'Bà hỏa' rình rập chung cư cũ, nhà trọ cao tầng

Nguy cơ hỏa hoạn cao

Các vụ cháy gây hậu quả thảm khốc xảy ra tại nhiều địa phương trong cả nước thời gian qua cho thấy khi có hỏa hoạn, các nạn nhân không có lối thoát, trong khi lực lượng chức năng khó có thể tiếp cận sớm hiện trường do đường nhỏ hẹp, thiếu nguồn nước… Thực tế tại Bắc Giang, ở các khu vực trung tâm đô thị, nhà trọ gần các khu, cụm công nghiệp, nơi có mật độ dân số và các công trình xây dựng dày đặc cũng có tình trạng tương tự.

Lực lượng cảnh sát PCCC kiểm tra một nhà trọ tại tổ dân phố Núi Hiểu, phường Quang Châu (thị xã Việt Yên).

Theo Phòng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ (CNCH), Công an tỉnh, nguy cơ mất an toàn cháy nổ nhức nhối nhất là ở các khu nhà trọ. Thống kê trên địa bàn tỉnh có gần 4,8 nghìn cơ sở kinh doanh dịch vụ thuê trọ. Qua kiểm tra, rà soát có 579 cơ sở vi phạm quy định về PCCC; trong đó, thị xã Việt Yên có 418 cơ sở; TP Bắc Giang và huyện Yên Dũng mỗi nơi có 31 cơ sở; số còn lại ở huyện Hiệp Hòa, Lạng Giang…

Thị xã Việt Yên có đến gần 3,2 nghìn cơ sở kinh doanh dịch vụ thuê trọ. Nhiều nhà trọ được xây dựng tự phát từ lâu, thường xuyên có hàng trăm công nhân, lao động, khách thuê trọ nhưng không có thiết kế để PCCC, thiếu các trang thiết bị PCCC cần thiết. Tại tổ dân phố Núi Hiểu, phường Quang Châu, người dân dồn tiền, vay ngân hàng để tập trung xây nhà trọ. Do vậy Núi Hiểu trước đây là thôn thuần nông bỗng biến thành khu vực tập trung hàng vạn người, nhà trọ cao tầng ken đặc. Đường làng nay là ngõ phố nhỏ hẹp, vòng vo, giữa các nhà trọ không còn lấy khe hở. Gia đình ông N.V.T ở tổ dân phố Núi Hiểu có 200 phòng trọ nhưng tồn tại nhiều bất cập về PCCC.

Từ đầu năm đến nay, lực lượng Công an tỉnh đã kiểm tra an toàn PCCC và CNCH đối với gần 6,4 nghìn cơ sở; trong đó có 13 cơ sở thuộc loại hình nhà chung cư; 4 nhà ở nhiều căn hộ; gần 4,8 nghìn cơ sở thuộc loại hình nhà trọ; 76 công trình xây dựng tạm (lán trại)… Qua đó đã nhắc nhở, xử lý nhiều trường hợp vi phạm.

Ông T nói: “Trên diện tích khoảng 1.000 m2, gia đình tôi xây 1 tòa nhà 8 tầng, 1 tòa 7 tầng và 3 tòa 4 tầng, chia thành các phòng nhỏ để cho thuê. Giữa các tòa nhà có lối thông nhau. Tuy nhiên, do xây dựng hoàn toàn không có thiết kế, có tiền đến đâu xây đến đó nên khi được các cán bộ cảnh sát PCCC kiểm tra, chỉ ra những vấn đề tồn tại, tôi nhận ra nhiều chỗ mất an toàn”. Tiếp cận khu nhà trọ của gia đình ông T, chúng tôi như lạc vào “ma trận” vì cầu thang, lối đi nhỏ hẹp, chỉ có 1 thang máy, nếu xảy ra hỏa hoạn thì người ở trong khó có thể tìm ra lối thoát.

Mỗi tầng với hàng chục phòng trọ nhưng chỉ có 2 bình chữa cháy loại nhỏ. Tầng 1 để xe máy, xe máy điện, phía ngoài kết hợp kinh doanh và chỗ ở của chủ nhà nhưng không có thiết bị báo cháy tự động, không có tường ngăn khiến nguy cơ cháy nổ càng cao. Khảo sát tại xã Tiền Phong (Yên Dũng) cũng có tình trạng chủ nhà trọ lơ là, chủ quan trước mối nguy cháy nổ.

