Bãi bồi Nakatsu và sự chung sống hòa hợp với thiên nhiên

Bãi bồi Nakatsu, trải dài khoảng 10km từ Đông sang Tây và có diện tích 1.347ha. (Ảnh: Nguyễn Tuyễn-Xuân Giao/Vietnam+)

Tỉnh Oita của Nhật Bản có địa hình đa dạng, bao gồm bờ biển, đồng bằng, cao nguyên, sông ngòi và núi non và được biết đến là kho báu của thiên nhiên và sự đa dạng sinh học.

Nơi đây có một bãi bồi nổi tiếng với sự đa dạng sinh học và lịch sử lâu đời. Đó là Bãi bồi Nakatsu, nằm ở phía bắc tỉnh Oita.

Đây là bãi bồi lớn nhất ở biển nội địa Seto, trải dài khoảng 10km từ Đông sang Tây và có diện tích 1.347ha. Đường bờ biển Suounada trải dài từ Oita đến Fukuoka, là khu vực giữa eo biển Kanmon ở biển Buzen và chân bán đảo Kunisaki, xen kẽ với các bãi bồi rộng lớn. Do các chất dinh dưỡng được đưa đến đây từ các con sông, bãi bồi được gọi là “cái nôi của sự sống.”

Vùng đất khai hoang Oshinden phía sau được bảo vệ bởi một khu rừng chắn gió, và ngoài khơi bờ biển của khu rừng này, các bãi triều trải dài 2km hoặc thậm chí 3km tùy thuộc vào vị trí, xuất hiện khi thủy triều xuống. Nhìn từ bãi biển, người ta cảm thấy những bãi bồi thủy triều này trải dài đến tận chân trời.

Có đất cát và bùn, tạo thành một đầm lầy mặn gồm hỗn hợp bùn, cát và sỏi. Một số nơi dễ đi bộ, trong khi ở một số nơi khác, là bãi bùn. Điều đó có nghĩa là môi trường sinh thái ở đây rất đa dạng. Bãi bồi Nakatsu là nơi sinh sống của 655 loài sinh vật, trong đó có 229 loài được liệt kê là loài có nguy cơ tuyệt chủng ở Nhật Bản.

Có nhiều loại động vật có vỏ, cũng như cua móng ngựa, cá đối xanh và chim chích chòe. Các loài chim như chim choắt mỏ cong và choắt đuôi thanh cũng xuất hiện ở đây. Các đầm lầy trở thành ngư trường tốt, hỗ trợ sinh kế của con người từ thời tiền sử. Do nguồn thức ăn dồi dào, hàng năm, nhiều loài chim di cư như chim choi choi, chim choắt mỏ cong, mòng biển Saunders và vịt mỏ cong từ nhiều nơi trên thế giới đến thăm bãi bồi Nakatsu.

Bãi bồi là một đầm lầy mặn gồm hỗn hợp bùn, cát và sỏi vì vậy có môi trường sinh thái ở đây rất đa dạng. (Ảnh: Nguyễn Tuyễn-Xuân Giao/Vietnam+)

Bãi bồi Nakatsu cũng là nơi sinh sống của nhiều loài quý hiếm như cua móng ngựa ba gai và cá đối nhỏ.

Theo nghiên cứu của Hiệp hội bảo tồn bãi bồi Nakatsu do cư dân địa phương thành lập, gần 30% các loài được tìm thấy ở bãi bồi Nakatsu là các loài quý hiếm. Đây cũng là điểm đến của các loài chim di cư, và loài mòng biển Saunder, một loài dễ bị tổn thương, cũng đến Nakatsu để trú đông.

Người dân địa phương đã chung sống hòa thuận với bãi bồi quý giá này trong một thời gian dài. Bãi bồi đã cung cấp nguồn tài nguyên ven biển dồi dào (rong biển, cỏ biển, cá, cua...), điều này được phản ánh trong các hoạt động kinh tế-xã hội và truyền thống của địa phương.

Tuy nhiên, do dân số suy giảm (do đó mất đi kiến thức truyền thống và kiến thức địa phương), biến đổi khí hậu gây ra tình trạng thời tiết khắc nghiệt thường xuyên và thay đổi lớp phủ đất sử dụng (công nghiệp hóa và bêtông hóa), sự hòa hợp giữa con người và cảnh quan biển, đặc biệt là bãi bồi, đang bị đe dọa. Điều này đã dẫn đến sự suy giảm giá trị thẩm mỹ của bãi bồi cũng như mất thu nhập từ nghề cá và du lịch đối với người dân địa phương. Theo nghiên cứu của Hiệp hội bảo tồn bãi bồi Nakatsu, có 40% loài sinh vật tại Nakatsu đang bị đe dọa.

