Ẩn số 'Poor Things' và khả năng đánh bại 'Oppenheimer' ở Oscar 2024
11 đề cử Oscar, 8 phút vỗ tay tại LHP Venice 2023, ẵm luôn cả Sư tử Vàng lẫn Quả cầu Vàng, hơn cả thế, 'Poor Things' và Emma Stone xứng đáng là ứng viên nặng ký tại Oscar 2024.
Mang vẻ ngoài là một tác phẩm hài, dày đặc cảnh nóng song Poor Things vẫn là một bộ phim ấn tượng với thông điệp mạnh mẽ, cùng cách kể chuyện độc đáo, táo bạo.
Đề cập đến nữ quyền nhưng ở một tầng vĩ mô hơn, Poor Things đẩy nhân vật vào những câu hỏi lớn của nhân loại, như quyền tự do con người, sức mạnh của tri thức, sự phân hóa giàu nghèo và đặc biệt là các quan điểm triết học đại chúng.
Vì sao Poor Things xuất sắc?
Poor Things mở đầu bằng cảnh tự sát của một người phụ nữ. Một cách thần kỳ, dù cô đã chết nhưng đứa bé trong bụng vẫn còn sống. Tận dụng điều đó, Godwin (Willem Dafoe) - một nhà khoa học lập dị - đã cấy não đứa trẻ vào xác của người phụ nữ, từ đó tạo nên Bella (Emma Stone).
Giống như cách Chúa tạo nên con người, Bella cũng gọi người tạo ra cô - Godwin là God (Chúa). Bella cũng chính là con người nguyên thủy nhất, mang đủ khả năng về thể chất song lại chưa có sự hiểu biết về thế giới.
Chúa không thể ngăn cản được con người ăn trái cấm, và Godwin cũng không thể giữ Bella tại địa đàng do mình tạo ra. Càng ngày, cô càng tò mò về cuộc sống bên ngoài. Bella trốn đi chu du với Duncan - một gã luật sư đồi trụy, hiện thân của xã hội thời Victoria của phim. Từ đó, cô có một cuộc dấn thân vào thế giới, khơi mở hàng loạt của câu hỏi lớn, mang tính triết học của nhân loại.
Ban đầu, Bella cho rằng tình dục chính là thứ khiến con người hạnh phúc. Đó là ngụ ý cho những bản năng nguyên thủy nhất của con người. Sau đó là sự giàu có, thịnh vượng, những điều mang tính xã hội hơn. Cho đến khi Bella nhìn thấy những đứa trẻ da đen chết ở Ai Cập, một cách tự nhiên nhất, cô hiểu ra cuộc sống rộng lớn và nghiệt ngã hơn thứ hạnh phúc mà cô biết. Không chỉ dừng lại ở đó, những kiến thức triết học mà Bella góp nhặt được trong suốt chuyến đi cũng góp phần thay đổi nhận thức của cô về thế giới.
Sau cùng, khi đã có đủ trải nghiệm lẫn kiến thức, Bella trở về gặp Godwin và tự tay giải quyết mọi vấn đề của bản thân một cách toàn vẹn.
Đó là cách đạo diễn, dị nhân người Hy lạp - Yorgos Lanthimos - nói về nữ quyền. Ông để người phụ nữ tự thân khám giá thế giới, đi đến tận cùng của khoái cảm để nhận ra sự vô nghĩa của nó, thấy được những nghịch lý của xã hội loài người và hiểu ra sức mạnh của tri thức. Để từ đó, người phụ nữ, mà ở đây là Bella, với vốn hiểu biết của mình có thể tự quyết định số phận của bản thân.
Poor Things là một thứ màu nhiệm của điện ảnh, giống với những Eternal Sunshine of the Spotless Mind (2004) trong quá khứ, hay gần đây hơn là Everything Everywhere All at Once (2022), những kịch bản dùng yếu tố kỳ ảo để kể một câu chuyện hiện thực. Ở đó, thế giới màu nhiệm như một đòn bẩy, giúp con người phát huy hết tiềm năng của bản thân cũng như vỡ lẽ ý nghĩa cuộc sống.
