/2025 sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Đáng chú ý, Nghị định đã bổ sung Điều 11A sau Điều 11 Nghị định số 24/2012 về điều kiện cấp Giấp phép sản xuất vàng miếng.

Nhiều "ông lớn" đủ điều kiện sản xuất vàng miếng

Theo đó, doanh nghiệp muốn được cấp phép sản xuất vàng miếng phải có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng trở lên, ngân hàng cần có vốn từ 50.000 tỷ trở lên.

Các đơn vị này phải trong danh sách đang được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng. Không bị xử phạt vi phạm hành chính về hoạt động kinh doanh vàng hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính về hoạt động kinh doanh vàng nhưng đã thực hiện xong các biện pháp khắc phục hậu quả theo Quyết định xử phạt vi phạm hành chính, các kiến nghị có thời hạn thực hiện tại Kết luận thanh tra, kiểm tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (nếu có).

Ngoài ra các đơn vị này cần phải có quy định nội bộ quy định về sản xuất vàng miếng bao gồm những nội dung cơ bản như quy trình nhập nguyên liệu; quy trình sản xuất vàng miếng; quy trình giám sát sản xuất; quy trình kiểm soát chất lượng sản phẩm.

Các điều kiện quy định nêu trên được giải thích để đảm bảo doanh nghiệp, ngân hàng thương mại sản xuất vàng miếng là các tổ chức có kinh nghiệm, có đủ năng lực tài chính, tuân thủ pháp luật về hoạt động kinh doanh vàng để thực hiện sản xuất vàng miếng.

Đây cũng là cơ sở cần thiết để doanh nghiệp, ngân hàng thương mại có thể bắt tay ngay vào hoạt động sản xuất vàng miếng khi được cấp Giấy phép sản xuất vàng miếng, đáp ứng yêu cầu cấp bách về quản lý hiệu quả thị trường vàng trong bối cảnh hiện nay, đảm bảo nguyên tắc Nhà nước vẫn quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng.

Hiện có 38 doanh nghiệp, ngân hàng được cấp phép kinh doanh mua, bán vàng miếng. Tuy nhiên, tính theo quy mô vốn điều lệ hiện hành, chỉ một số doanh nghiệp "đầu ngành" có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên là đáp ứng được điều kiện, kể tới như Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC), CTCP Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) và Tập đoàn DOJI.

Về phía ngân hàng, nhóm ngân hàng quốc doanh có Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank đều đáp ứng đủ điều kiện. Các ngân hàng tư nhân có thêm VPBank, Techcombank, MB.

Nhóm ngân hàng Big 4 (Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank) đủ điều kiện tham gia vào việc sản xuất vàng miếng. Ảnh: Quỳnh Danh.

Không được mua bán vàng miếng thông qua các đại lý ủy nhiệm

Ngoài ra, trách nhiệm của các tổ chức được phép sản xuất, kinh doanh mua, bán vàng miếng cũng được quy định rất rõ. Theo đó, các tổ chức được phép sản xuất, kinh doanh mua, bán vàng miếng chỉ được phép sản xuất, kinh doanh mua, bán loại vàng miếng đúng theo quy định. Chấp hành các quy định của pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn chứng từ.

Doanh nghiệp, ngân hàng thương mại sản xuất vàng miếng có trách nhiệm công bố tiêu chuẩn áp dụng, khối lượng, hàm lượng của sản phẩm theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tiêu chuẩn khối lượng, hàm lượng sản phẩm đã sản xuất đúng với tiêu chuẩn khối lượng, hàm lượng đã công bố.

Các đơn vị phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về sản phẩm vàng miếng do mình sản xuất, bảo hành sản phẩm vàng miếng cho khách hàng theo quy định pháp luật; lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu vàng miếng được sản xuất.

Cùng với đó là xây dựng hệ thống thông tin xử lý, lưu trữ dữ liệu vàng miếng được sản xuất có những nội dung cơ bản bao gồm thông tin nguyên liệu đầu vào, thời gian sản xuất, sản phẩm đầu ra; thực hiện kết nối cung cấp thông tin cho NHNN theo quy định của Thống đốc NHNN.

Doanh nghiệp, tổ chức tín dụng hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng có trách nhiệm niêm yết công khai giá mua, giá bán vàng miếng tại địa điểm giao dịch hoặc trên trang thông tin điện tử và kết nối cung cấp thông tin về mức giá niêm yết cho NHNN.

Không được phép thực hiện kinh doanh vàng miếng thông qua các đại lý ủy nhiệm; có biện pháp và trang thiết bị bảo đảm an toàn trong hoạt động kinh doanh.

Phía các đơn vị này cũng phải xây dựng quy định nội bộ về mua, bán vàng miếng, trong đó quy định rõ quy trình giao dịch mua, bán vàng miếng với khách hàng; công bố công khai thông tin về quyền và nghĩa vụ của khách hàng trên trang thông tin điện tử của tổ chức tín dụng, doanh nghiệp hoặc niêm yết công khai tại trụ sở giao dịch; lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu giao dịch mua bán vàng miếng.

Xây dựng hệ thống thông tin xử lý, lưu trữ dữ liệu giao dịch mua bán vàng miếng có những nội dung cơ bản bao gồm thông tin căn cước đối với cá nhân, mã số thuế doanh nghiệp đối với doanh nghiệp, khối lượng và giá trị giao dịch của bên mua, bán; thực hiện kết nối cung cấp thông tin cho NHNN.

Hồng Nhung