Chile và Hàn Quốc hướng tới liên minh lithium bình đẳng

Thủ tướng Hàn Quốc Han Duck-soo và Tổng thống Chile Gabriel Boric ký biên bản ghi nhớ về thúc đẩy hợp tác trong khai khoáng, trong đó có lithium. Ảnh: EAF

Mối quan hệ đối tác tiềm năng

Chile hiện đang đứng đầu thế giới với trữ lượng lithium 9,3 triệu tấn và là một trong ba quốc gia Mỹ Latin thuộc “tam giác lithium”. Vào tháng 4.2023, Chile đã công bố Chiến lược lithium quốc gia và đang thúc đẩy phát triển và sản xuất lithium một cách nghiêm túc dưới sự chỉ đạo của nhà nước. Chiến lược này dựa trên bốn trụ cột, bao gồm; vốn, công nghệ, tính bền vững và giá trị gia tăng - với mục tiêu thúc đẩy phát triển kinh tế của Chile đồng thời liên kết nền kinh tế của nước này với xu hướng toàn cầu hướng tới năng lượng xanh. Chiến lược này cũng nhằm mục đích tăng cường quyền kiểm soát của chính phủ quốc gia Chile đối với các nguồn tài nguyên lithium.

Sau khi tuyên bố lithium là tài sản quốc gia nhiều thập kỷ trước cuộc tranh giành toàn cầu về “vàng trắng” này, Chính phủ Chile hiện đã bày tỏ sự sẵn sàng cho phép nước ngoài tiếp cận nguồn dự trữ của mình, nhưng chỉ khi điều đó có lợi cho người dân Chile.

Với trữ lượng lithium và chủ trương này, Chile đang đang nổi lên như một đối tác tiềm năng của Hàn Quốc trong nỗ lực bảo đảm chuỗi cung ứng đa dạng các khoáng sản quan trọng. Quan hệ đối tác giữa Hàn Quốc và Chile có vẻ là một thiết lập lý tưởng. Chile sẽ tiếp cận được nguồn vốn của Hàn Quốc, trong khi các công ty sản xuất xe điện (EV) hùng mạnh của Hàn Quốc - chiếm khoảng 20% sản lượng pin EV toàn cầu - sẽ có nguồn cung cấp ổn định một loại khoáng chất thiết yếu.

Tham gia vào chuỗi sản xuất lithium

Tổng thống Chile Gabriel Boric muốn bảo đảm rằng, các quan hệ đối tác nước ngoài liên quan đến khai thác lithium sẽ mang lại lợi ích đầy đủ cho công dân Chile. Chile dường như đang cân bằng giữa chủ nghĩa dân tộc tài nguyên với mong muốn nâng cao vị thế của mình như một bên tham gia có trách nhiệm trong các nỗ lực chuyển đổi năng lượng. Ông Boric khẳng định rằng một đất nước Chile giàu lithium đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu. Với mục tiêu mới này của Chile, Chính quyền Seoul sẽ phải điều chỉnh quan hệ đối tác với Chile sao cho phù hợp.

Thay vì chỉ định vị mình là nhà nhập khẩu lithium của Chile, Hàn Quốc có thể hưởng lợi từ việc áp dụng một cách tiếp cận toàn diện hơn. Điều này có thể bao gồm việc giúp nâng cao vị thế của Chile trên chuỗi giá trị lithium toàn cầu cũng như hợp tác với Chile với tư cách là đối tác trong quá trình chuyển đổi năng lượng.

Vào tháng 5.2024, Ủy ban Hợp tác tài nguyên Hàn Quốc - Chile lần thứ 5 giữa Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc với Bộ Khai khoáng Chile đã diễn ra tại Santiago, Chile. Hai bên thảo luận các biện pháp tăng cường dòng chảy lithium của Chile đến Hàn Quốc, điều này rất quan trọng đối với an ninh khoáng sản của Hàn Quốc. Trong khi đó, Chile đánh giá cao năng lực công nghệ xanh của Hàn Quốc đối với nỗ lực chuyển đổi xanh của nước này.

Chile và Hàn Quốc có thể xây dựng mối quan hệ đối tác bổ sung đáng kể cho nhau, với một bên là Chile với tư cách là nhà sản xuất lithium và Hàn Quốc với tư cách là nhà sản xuất các sản phẩm công nghệ cần lithium, chẳng hạn như pin. Trên thực tế, Chile có thể không muốn chỉ là “thành phần phụ” của các nền kinh tế phát triển hơn. Thay vào đó, nước này mong muốn theo đuổi các quan hệ đối tác cho phép họ tham gia nhiều hơn vào các khía cạnh kỹ thuật của quá trình sản xuất lithium, tạo thêm giá trị cho chuỗi cung ứng thay vì chỉ đóng vai trò là nước xuất khẩu nguyên liệu thô.

