Âm vang trống hội

Nhà văn hóa thôn Điện nằm trên lưng chừng dốc, được xây dựng khang trang, rộng rãi. Từ đây, phóng tầm mắt ra cánh đồng thôn Điện sẽ thấy lòng chảo rộng lớn, xung quanh được bao bọc bởi dãy núi điệp trùng. Đây cũng là “vựa lúa” của xã Điện Quan.

Đứng ở sân nhà văn hóa, chỉ ra phía cánh đồng mênh mông, ông Lý Văn Thọi, 62 tuổi, dân tộc Tày, Bí thư Chi bộ thôn Điện bảo, tại cánh đồng này năm nào bà con trong thôn cũng tổ chức lễ hội Xuống đồng vào ngày Thìn đầu tiên của tháng Giêng, cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu. Trước đó, mỗi hộ trong thôn đều góp tiền mua lễ vật làm mâm lễ chung của thôn và chuẩn bị mâm lễ riêng của gia đình dâng lên các vị thần linh tại đình làng Điện. Dịp Rằm tháng Bảy hằng năm, cũng đúng ngày Thìn, đồng bào Tày thôn Điện lại mổ lợn, dâng lễ vật tại đình làng, cầu mong thần linh phù hộ cho thôn, bản bình yên, người an, vật thịnh.

Ban đầu, đình làng Điện nằm bên một gốc cây to dưới cánh đồng. Trải qua hơn 100 năm, vì nhiều nguyên nhân, đình làng Điện đã được di chuyển vị trí khoảng 4 lần. Khoảng từ năm 1990 đến nay, đình làng Điện tọa lạc trên một mỏm đồi cao, nơi có thể bao quát toàn bộ thung lũng, bản làng thôn Điện.

Để giúp tôi hiểu hơn về lịch sử đình làng Điện, ông Lý Văn Thọi cùng một già làng trong thôn là ông Lý Văn Hiệu đưa chúng tôi lên đỉnh đồi thăm đình làng. Ngược dốc chừng 15 phút theo đường mòn lên đỉnh đồi cao, chúng tôi đến một khu đất rộng, xung quanh rừng cây cổ thụ xanh thẫm. Đình làng Điện hiện ra trước mắt là chiếc lán nhỏ có cột bằng bê tông, mái lợp ngói, nền láng xi măng, bên trong có bàn thờ đặt các bát hương thờ cúng thần linh.

Ông Lý Văn Hiệu cho hay: Ngôi đình này có lịch sử hơn 100 năm rồi. Trước đây cụ tôi là Lý Văn Ngân được bà con tin tưởng giao cho việc làm lễ cúng tại đình làng vào tháng Giêng và Rằm tháng Bảy hằng năm. Đến nay, vào ngày mùng 1 âm lịch hằng tháng, tôi đều lên đình dọn dẹp, thắp hương. Đình làng Điện thiêng lắm, gắn với nhiều câu chuyện huyền bí ít người biết tới.

Nhưng điều rõ ràng nhất là sự tồn tại của đình làng Điện luôn gắn liền với lịch sử nơi đây. Minh chứng là thôn còn lưu giữ chiếc trống cổ trên 100 năm tuổi vẫn dùng trong lễ hội Xuống đồng đầu năm của thôn. May mắn được “mục sở thị” chiếc trống cổ, tôi ngạc nhiên bởi chiếc trống còn gần như nguyên vẹn, một số hoa văn trang trí trên thân trống khá rõ nét.

Trở lại câu chuyện với ông Lý Văn Thọi, Bí thư Chi bộ thôn Điện, ông kể với chúng tôi trải qua bao lịch sử thăng trầm, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, thôn Điện đã đổi thay rõ rệt, đời sống người dân ngày càng ấm no. Cả thôn có 93 hộ thì có 63 hộ người Tày, còn lại là người Mông, Dao. Năm 2023, thôn giảm được 8 hộ nghèo, 6 hộ cận nghèo, đến nay còn 12 hộ nghèo.

Từ làn gió của chương trình xây dựng nông thôn mới, sự hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân và sự chung tay, góp sức của người dân thôn Điện xây dựng các công trình hạ tầng, làm cho diện mạo quê hương ngày càng khởi sắc. Đường ngõ xóm đã được đổ bê tông, người dân tiếp tục đóng góp xây dựng nhà văn hóa thôn, làm đường điện thắp sáng dài hơn 2,5 km nối với thôn Trà giúp việc đi lại dễ dàng vào buổi tối và góp phần đảm bảo an ninh, trật tự.

Điều đáng nói, mặc dù đổi thay mạnh mẽ về đời sống, nhưng nét đẹp văn hóa truyền thống vẫn được đồng bào Tày nơi đây gìn giữ. Điển hình nhất là việc duy trì tổ chức lễ hội Xuống đồng đầu xuân và lễ cúng Rằm tháng Bảy ở đình làng Điện. Từ năm 2021, để phát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc, cấp ủy đảng, chính quyền xã Điện Quan quyết định tổ chức lễ hội Xuống đồng tại thôn Điện với quy mô cấp xã. Trong tiết xuân ấm áp, người người háo hức vui hội xuống đồng, hòa mình vào các trò chơi dân gian kéo co, đẩy gậy, ném còn hoặc thi cày ruộng, dường như vất vả ngày thường cũng vơi, cũng nhẹ bớt, chỉ còn lại tinh thần phấn khởi, háo hức cùng nhau bước vào một năm mới, mùa vụ mới với bao hứa hẹn cho cuộc đổi thay no đủ.