Mang nhiều thông điệp nhưng vẫn đảm bảo tính giải trí, Poor Things chứng minh dù đã qua hàng trăm năm phát triển, địa hạt điện ảnh vẫn còn nhiều tiềm năng chưa được khai phá, và cần lắm những đầu óc dị thường như Yorgos Lanthimos để làm điều đó.
Giới hạn nào cho Emma Stone?
Dù đã giành được Oscar và luôn nằm trong top diễn viên hàng đầu tại Hollywood, song Emma Stone vẫn không ngừng thúc đẩy bản thân vượt ra khỏi những giới hạn. Cái bắt tay với Yorgos Lanthimos đã cho thấy tham vọng lớn lao đó của cô.
Phải biết, Yorgos Lanthimos không phải một nhà làm phim bình thường. Các tác phẩm của đạo diễn người Hy Lạp thường mang đậm tính trào phúng, châm biếm và thách thức các chuẩn mực xã hội. Từ đó đòi hỏi ở người diễn viên phải vươn ra khỏi những tiêu chuẩn diễn xuất thông thường. Vai diễn Bella trong Poor Things - đứa trẻ trong hình hài của một người phụ nữ trưởng thành - là một trong số đó.
Chính Lanthimos từng chia sẻ với The Guardian rằng nguyên nhân cả hai hợp tác với nhau vì Emma Stone giờ đây hướng đến những dự án nghệ thuật có quy mô nhỏ hơn là các bom tấn Hollywood.
Trước Poor Things, bộ đôi đã có màn “tìm hiểu nhau” trong The Favourite (2018). Tác phẩm đã mang về tới 10 đề cử Oscar, trong đó có đề cử Oscar thứ 3 cho Emma Stone. Tuy The Favourite không phá cách như các tác phẩm trước đó của Lanthimos, song vai diễn Masham của Emma Stone chính là nhân vật nổi loạn nhất phim. Điều đó tạo tiền đề tốt cho cả hai trong những lần hợp tác sau này.
Poor Things là sự kết hợp hợp của hai cá tính điện ảnh dị biệt bậc nhất Hollywood, giữa một Lanthimos luôn muốn khai thác phần sâu thẳm nhất của con người và một Emma Stone luôn cố gắng vươn ra khỏi giới hạn của kỹ nghệ diễn xuất.
Vai diễn Bella của Emma Stone có thể vừa ngu dốt, ích kỷ, bốc đồng và tàn nhẫn, nhưng cũng có thể rất thông minh, hóm hỉnh, chu đáo và tốt bụng.
Giống như một đứa trẻ thông thường, mọi cảm xúc của Bella đều phải được bộc lộ ra bên ngoài, không được có sự kìm nén. Chính vì thế, Emma phải vận dụng tất cả những bộ phận trên cơ thể để diễn xuất. Cô quơ tay múa chân, để cơ thể mất kiểm soát trong cơn khoái cảm, và đau khổ, quằn quại một cách đầy bản năng. Bella trong Poor Things chắc chắn là một kiểu vai diễn không thể tìm thấy ở bất cứ đâu và là một thử nghiệm đầy táo bạo của Emma Stone.
Bàn về đường đua Oscar 2024, ở hạng mục nữ chính xuất sắc, đối thủ cân sức nhất của Emma Stone chính là Lily Gladstone - nữ diễn viên thủ vai Mollie Burkhart - trong Killers of the Flower Moon của Martin Scorsese. Lily Gladstone và Bella đều là những sao nữ tài năng và cả hai cho thấy sự ngang cơ trong các giải thưởng tiền Oscar.
Thêm vào đó, điều làm cuộc đua này càng trở nên thú vị chính là vị thế hiện tại của cả hai. Trong khi Emma Stone là “con cưng” của viện hàn lâm thì Lily Gladstone lại được xem là biểu tượng của cộng đồng người Mỹ bản địa.