Bài học về tính trung thực cho người nổi tiếng

Nguyễn Thúc Thùy Tiên, Phạm Thị Diễm Trinh và Trần Thị Lệ Thu (từ trái qua phải). Ảnh: BCA

Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên, người từng được công chúng yêu mến vì hình ảnh tích cực, truyền cảm hứng vừa bị khởi tố vì tội “Lừa dối khách hàng” sau thời gian quảng bá sai sự thật một sản phẩm thực phẩm chức năng. Sự việc không chