Bài 5: Đề xuất miễn, giảm các loại thuế, tiền thuê đất - động lực mới cho khoa học và công nghệ

Bài 1: “Mở đường” cho khoa học và công nghệ phát triển

Bài 2: Ưu đãi thuế TNDN, TNCN chưa tạo hứng khởi cho doanh nghiệp, nhà nghiên cứu

Bài 3: Bất cập ưu đãi thuế VAT, xuất nhập khẩu với khoa học, công nghệ

Bài 4: Hoàn thiện khung chính sách ưu đãi thuế và hỗ trợ cho khoa học và công nghệ

Đưa hoạt động khoa học công nghệ vào diện hưởng ưu đãi thuế

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho rằng, vấn đề ở đây là cần đưa hoạt động khoa học công nghệ vào diện được hưởng ưu đãi thuế. Có hai điểm chính: một là khoa học công nghệ, hai là công nghệ thông tin, đặc biệt nếu công nghệ thông tin đó nằm trong khu công nghệ thông tin tập trung theo quy định của Chính phủ, thì sẽ được hưởng ưu đãi thuế. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp gặp vướng mắc ở chỗ: nếu nằm trong khu thì được ưu đãi, nhưng nếu nằm ngoài khu thì lại chưa được áp dụng.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam.

Thứ hai, liên quan đến thuế VAT, theo bà Cúc, một số hoạt động dịch vụ hoặc công nghệ được áp dụng mức thuế suất 5%, nhưng có những hoạt động khác thì chưa rõ có được áp dụng không, dẫn đến sự phân biệt chưa thống nhất. Do đó, cần có hướng dẫn rõ ràng về khái niệm như thế nào là "khoa học công nghệ" để được áp dụng thuế suất ưu đãi, ví dụ là 0%. Cần làm rõ các khái niệm về công nghệ, công nghệ thông tin, và đặc biệt là chính sách ưu đãi liên quan đến ba loại thuế: thuế VAT, thuế TNDN, và thuế TNCN.

Đặc biệt, theo Chủ tịch VTCA, đối với các sản phẩm phần mềm hay các lĩnh vực công nghệ nằm trong phạm vi này, thì cần có quy định và hướng dẫn cụ thể để hỗ trợ phát triển. Vì Nghị quyết của Bộ Chính trị đã xác định đây là lĩnh vực cần được ưu tiên phát triển, nên cần có chính sách thuế cụ thể, rõ ràng cho cả ba loại thuế nêu trên để đảm bảo là đúng quy định, được hưởng ưu đãi thuế.

Tại dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ vừa đưa ra đề xuất với nhiều chính sách ưu đãi thuế hấp dẫn nhằm thu hút các nhà đầu tư nước ngoài chuyển giao công nghệ chiến lược vào Việt Nam. Cụ thể, các nhà đầu tư này sẽ được miễn thuế thu nhập 5 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 10 năm tiếp theo.

Nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào các dự án sử dụng công nghệ chiến lược và chuyển giao công nghệ cho doanh nghiệp Việt Nam sẽ được hưởng thuế suất thuế thu nhập ưu đãi 9% trong 30 năm. Ngoài ra, họ còn được giảm 50% tiền thuê đất, thuê mặt nước tính từ ngày được cấp Giấy chứng nhận chuyển giao công nghệ.

Đối với công nghệ khuyến khích chuyển giao, nhà đầu tư được hưởng thuế suất ưu đãi 15% trong 20 năm, miễn thuế thu nhập 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo. Họ cũng được giảm 50% tiền thuê đất, thuê mặt nước trong 20 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận chuyển giao công nghệ.

Với công nghệ chiến lược, đơn vị Việt Nam được hưởng thuế suất ưu đãi 10% trong 20 năm, miễn thuế 5 năm và giảm 50% thuế thu nhập trong 9 năm tiếp theo. Họ cũng được hỗ trợ tiền thuê đất, mặt nước tương tự nhà đầu tư nước ngoài. Đặc biệt, doanh nghiệp Việt Nam nhận chuyển giao công nghệ thu giữ, lưu trữ carbon, giảm phát thải khí nhà kính được hưởng thuế suất ưu đãi 15% trong 15 năm, miễn thuế 4 năm và giảm 50% thuế thu nhập trong 9 năm tiếp theo. Doanh nghiệp Việt Nam có dự án đầu tư được cấp Giấy chứng nhận đăng ký chuyển giao công nghệ được hưởng thuế suất ưu đãi 15% trong 7 năm kể từ ngày có thu nhập chịu thuế.

