Áp lực chuỗi cung ứng khi nhà bán lẻ phương Tây chuyển hàng sớm cho mùa Giáng sinh

Mối đe dọa tấn công từ phiến quân Houthi ở Yemen khiến số tàu container chuyển hướng đi vòng quanh Mũi Hảo Vọng của Nam Phi ngày càng tăng và số tàu di chuyển qua Biển Đỏ ngày càng giảm. Điều này đang đẩy giá cước vận tải biển tăng nhanh và dẫn đến tình trạng tắc nghẽn cảng ở châu Á và Trung Đông. Ảnh: FT/Getty

Chạy đua vận chuyển hàng sớm sẽ phản tác dụng

Trong cuộc trò chuyện với tờ Financial Times hôm 4-6, ông Vincent Clerc cho biết, chi phí vận chuyển container tăng “gần như thẳng đứng” trong tháng qua trong bối cảnh tình trạng tắc nghẽn ngày càng trầm trọng tại các cảng ở châu Á và Trung Đông. Ông cho rằng điều này có thể thúc đẩy thêm nhiều nhà bán lẻ ở phương Tây tìm cách vận chuyển hàng hóa phục vụ mùa mua sắm Giáng sinh với khối lượng nhiều hơn và sớm hơn bình thường.

“Ở giai đoạn này, điều thực sự có thể khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn đối với chuỗi cung ứng toàn cầu là các nhà bán lẻ tranh nhau đặt đơn hàng nhiều hơn mức họ cần”, ông nói.

Clerc cảnh báo, bất kỳ động thái nào của các nhà bán lẻ để bổ sung hàng tồn kho sớm hơn sẽ phản tác dụng vì khi cố gắng ngăn chặn sự giao hàng chậm trễ, họ sẽ càng chứng kiến nhiều sự chậm trễ hơn.

Giá cước vận chuyển container trên các tuyến thương mại hàng hải chính tăng 2/3 trong tháng qua khi khủng hoảng hàng hải ở Biển Đỏ dẫn đến tình trạng tắc nghẽn tại các cảng châu Á và Trung Đông. Giá cước được dự báo sẽ tiếp tục tăng khi các nhà bán lẻ của Mỹ như Walmart và Target bắt đầu bổ sung hàng cho mùa tựu trường, lễ Tạ ơn và mùa Giáng sinh vào những tháng cuối năm.

Tại châu Âu, các nhà bán lẻ đang vội vã đặt đơn hàng sớm cho Giáng Sinh. Hãng tin BBC dẫn lời các chuyên gia cho biết, họ lo ngại cước vận tải containter tăng vọt và tình trạng gián đoạn các tuyến thương mại hàng hải có thể khiến các lô hàng bị giao chậm trễ.

Nick Glynn, người sáng lập Buy It Direct (Anh), sở hữu một số nền tảng bán lẻ trực tuyến gồm Appliances Direct và Laptops Direct cho biết, công ty ông phải lên kế hoạch và đặt chỗ vận chuyển trước để đảm bảo lô hàng đến đúng thời gian.

Ông nói giá cước giao ngay đã tăng mạnh từ châu Á đến châu Âu tăng mạnh trong những tuần gần đây, từ 4.500 lên 7.500 đôla Mỹ cho mỗi container. Ông thừa nhận các nhà bán lẻ trực tuyến không thể hấp thụ mức tăng giá cước này. Vì vậy, trong một vài tháng tới, người tiêu dùng sẽ chứng kiến giá cả của một số mặt hàng như đồ nội thất và thiết bị nhà bếp tăng lên.

Theo nền tảng theo dõi thị trường vận chuyển container Xeneta, giá cước trung bình để vận chuyển một container 40 foot trên các tuyến thương mại chính của toàn cầu đã vượt 4.000 đô la, tăng 140% so với mức trung bình của năm 2023.

Peter Sand, Giám đốc phân tích của Xeneta, cho biết, các nhà nhập khẩu đã rút ra nhiều bài học từ đại dịch Covid-19. Đối với họ, cách đơn giản nhất để tránh giao hàng chậm trễ là vận chuyển càng nhiều hàng hóa càng nhanh càng tốt.

“Một số doanh nghiệp nhập khẩu nói với chúng tôi rằng họ đã vận chuyển hàng hóa cho dịp Giáng sinh vào tháng 5”, ông nói.