Bà Đ.T.V ở thôn Quyết Tiến có 25 phòng trọ, khi được hỏi có mua sắm thiết bị PCCC không, bà nói có nhưng không để ở dãy nhà trọ, chỗ dễ quan sát, sử dụng khi cần thiết mà cất trong buồng ở cho…gọn, các bình chữa cháy vẫn nguyên trong hộp giấy (?!). Gia đình anh T.V.L ở cùng thôn có 39 phòng trọ kết hợp nhà ở 6 tầng nhưng khu vực để xe máy tập trung của khách với hàng chục chiếc chưa được ngăn riêng, chưa lắp đặt thiết bị báo cháy, khói tự động, cả tòa nhà không có thang thoát hiểm…

Trên địa bàn tỉnh có 13 khu chung cư cao tầng, hầu hết các tòa nhà đều được xây mới nên công tác bảo đảm PCCC được đặc biệt coi trọng, chủ đầu tư và ban quản lý chung cư chấp hành tốt quy định. Chỉ có khu tập thể Đồng Cửa, phường Lê Lợi (TP Bắc Giang) là thường trực nguy cơ cháy, nổ vì đã được xây dựng cách đây mấy chục năm. Người dân cơi nới xung quanh, tạo thành các “chuồng cọp” lơ lửng, hàn kín bằng sắt, tôn. Hệ thống dây điện chằng chịt, chắp vá, thiếu an toàn, đặc biệt là các phòng cho thuê, vắng chủ nhà.

Bà N.T.M, một cư dân phản ánh: “Nhà nào cũng đua nhau dựng “chuồng cọp” để tăng diện tích sử dụng, có gia đình cơi nới 20 m2 ra phía ngoài. Đường điện thì tự kéo từ công-tơ vào nhà nên giăng mắc chằng chịt như mạng nhện; đã xảy ra chập cháy ở một số gia đình, vết phóng điện vẫn còn nguyên trên tường, cửa nhà. Chúng tôi sinh sống ở đây nhưng đều lo lắng về an toàn, nếu không may xảy ra cháy thì rất khó cứu chữa vì các “chuồng cọp” cản trở lối thoát”.

Không thể chần chừ

Trao đổi với Trung tá Nguyễn Minh Tiến, Phó trưởng Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH được biết, qua rà soát, kiểm tra cho thấy, nguy cơ mất an toàn PCCC ở các khu nhà trọ tập trung đông người, chung cư cũ là rất cao. Bất cập, nguy hiểm đến từ việc đa số các nhà trọ đều được chuyển đổi hoặc kết hợp giữa nhà ở với cho thuê trọ. Các gia đình tự đầu tư xây dựng, thiếu thiết kế nên không bảo đảm về khoảng cách an toàn; không có hoặc trang bị thiếu, không đầy đủ hệ thống PCCC; không có lối thoát, đường thoát, nếu có thì đa số không đúng tiêu chuẩn.

Khu vực để xe của một nhà trọ cao tầng tại thôn Quyết Tiến, xã Tiền Phong (Yên Dũng) thiếu thiết bị báo cháy, không có tường ngăn cách, không bảo đảm an toàn.

Nhiều nơi nằm trong ngõ sâu, đường hẹp, các phương tiện cơ giới chữa cháy không thể tiếp cận, gây khó khăn cho việc chữa cháy, CNCH. Nhiều chủ cơ sở kinh doanh nhà trọ đưa ra lý do là không đủ vốn, kinh phí để mua sắm, đầu tư trang thiết bị PCCC. Nhà xây đã lâu, nếu muốn cải tạo, sửa chữa theo đúng quy định PCCC thì ảnh hưởng đến kiến trúc, kết cấu và quy định quản lý đô thị. Tuy nhiên, đây chỉ là sự ngụy biện vì tính mạng con người là quan trọng nhất, khi xảy ra cháy, nổ thì hậu quả khôn lường.

Về giải pháp khắc phục, theo Trung tá Nguyễn Minh Tiến cần đề cao trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các địa phương vì hiện nay đã phân cấp quản lý theo 3 cấp (xã, huyện, tỉnh). Các địa phương không thể coi công tác PCCC là của riêng lực lượng công an mà phải cùng chung tay, thường xuyên phối hợp kiểm tra, kiên quyết xử lý vi phạm. Tuyên truyền, vận động chủ cơ sở, doanh nghiệp, nhân dân chấp hành đầy đủ quy định về PCCC.

Lực lượng cảnh sát PCCC phối hợp với các ngành chức năng, địa phương tiếp tục thực hiện đồng loạt các biện pháp, trong đó có việc phổ biến kiến thức, kỹ năng PCCC và CNCH cho người dân. Hướng dẫn, vận động chủ cơ sở, các gia đình trang bị, lắp đặt thiết bị báo cháy, chữa cháy tự động; bố trí nguồn nước, họng nước, bình chữa cháy. Xây dựng lối thoát nạn hoặc thang thoát nạn ở các nhà cao tầng; giải tỏa phần cơi nới, vật cản trên đường tiếp cận công trình. Phía trong các tòa nhà, công trình cần sắp xếp khoảng cách an toàn giữa các chất dễ cháy, khu vực để xe, sạc điện, bếp nấu…

Nhóm PV Nội chính