Australia thắt chặt quản lý giá bán lẻ

Nguồn: NewsWire

Siêu thị vi phạm có thể đối mặt với án phạt lên tới 10 triệu AUD

Theo Cổng thông tin chính thức của Bộ Tài chính Australia, quy định trên, được đưa vào khuôn khổ Bộ quy tắc ứng xử về thực phẩm và hàng hóa tiêu dùng, nhằm ngăn chặn tình trạng các nhà bán lẻ lớn lợi dụng vị thế thị trường để áp giá cao hơn nhiều so với chi phí cung ứng cộng biên lợi nhuận “hợp lý”, bảo đảm một môi trường thương mại lành mạnh hơn cho người dân Australia, đặc biệt trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng cao.

Các mức phạt được thiết kế mạnh mẽ tới mức các tập đoàn bán lẻ lớn nhất nước có thể chịu án phạt lên tới 10 triệu AUS cho mỗi hành vi vi phạm, hoặc mức phạt tương đương ba lần lợi ích thu được từ hành vi đó, hoặc nếu không thể xác định được khoản đó thì phạt tới 10% doanh thu hàng năm của doanh nghiệp. Động thái này này phản ánh quyết tâm của cơ quan quản lý nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và thúc đẩy cạnh tranh công bằng trong một ngành vốn đang bị chi phối bởi số ít nhà bán lẻ lớn.

Australia đã chính thức công bố rằng quy định cấm tăng giá bất hợp lý sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2026. Theo tuyên bố của Bộ trưởng Bộ Tài chính Jim Chalmers, đây là một phần trong nỗ lực nhằm “tạo cơ hội công bằng hơn cho các gia đình Australia mỗi lần đi chợ”.

Ủy ban Cạnh tranh và người tiêu dùng Australia (ACCC) sẽ là cơ quan chịu trách nhiệm giám sát và thực thi chế độ giá mới này. ACCC sẽ theo dõi tình hình giá cả và tiến hành điều tra nếu có nghi ngờ về hành vi tăng giá bất hợp lý. Cơ quan này cũng đang soạn hướng dẫn để giải thích rõ hơn cách áp dụng khái niệm “giá cả quá mức” và các tiêu chí đánh giá phù hợp, nhằm giúp các doanh nghiệp thực thi tuân thủ hiệu quả khi luật bắt đầu có hiệu lực.

Nhiều chuyên gia và giới chức nhấn mạnh rằng, mối lo ngại về giá cả hàng tiêu dùng thiết yếu cao là có thực trong bối cảnh áp lực lạm phát vẫn còn, làm thu nhập thực tế của người dân chịu nhiều sức ép. Biện pháp mới nhằm mục tiêu góp phần giảm tải áp lực này, đặc biệt đối với các gia đình có thu nhập thấp và những người nghỉ hưu phải chi trả chi phí sinh hoạt lớn.

Phản ứng về hiệu quả chính sách

Tuy nhiên, không phải tất cả đều ủng hộ các biện pháp trên. Phản ứng từ các chuỗi siêu thị hàng đầu như Coles và Woolworths, cũng như các hiệp hội bán lẻ lớn cho thấy một “bức tranh” phức tạp hơn về tác động của quy định trên. Các tập đoàn này đã bày tỏ lo ngại, quy định thể dẫn tới chi phí hoạt động cao hơn và vô tình đẩy giá bán lẻ thực phẩm lên cao hơn, trái với mục tiêu ban đầu của chính sách.

Phát biểu với truyền thông, đại diện của Coles lập luận rằng, quy định mới có thể “gây ra sức ép tăng giá thay vì giảm giá”, bởi chi phí tuân thủ các quy định mới có thể buộc doanh nghiệp điều chỉnh giá bán lên để bù đắp. Tương tự, Woolworths cảnh báo, quy định mới sẽ tạo ra một “sân chơi không cân bằng” khi chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp lớn trong nước, trong khi các nhà bán lẻ nước ngoài hoặc các mô hình bán lẻ khác có thể không chịu cùng mức độ giám sát.

Các hiệp hội ngành như Hiệp hội Bán lẻ Australia và Hội đồng Doanh nghiệp Australia cũng bày tỏ lo ngại rằng việc mở rộng các rào cản pháp lý có thể làm giảm động lực cạnh tranh và đẩy gánh nặng tuân thủ lên doanh nghiệp, trong khi mối liên hệ giữa kìm giá và thực tế thị trường, đặc biệt là chi phí đầu vào như năng lượng, vận tải và lao động, vẫn còn phức tạp.

Dù vậy, theo giới quan sát, quy định cấm tăng giá bất hợp lý được xem là bước tiến đặc biệt trong chính sách cạnh tranh của Australia, nó thể hiện mong muốn của đất nước chuột túi trong việc tạo khuôn khổ pháp lý rõ ràng hơn để xử lý các hành vi định giá mà trước đây khó đánh giá dưới luật cạnh tranh truyền thống. Mặc dù chưa xác định cụ thể các trường hợp sẽ áp dụng ngay khi quy định có hiệu lực, nhưng việc đưa ra mức phạt nặng đã cho thấy mức độ nghiêm túc trong giám sát thị trường.

VNA