Thông thường, các nhà bán lẻ ở phương Tây bắt đầu nhập hàng cho sự kiện mua sắm giảm giá Thứ Sáu đen vào tháng 11 và mùa mua sắm Giáng sinh từ cuối mùa hè đến mùa thu.

Theo Sue Terpilowski, nhà nghiên cứu của Viện Hậu cần và vận tải, trụ sở ở London, các công ty đang nhận ra rằng, tình trạng gián đoạn tuyến Biển Đỏ có thể kéo dài cho đến mùa thu. Vì vậy, các nhà nhập khẩu tìm cách vận chuyển hàng sớm để tránh nguy cơ không có hàng để bán vào dịp Giáng sinh.

Tình hình có thể nghiêm trọng như thời đại dịch Covid-19

Diễn biến mới nhất của thị trường vận chuyển container cho thấy các cuộc tấn công của phiến quan Houthi ở Biển Đỏ đã làm đảo lộn chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều đó giúp cải thiện triển vọng của các hãng tàu biển lớn, dù hồi đầu năm, họ lo ngại tình hình kinh doanh không khả quan do công suất vận chuyển có thể dư thừa trong bối thương mại toàn cầu suy yếu.

Tình trạng tắc nghẽn cảng hiện nay khơi dậy ký ức về đại dịch Covid-19, khi sự gia tăng bất ngờ của hoạt động mua sắm trực tuyến và sự sụt giảm thủy thủ đẩy chi phí vận chuyển container lên mức cao chưa từng có. Giá cước tăng vọt mang lại lợi nhuận kỷ lục cho các hãng tàu nhưng lại góp phần gây ra lạm phát, ảnh hưởng đến các doanh nghiệp và người tiêu dùng trên toàn cầu.

Để tránh các cuộc tấn công của phiến quân Houthi, các hãng tàu đã ngừng vận chuyển hàng hóa giữa châu Á và châu Âu thông qua tuyến Biển Đỏ. Tuyến đường mới đi vòng quanh châu Phi làm tăng thêm thời gian và chi phí đáng kể.

Dominique Nadelhofer, người phát ngôn của Kuehne + Nagel (Thụy Sĩ), công ty dịch vụ giao nhận lớn nhất thế giới cho biết, tác động của khủng hoảng hàng hải Biển Đỏ giờ đây mới trở nên rõ ràng hơn. Các tàu container trên tuyến thương mại Á-Âu cần hơn 100 ngày để đi vòng quanh châu Phi. Nadelhofer nói thêm rằng, hoạt động quay vòng container rỗng cũng bị gián đoạn, với chỉ có khoảng 50% container trên toàn cầu luân chuyển đúng thời hạn.

Tác động từ sự chậm trễ do hành trình vận chuyển dài hơn đã lan rộng khắp các mạng lưới hậu cần phức tạp tạo nên chuỗi cung ứng toàn cầu. Ông Clerc cảnh báo, tác động dây chuyền của các cuộc tấn công của Houthi ở Biển Đỏ đang làm trầm trọng thêm tình trạng tắc nghẽn tại các cảng quan trọng trên khắp châu Á.

“Yếu tố mới thúc đẩy vấn đề tắc nghẽn này là thiếu năng lực vận chuyển. Chúng ta bắt đầu chứng kiến tắc nghẽn ở các cảng lớn ở châu Á”, ông nói.

Khi được hỏi liệu tình hình hiện tại có thể trở nên nghiêm trọng như những gì đã xảy ra trong trận đại dịch Covid-19 hay không, Clerc cho biết: “Trong tháng qua, tôi đã nói rằng điều đó là không thể. Bây giờ tôi sẽ nói là có khả năng nhưng không cao”.

Clerc từng lo ngại hoạt động kinh doanh vận tải biển sẽ ảm đạm do số lượng lớn tàu container mới được bổ sung trong năm có thể làm giảm mạnh giá cước. Nhưng hiện tại, các con tàu mới này rất cần thiết để chấn chỉnh tình trạng mất cân đối cung cầu do gián đoạn hàng hải ở Biển Đỏ. Ông nói thêm, trước đây cần bổ sung thêm 6-7% công suất vận chuyển container toàn cầu, nhưng bây giờ con số tăng cần thiết là 9-10%.

Theo Financial Times, BBC

Khánh Lan