Trong những năm gần đây, đã có những dấu hiệu cho thấy tác động của biến đổi khí hậu tại Bãi bồi Nakatsu. Với sự gia tăng nhiệt độ của đại dương gần đó, số lượng các loài ở phía nam đã tăng lên và có báo cáo về tình trạng sản lượng thu hoạch rong biển và hàu giảm sút.

Nhận thấy tính nghiêm trọng của nguy cơ biến mất của nguồn tài nguyên thiên nhiên quan trọng này, các cơ quan chính phủ cũng như người dân địa phương đã nỗ lực bảo tồn bãi bồi quý giá này.

Bãi bồi Nakatsu đóng vai trò là ngư trường tốt, hỗ trợ sinh kế của con người từ thời tiền sử. (Ảnh: Nguyễn Tuyễn-Xuân Giao/Vietnam+)

Tổng thư ký Hiệp hội bảo vệ Bãi bồi Nakatsu, ông Takumi Yamamori, cho biết nhiệm vụ chủ yếu của ông và các đồng nghiệp là bảo tồn bãi bồi. Khi nói đến bí quyết nào để bảo tồn bãi bồi Nakatsu được như ngày nay, ông Yamamori cho rằng thay vì cố gắng bảo vệ thứ gì đó vì nó quan trọng, trước tiên cần biết chính xác bản chất vì chỉ khi biết chính xác mới có thể đưa ra lựa chọn phù hợp.

Các nhà khoa học đã và đang thực hiện nhiều nghiên cứu khác nhau. Kết quả cho thấy vài nghìn năm trước, con người đã sống ở đây. Nơi có con người sống chắc chắn có rác thải và đó là những gì con người ăn vào thời điểm đó. Tại bãi bồi Nakatsu, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy những vỏ sò gần giống với những chiếc vỏ sò hiện tại. Căn cứ vào bằng chứng này, các nhà nghiên cứu tin rằng bản chất của bãi bồi từ vài nghìn năm trước không thay đổi nhiều và vẫn trong tình trạng tốt. Các bãi bồi đôi khi được gọi là "rừng biển."

Hiệp hội bảo tồn bãi bồi thậm chí đã đặt ra thuật ngữ "đất ven biển" để đối lập với rừng, trong khi Bộ Môi trường đã tạo ra Dự án hỗ trợ tạo ra đất ven biển, chỉ định bãi bồi này là một trong bốn địa điểm trên toàn quốc.

Để mọi người hiểu được tầm quan trọng của bãi bồi và nâng cao nhận thức về các hoạt động bảo tồn, Hiệp hội Bảo tồn Bãi bồi Nakatsu, đã đặt mục tiêu đăng ký bãi bồi này là Di tích thiên nhiên được quản lý bền vững được chứng nhận quốc gia và là di tích theo Công ước Ramsar.

Ông Yoshimasa Ashikaga, giám đốc Hiệp hội Bảo tồn Bãi bồi Nakatsu, cho rằng rằng điều quan trọng nhất là bảo vệ tình trạng hiện tại. Bên cạnh đó, nếu phải tạo ra thứ gì đó thông qua các hoạt động của con người, nên thực hiện theo cách gây ra ít thiệt hại nhất có thể. Những việc mà người dân nơi đây đang làm là nhặt rác thải trôi nổi trên biển, thực hiện hoạt động tuyên truyền để tăng cường nhận thức của người dân về tầm quan trọng của bãi triều, tổ chức các sự kiện giới thiệu về bãi triều thu hút nhiều người tham gia.

Các hoạt động của hiệp hội nhằm mục đích giáo dục người dân về niềm vui và sự phong phú của biển, bắt đầu bằng việc cho trẻ em chơi ở các bãi triều. Các hoạt động như dọn dẹp và giám sát do các tình nguyện viên thực hiện. Ngư dân cũng tham gia vào công việc này và giúp khôi phục lại nghề đánh bắt truyền thống. Gần đây, các doanh nghiệp và chính phủ đã chung tay giúp mở rộng và phát triển phong trào hướng tới sự hòa hợp với thiên nhiên.

Các cộng đồng địa phương và tất cả các bên liên quan đang được nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo vệ bãi bồi Nakatsu. Chung sống hòa hợp với thiên nhiên chính là chìa khóa để bảo vệ nguồn tài nguyên quý giá này và cũng là bảo vệ cho môi trường, cuộc sống của người dân địa phương trong thời kỳ biến đổi khí hậu ngày nay./.

(Vietnam+)