Arab Saudi điều 2 máy bay chiến đấu F15 nghênh đón chuyên cơ của ông Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thái tử Arab Saudi Mohammed bin Salman tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Osaka, Nhật Bản năm 2019. Ảnh: Reuters.

Với sự tham gia của những nhà lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ, bao gồm cả CEO Tesla và cố vấn của ông Trump là Elon Musk, trước tiên Tổng thống Mỹ đến thăm Riyadh, nơi diễn ra Diễn đàn đầu tư Arab Saudi-Mỹ, sau đó đến Qatar ngày 14/5, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) ngày 15/5 nhưng không ghé thăm Israel.

“Trong khi năng lượng vẫn là nền tảng của mối quan hệ của chúng ta, các khoản đầu tư và cơ hội kinh doanh tại Arab Saudi đã mở rộng và tăng lên gấp nhiều lần”, Bộ trưởng Đầu tư Arab Saudi Khalid al-Falih phát biểu khi khai mạc Diễn đàn đầu tư Arab Saudi-Mỹ.

Arab Saudi và Mỹ đã duy trì mối quan hệ chặt chẽ trong nhiều thập kỷ dựa trên một thỏa thuận mà theo đó vương quốc này cung cấp dầu và đổi lại, Washington đảm bảo an ninh.

Theo báo cáo của Wall Street Journal, máy bay chiến đấu F-15 của Arab Saudi đã xuất hiện ở cả hai bên chiếc Không lực Một để hộ tống ông Trump vào vương quốc.

Ông Trump cũng cho biết ông sẽ cân nhắc việc đến Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 15/5 để có thể tham gia cuộc đàm phán trực tiếp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Chuyến công du nước ngoài thứ hai của ông Trump kể từ khi trở lại Nhà Trắng diễn ra vào thời điểm căng thẳng địa chính trị.

Ngoài việc thúc đẩy giải quyết vấn đề Ukraine, chính quyền của ông còn muốn tạo ra một cơ chế viện trợ mới cho Gaza sau 19 tháng chiến tranh và kêu gọi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đồng ý một thỏa thuận ngừng bắn mới tại đây.

Cuối tuần qua, các nhà đàm phán Mỹ và Iran đã gặp nhau tại Oman để thảo luận về một thỏa thuận tiềm năng nhằm kiềm chế chương trình hạt nhân của Tehran. Ông Trump đã đe dọa sẽ có hành động quân sự chống lại Iran nếu biện pháp ngoại giao thất bại.

Mỹ, Arab Saudi, Qatar và UAE dự kiến sẽ công bố các khoản đầu tư có thể lên tới hàng nghìn tỷ USD. Arab Saudi đã cam kết vào tháng 1 về một khoản đầu tư mới trị giá 600 tỷ USD vào Mỹ trong 4 năm tới, nhưng ông Trump cho biết ông muốn nâng con số này lên 1 nghìn tỷ USD.

Ông Trump dự kiến sẽ cung cấp cho Arab Saudi một gói vũ khí trị giá hơn 100 tỷ USD, có thể bao gồm một loạt vũ khí tiên tiến như máy bay vận tải C-130.

Nhiều nguồn tin cho biết hai bên dự kiến sẽ tránh hoàn toàn chủ đề bình thường hóa giữa Riyadh và Israel, ngay cả khi đó là mục tiêu địa chính trị lâu dài của ông Trump trong khu vực.

Đặc phái viên Trung Đông của ông Trump, Steve Witkoff, tuần trước thông báo rằng ông dự kiến sẽ sớm có tiến triển trong việc mở rộng Hiệp định Abraham, một loạt các thỏa thuận do ông Trump làm trung gian trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, theo đó các quốc gia Arab bao gồm UAE, Bahrain, Sudan và Morocco bình thường hóa quan hệ với Israel.

Duy Tiến