Âm nhạc là 'liều thuốc' giúp xoa dịu nỗi đau

Y tá Rod Salaysay chơi nhạc cho bệnh nhân nghe.

Tại bệnh viện UC San Diego (Mỹ), y tá Rod Salaysay được bệnh nhân gọi vui là “ca sĩ của phòng hồi sức”. Mỗi ngày, ngoài ống nghe và nhiệt kế, ông luôn mang theo cây đàn guitar và chiếc ukulele nhỏ. Khi bệnh nhân tỉnh dậy sau ca mổ, ngoài việc kiểm tra huyết áp hay nhiệt độ, Salaysay còn cất tiếng hát, từ những bản dân ca Anh, Tây Ban Nha đến nhạc cổ điển hay ca khúc “Somewhere Over the Rainbow” quen thuộc.

“Trong bệnh viện, người bệnh dễ rơi vào vòng luẩn quẩn của lo âu và đau đớn” - Salaysay cho biết. “Âm nhạc có thể giúp họ thoát ra khỏi điều đó”. Ông nhận thấy sau mỗi buổi chơi nhạc, bệnh nhân thư giãn hơn, nhịp tim ổn định và thường cần ít thuốc giảm đau hơn. “Chỉ cần thấy họ mỉm cười hay khe khẽ hát theo, tôi biết âm nhạc đang mang lại sự bình yên mà thuốc men đôi khi không thể”.

Hiện tượng này được các nhà khoa học gọi là “giảm đau nhờ âm nhạc”. Dù không thể thay thế thuốc men, nhưng nhiều nghiên cứu đăng trên các tạp chí y học quốc tế cho thấy việc nghe nhạc có thể giúp giảm cảm nhận về cơn đau hoặc tăng khả năng chịu đựng.

Một công trình nghiên cứu tại Đại học Erasmus (Hà Lan) với hơn 500 người tham gia cho thấy, dù là nhạc cổ điển, pop, rock hay điện tử, tất cả đều giúp giảm đau, miễn đó là thể loại người nghe yêu thích. “Điều quan trọng không phải là loại nhạc, mà là cảm xúc tích cực và ký ức thân quen mà bản nhạc gợi lại” - Tiến sĩ Emy van der Valk Bouman, tác giả nghiên cứu, cho biết.

Theo các chuyên gia thần kinh học, khi lắng nghe một cách tập trung, âm nhạc kích hoạt nhiều vùng trong não, đặc biệt là khu vực liên quan đến cảm xúc và trí nhớ. Lúc đó, não bộ chuyển hướng sự chú ý khỏi cảm giác đau, đồng thời, sản sinh ra dopamine và endorphin, 2 chất dẫn truyền thần kinh giúp tạo cảm giác hạnh phúc, thư giãn tự nhiên.

Âm nhạc còn giúp xoa dịu tâm lý, giảm cảm giác cô đơn và lo lắng, những yếu tố có thể khiến người bệnh hồi phục chậm hơn. Nhiều bệnh viện ở Mỹ và châu Âu hiện đã đưa liệu pháp âm nhạc vào quy trình chăm sóc sau phẫu thuật và điều trị dài ngày, đặc biệt cho bệnh nhân trầm cảm, ung thư và người cao tuổi.

“Đây là một phương thuốc đơn giản, không có tác dụng phụ” - Tiến sĩ Adam Hanley (Đại học bang Florida) nhận định.

Tuệ An