Tại hồ sơ đề nghị xây dựng Luật thuế TNCN sửa đổi, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung giảm thuế với các cá nhân là nhân lực công nghệ cao. Cụ thể, các cá nhân được giảm thuế thu nhập với điều kiện làm việc tại các doanh nghiệp, dự án trong một số lĩnh vực, để thực hiện các mục tiêu, định hướng của Đảng và nhà nước; miễn thuế với cá nhân thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước.

Dự thảo Luật TNDN được Bộ Tài chính trình đã quy định, các khoản tài trợ cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, khoản chi cho các hoạt động nghiên cứu phát triển đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số cho doanh nghiệp được trừ khi tính thuế TNDN. Đồng thời, dự thảo Luật cũng bổ sung thu nhập được miễn thuế gồm khoản tài trợ sử dụng cho nghiên cứu, phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tổ chức khoa học công nghệ, tổ chức giáo dục công lập hoạt động không vì lợi nhuận.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội Phan Văn Mãi đề nghị bổ sung vào dự thảo Luật nội dung giao Chính phủ quy định chi tiết về nội dung này, bao gồm mức chi được trừ bổ sung, thời gian và phạm vi áp dụng cho nghiên cứu phát triển, đổi mới sáng tạo… để tạo cơ sở pháp lý và linh hoạt cho Chính phủ trong nghiên cứu xây dựng chính sách và tổ chức thực hiện một cách phù hợp...

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng.

Đề xuất miễn thuế nhập khẩu, tiền thuê đất

Chính phủ đang đề xuất sửa 7 Luật trong đó có Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu. Tại dự thảo lần này, Chính phủ đề xuất mở rộng phạm vi miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số gồm: máy móc, thiết bị, phụ tùng vất tư chuyên dùng sử dụng trực tiếp cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; hàng hóa nhập khẩu để tạo tài sản cố định của dự án đầu tư để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu để sản xuất của tổ chức khoa học, công nghệ, tổ chức đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; hàng hóa nhập khẩu là nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất sản phẩm công nghệ số.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, thực tế các loại máy móc, thiết bị, phụ tùng, vật tư chuyên dùng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong nước không có hoặc có nhưng chất lượng thấp, không đủ điều kiện phục vụ cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo. Do đó, nếu căn cứ rào cản "trong nước không sản xuất" mới miễn thuế nhập khẩu sẽ vô hình trung không thúc đẩy được khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Bộ trưởng cũng nêu rõ việc miễn thuế, Bộ Tài chính "cũng xót lắm" chứ không phải không. Nhưng nếu không có quy định này thì sau này sẽ không thúc đẩy được phát triển khoa học, công nghệ. Với các doanh nghiệp trong nước trong lĩnh vực này thì có thể nghiên cứu chính sách hỗ trợ khác.

(Ảnh minh họa)

Bên cạnh đó, Chính phủ đề xuất miễn, giảm tiền thuê đất đối với đất thuộc các đơn vị: viện, trung tâm đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển công nghệ số; miễn tiền thuê đất đối với dự án sản xuất sản phẩm công nghệ số trọng điểm, sản phẩm phần mềm, chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo; miễn tiền thuê đất đối với Khu công nghệ số tập trung, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia; miễn tiền thuê đất đối với đất xây dựng cơ sở nghiên cứu khoa học của doanh nghiệp khoa học và công nghệ nếu đáp ứng được các điều kiện liên quan (nếu có).

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, hiện dự Luật Công nghiệp công nghệ số đang được xây dựng đã đưa ra các quy định liên quan đến chính sách đầu tư, hỗ trợ, ưu đãi cho các dự án, doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ số nhằm tạo sự đột phá trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ số.

Do đó việc bổ sung thêm các đối tượng nêu trên được hưởng chính sách miễn, giảm tiền thuê đất sẽ giúp các doanh nghiệp, tổ chức, dự án đầu tư trong các lĩnh vực công nghiệp công nghệ số phát triển, hỗ trợ quá trình chuyển đổi số hiệu quả, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội.

"Việc giảm tiền thuê đất là một trong các yếu tố hỗ trợ doanh nghiệp trong giai đoạn khó khăn, tạo động lực tăng trưởng, giúp họ có cơ hội bổ sung vốn để đầu tư sản xuất kinh doanh", Bộ trưởng nói.

Huyền Châu