ASEAN-5 đa dạng hóa các nguồn thương mại và đầu tư

Khối Trung Quốc gồm Trung Quốc, Hồng Kông và Macao - chiếm 20% thương mại với ASEAN-5 vào năm 2015 và 21% vào năm 2019. Liên minh Hoa Kỳ gồm Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan và Úc - dẫn đầu thương mại với ASEAN-5, tăng thêm 143 tỷ USD trong 5 năm để đạt 741 tỷ USD vào năm 2019. Khối Trung Quốc chỉ đạt 543 tỷ USD. Liên minh Đại Tây Dương bao gồm Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu đã bổ sung thêm 117 tỷ USD, tăng từ 19% lên 21% thương mại ASEAN-5.

ASEAN-5 không trở nên phụ thuộc vào thương mại với Trung Quốc. Thương mại hàng hóa tính theo tỷ lệ phần trăm GDP phản ánh sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế. Từ năm 2015 đến năm 2019, liên minh Hoa Kỳ và liên minh Đại Tây Dương duy trì mức độ với ASEAN-5 lần lượt là 29% và 20%. Tỷ lệ của ASEAN-5 với khối Trung Quốc giảm từ 20% xuống 18%. Chỉ có Việt Nam tăng đáng kể thương mại hàng hóa với khối Trung Quốc, tăng từ 38% lên 48%. Nhưng Việt Nam cũng tăng tỷ lệ tương tự với liên minh Hoa Kỳ, tăng từ 63% lên 79%.

Về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), Trung Quốc vẫn là một đối thủ tương đối nhỏ. Liên minh Hoa Kỳ và Đại Tây Dương vẫn là nguồn đầu tư lớn của ASEAN-5. Từ năm 2015 đến năm 2019, Hoa Kỳ và các liên minh Đại Tây Dương đã đầu tư tích lũy 346 tỷ USD, gấp hơn ba lần so với 99 tỷ USD mà khối Trung Quốc đầu tư trong ASEAN-5. Dòng vốn FDI trung bình vào ASEAN-5 đạt 144 tỷ USD hàng năm từ năm 2015 đến năm 2019. Khối Trung Quốc đã tăng vốn FDI từ 7,9 tỷ USD lên 21,9 tỷ USD, đẩy tỷ trọng của dòng vốn FDI của ASEAN-5 từ 7% lên 12%. Trong khi đó, liên minh của Hoa Kỳ đã tăng vốn FDI của mình từ 43,9 tỷ USD lên 70,9 tỷ USD, khiến tỷ trọng dòng vốn FDI của ASEAN-5 tăng từ 37% lên 39%.

Về tầm quan trọng của dòng vốn FDI hàng năm đối với tỷ trọng GDP ASEAN-5, Trung Quốc đã tăng từ 0,4% năm 2015 lên 0,8% năm 2019. Liên minh Hoa Kỳ đã tăng từ 2,1% năm 2015 lên 2,7% năm 2019, củng cố vị trí hàng đầu. Thị phần FDI của khối Trung Quốc đã tăng từ 6% trong năm 2015 lên 8% vào năm 2019. Trong cùng thời gian, liên minh Đại Tây Dương và liên minh Hoa Kỳ vẫn tương đối ổn định ở mức lần lượt là 37% và 31%. Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), mặc dù đã cam kết 739 tỷ USD cho ASEAN nhưng BRI chỉ chiếm 9 tỷ USD đầu tư hàng năm vào dòng vốn FDI trung bình hàng năm 144 tỷ USD của ASEAN-5. Trong thời gian qua, BRI đã đóng góp 4 tỷ USD vào dòng vốn FDI trung bình hàng năm của Indonesia là 17 tỷ USD và 1,5 tỷ USD vào dòng vốn FDI trung bình hàng năm của Malaysia là 10 tỷ USD. Cho đến nay, Thái Lan chưa nhận được bất kỳ khoản đầu tư BRI nào. Điều này cho thấy ASEAN-5 đã duy trì một danh mục đầu tư và thương mại đa dạng.

Việt Dũng