Bài cuối: Tự tin tỏa sáng, truyền cảm hứng
Vượt qua những rào cản để tự tin, nỗ lực hoàn thành trọng trách cử tri và Nhân dân tin tưởng giao cho chính là 'chìa khóa' để phát huy vai trò của nữ đại biểu dân cử. Vượt lên chính mình để hoàn thiện bản thân về kiến thức, kỹ năng, liên hệ mật thiết với cử tri là những giải pháp cốt yếu. Phát huy thế mạnh 'mềm mại như nước' làm điểm nhấn và tạo sức hút trong hoạt động của HĐND. Cùng với đó, rất cần sự quan tâm của Đảng, nhà nước để tiến tới cân bằng về mặt số lượng giữa nam và nữ trong tham gia hoạt động dân cử để nữ đại biểu tự tin tỏa sáng, truyền cảm hứng.
Nỗ lực không mệt mỏi
Thực tiễn hoạt động cho thấy, hầu hết các nữ đại biểu HĐND đã không ngừng nâng cao bản lĩnh, trình độ, kỹ năng hoạt động nghị trường. Trên diễn đàn kỳ họp, nhiều nữ đại biểu đã có những phát biểu rất mạnh mẽ, trách nhiệm và chất lượng. Để có được điều đó, nỗ lực trau dồi kỹ năng, bổ sung kiến thức, cập nhật, xử lý thông tin đóng vai trò then chốt.
Gần 20 năm làm đại biểu dân cử cũng là gần 20 năm Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Đồng Nai Hoàng Thị Bích Hằng gắn bó với lĩnh vực kinh tế - ngân sách của HĐND, trong đó có 10 năm làm đại biểu chuyên trách, một quãng đường dài và nhiều kỷ niệm, cảm xúc. Để thực hiện lời hứa trước cử tri là cả một nỗ lực không mệt mỏi. “Kinh tế - ngân sách vốn dĩ liên quan đến những lĩnh vực khó và nhạy cảm là tiền, đất, dự án, quy hoạch, vậy nên việc xem xét để đưa ra một nhận định, đánh giá đòi hỏi phải có sự chính xác trong việc hiểu, vận dụng các quy định; có tầm nhìn và sự nhạy bén để ước lượng được quy định đó, triển khai ra thực tế sẽ như thế nào; có sự sâu sát để nắm bắt vấn đề mà trong đó có những việc tưởng chừng như nhỏ nhặt. Không được nguyên tắc, cứng nhắc nhưng cũng không dễ dãi xuôi chiều kiểu "được anh, được tôi" - Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Đồng Nai nhấn mạnh.
Đơn cử như nhiều việc trình ra HĐND, có quan điểm nói trình Thường trực cho nhanh gọn kịp thời, lại có quan điểm nói trình ra HĐND; có khi cho rằng phải trình HĐND thông qua nhưng lại có ý kiến không thuộc thẩm quyền; có những luồng ý kiến cho rằng HĐND phải quyết theo hướng A nhưng luồng khác lại cho rằng B mới đúng... Quan điểm, ý kiến nào cũng có lý lẽ của mình và chủ tọa, người dẫn dắt phải có chính kiến để làm "trọng tài" cho những sự khác nhau đó. Có những vấn đề lớn, khó được điều hành theo hướng gợi ý đưa ra các phương án để phân tích thiệt, hơn cho đại biểu thảo luận hoặc xin ý kiến bằng văn bản đối với toàn thể đại biểu.
Còn theo chia sẻ cùa Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Bắc Giang Lâm Thị Hương Thành: để hoàn thành trọng trách của mình, các nữ đại biểu HĐND tỉnh đã thường xuyên gắn bó, gần gũi, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của cử tri, nhiều vấn đề bức xúc trong thực tiễn đã được các nữ đại biểu phát hiện, đưa ra kỳ họp. Trên diễn đàn HĐND, đặc biệt trong các phiên thảo luận cũng như chất vấn, nhiều nữ đại biểu đã có những phát ngôn rất mạnh mẽ, trách nhiệm và chất lượng về những hạn chế trong công tác lãnh đạo, điều hành, thực hiện nhiệm vụ đối với những vấn đề được nhiều cử tri quan tâm. Các ý kiến thảo luận, kiến nghị, đề xuất cũng như các câu hỏi chất vấn của các nữ đại biểu luôn thể hiện tính “cương nhu” trong cách đặt vấn đề, uyển chuyển trong thảo luận, nhưng kiến nghị, kết luận đều rất rõ ràng, dứt khoát. Đó có thể nói là lợi thế, là điểm mạnh của các nữ đại biểu so với các đại biểu nam giới cần tiếp tục được phát huy.