Các công ty Hàn Quốc hiện đã có thể hỗ trợ Chile khai thác và chế biến lithium thân thiện với môi trường. Với nước muối là nguồn cung cấp lithium lớn nhất của Chile, Hàn Quốc có thể tận dụng kinh nghiệm khai thác nước muối thân thiện với môi trường để giúp Chile trở thành nhà sản xuất lithium xanh hơn.

Bản địa hóa sản xuất pin tại Chile

Xét về chính sách tài nguyên của Chile, Hàn Quốc cũng có thể cân nhắc giúp Chile chiếm vị trí cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu. Một cách khả thi để thực hiện điều này là giúp Chile phát triển ngành công nghiệp pin bổ sung cho ngành công nghiệp ô tô của Hàn Quốc. Điều này không chỉ giúp hỗ trợ ngành công nghiệp pin trong nước còn non trẻ của Chile mà còn phù hợp với kế hoạch của chính phủ Chile nhằm tăng sản lượng lithium để bù đắp rủi ro thiếu hụt tiềm ẩn đối với năng suất pin toàn cầu.

Trên thực tế, công ty POSCO của Hàn Quốc đã bắt đầu sử dụng năng lực công nghệ của mình để chiết xuất lithium từ nước muối ở Argentina, mặc dù lithium này được đưa trở lại Hàn Quốc để sản xuất pin. Tuy nhiên, các công ty Hàn Quốc có thể cân nhắc liệu việc sản xuất pin ở Chile, thay vì đưa lithium trở lại Hàn Quốc để sản xuất thành phẩm và đánh giá xem điều này có thể mang lại lợi ích như giảm chi phí vận chuyển hay không.

Bằng cách bản địa hóa sản xuất pin tại Chile, Hàn Quốc có thể hỗ trợ lợi ích của Chile trong cả việc khai thác lithium thân thiện với môi trường cũng như đóng vai trò lớn hơn trong việc sản xuất các sản phẩm dựa trên lithium. Cách tiếp cận này có thể giúp Chile và Hàn Quốc thiết lập mối quan hệ đối tác bình đẳng, cùng có lợi hơn. Cũng giống như cách mà Hiệp định thương mại tự do (FTA) của Chile với Hoa Kỳ có lợi cho sản xuất lithium của Chile, FTA của Hàn Quốc với Chile có thể mở ra con đường hợp tác lớn hơn giữa ngành công nghiệp lithium của Chile và các công ty ô tô của Hàn Quốc.

Các công ty Hàn Quốc có thể tận dụng các FTA của Chile với Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ - hai trong số những thị trường pin EV phát triển nhanh nhất - bằng cách thành lập các cơ sở sản xuất pin tại Chile để xuất khẩu pin sang các thị trường có nhu cầu về EV cao hơn. Việc xác định liệu những động thái như vậy có mang lại lợi ích kinh tế cho Hàn Quốc hay không sẽ đòi hỏi sự hợp tác giữa chính phủ Hàn Quốc và khu vực tư nhân trong việc cung cấp khoáng sản quan trọng.

Củng cố vị thế trong nỗ lực chuyển đổi năng lượng

Bên cạnh việc bảo đảm nguồn cung cấp lithium cho sản xuất công nghệ của mình, hợp tác với Chile về năng lượng xanh cũng sẽ giúp mang lại cho Hàn Quốc những lợi ích ngoại giao quan trọng.

Hàn Quốc đang tìm cách định vị như một quốc gia then chốt các nỗ lực chuyển đổi năng lượng toàn cầu. Với tham vọng trở thành một nước dẫn đầu trong quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch, Hàn Quốc có thể định hình quan hệ đối tác với Chile như một cách giúp quốc gia Mỹ Latin này thực hiện mong muốn của riêng mình là đóng một vai trò lớn hơn trong quá trình này.

Với việc Chile kiểm soát vững chắc nguồn tài nguyên thiên nhiên của mình, trách nhiệm sẽ thuộc về Hàn Quốc để chứng minh rằng họ là một đối tác xứng đáng, đặc biệt là khi các quốc gia khác xếp hàng để tiếp cận nguồn tài nguyên lithium của Chile. Nếu mối quan hệ đối tác lithium giữa Chile và Hàn Quốc đi theo hướng này, nó sẽ mang lại lợi ích cho cả Chile và Hàn Quốc, nhưng sẽ là lợi ích kép cho Hàn Quốc, khi vừa mang lại lợi nhuận kinh tế, vừa mang lại vị thế ngoại giao.

Quốc Đạt