Bài học tổ chức thi trên máy tính từ khảo sát PISA

Học sinh Bắc Giang trước giờ khảo sát PISA 2025.

Chương trình Đánh giá học sinh quốc tế PISA là một chương trình đánh giá diện rộng (large-scale assessment) ở phạm vi quốc tế.

Chu kỳ 2025 là chu kỳ đầu tiên Việt Nam tham gia tổ chức với hình thức trên máy tính tại 195 cơ sở giáo dục tại 60/63 tỉnh thành với khoảng 7.200 học sinh làm bài khảo sát trong các ngày từ 15-29/4/2025.

Qua việc thử nghiệm năm 2024 và khảo sát chính thức năm 2025, ông Phạm Quốc Khánh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD&ĐT) cho biết, Cục Quản lý chất lượng đã có những đánh giá sơ bộ như sau:

Thứ nhất, với xu thế hiện nay trên thế giới thì công nghệ số đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, việc thi, kiểm tra trên máy tính góp phần làm tăng tính khách quan, minh bạch, trung thực.

Đặc biệt, thi trên máy tính được thực hiện trong khoảng 10 ngày giúp giảm bớt căng thẳng, đa dạng sự lựa chọn thời gian của địa phương trong tổ chức thi, đồng thời, giúp cho việc xử lý thông tin, phân tích dữ liệu nhanh chóng, khách quan, chính xác và có độ tin cậy cao.

Bài thi PISA 2025 được đơn vị thường trực tổ chức khảo sát của OECD sử dụng phần mềm phân bổ cho từng học sinh, việc trả lời của học sinh được phân tích, đánh giá ngay trong quá trình trả lời.

Thứ hai, qua việc rà soát chuẩn bị tham gia PISA trên máy tính cho thấy nếu có giải pháp phần mềm phù hợp như của OECD thì hệ thống công nghệ thông tin và cơ sở vật chất, thiết bị liên quan, như phòng máy vi tính, đường truyền internet, điện của các cơ sở giáo dục Việt Nam hiện nay đáp ứng yêu cầu tổ chức thi trên máy tính.

Thứ ba, sau khi triển khai PISA chu kỳ 2025 trên máy tính cho thấy các giáo viên và học sinh đã rất hứng thú, tự tin và hoàn thành tốt việc thi, kiểm tra trên máy tính ở các nhà trường.

Ông Phạm Quốc Khánh cho biết: Kỳ thi tốt nghiệp THPT của Việt Nam được thực hiện tại tất cả các tỉnh thành phố (năm 2024 có hơn 1 triệu học sinh tham gia dự thi tại 2.323 địa điểm thi trong cùng thời điểm); cũng là một kỳ thi theo mô hình, nguyên lý cơ bản của một kỳ đánh giá diện rộng ở phạm vi quốc gia.

Bộ GD&ĐT dự kiến xem xét, đánh giá sự phù hợp, khả thi và lựa chọn thi trên máy tính vào thời điểm thích hợp, có thể thí điểm ở một số địa phương đủ điều kiện. Công nghệ thông tin đã ứng dụng ở hầu hết các khâu trong tổ chức kỳ thi.

“Kinh nghiệm thực tiễn từ việc chuẩn bị, triển khai PISA trên máy tính sẽ là cơ hội giúp các nhà quản lý hình dung rõ hơn về các yêu cầu kỹ thuật cụ thể và quy trình triển khai một kỳ đánh giá diện rộng trên máy tính, nhất là vận hành hệ thống phần mềm quản lý tổ chức thi, bảo đảm an toàn và bảo mật dữ liệu người dùng trên quy mô lớn.

Ngoài ra, từ việc tham gia PISA trên máy tính, cũng sẽ giúp Việt Nam có những đánh giá về thuận lợi, khó khăn, hạn chế để từ đó có kế hoạch chuẩn bị tốt cho những kỳ thi, đánh giá trên máy tính ở phạm vi toàn quốc”, ông Phạm Quốc Khánh cho hay.

Hải Bình