Thực tiễn - chìa khóa quan trọng để hoàn thành trọng trách
Gần hai nhiệm kỳ hoạt động trong vai trò đại biểu chuyên trách, theo Phó Trưởng ban Kinh tế - Xã hội HĐND thị xã Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh Lê Hồng Hạnh, tự bản thân nữ đại biểu phải nỗ lực rất nhiều. Bên cạnh tự nghiên cứu các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, quy định liên quan đến lĩnh vực kinh tế - xã hội mình phụ trách, cần tham gia học tập bồi dưỡng để được trang bị thêm các kỹ năng, nâng cao trình độ, nhất là về luật, quản lý nhà nước, bởi chỉ khi nắm chắc được quy định của Luật thì mới có thể tự tin thực hiện quyền giám sát và quyết định. Một kênh để học tập nữa chính là học từ Nhân dân, cần “đi sâu, đi sát” vào đời sống của Nhân dân.
“Chúng ta có thể học được rất nhiều điều từ cử tri và Nhân dân. Với người đại biểu của dân, thực tiễn chính là chìa khóa quan trọng nhất để hoàn thành trọng trách. Cử tri và Nhân dân không chỉ cung cấp thông tin cho đại biểu mà còn có thể “dạy” đại biểu cách giám sát, chất vấn, thảo luận như thế nào, vấn đề là đại biểu có gần dân, chịu khó lắng nghe dân nói, tiếp thu ý kiến của dân hay không mà thôi.” - đại biểu Lê Hồng Hạnh khẳng định.
Cũng theo đại biểu Lê Hồng Hạnh, có đủ kiến thức, kỹ năng thôi chưa đủ, quan trọng nhất chính là nữ đại biểu phải vượt qua tâm lý e ngại để bày tỏ chính kiến. Muốn vậy, bản thân đại biểu phải tự rèn luyện bản lĩnh và khẳng định mình. “Thực tế có không ít đại biểu có trình độ, có kỹ năng nhưng lại “ngại nói”, ngại va chạm. Thậm chí, có đại biểu biết nhưng cố tình “lãng tránh” để đỡ mất lòng. Thường trực HĐND cần nhắc nhở, gợi mở các nội dung và yêu cầu đại biểu tham gia các hoạt động của HĐND để đại biểu “mở lòng”.
Bên cạnh đó, trong thời đại công nghệ thông tin phát triển như vũ bão hiện nay, sẽ thật lạc hậu nếu nữ đại biểu HĐND không biết đón nhận luồng gió mới này phục vụ cho việc thực hiện trọng trách của mình. Chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh là đã có thể có cả thế giới trong tầm tay. Ở công sở, đồng ruộng, nương rẫy hay bất kỳ nơi nào có phủ sóng internet là đại biểu có thể tận dụng tối đa các tiện ích mà công nghệ thông tin mang lại. “Thực tế, có nhiều nữ đại biểu đã biết tận dụng mạng xã hội để lập nhóm trao đổi, thậm chí có những nữ đại biểu có nhóm cử tri “ruột” chuyên cung cấp thông tin và tham vấn ý kiến khi cần thiết. Cũng nhờ có nền tảng số mà dữ liệu các văn bản chuyên sâu, kết quả giám sát của HĐND các cấp ở nhiều địa phương đã được đăng tải, tạo thành nguồn tư liệu quý để đại biểu khai thác, nhất là đại biểu chuyên trách” - Bà Nguyễn Thị Việt Hà, đại biểu HĐND tỉnh Hà Tĩnh khẳng định.
SONG NGUYÊN - NGUYỄN OANH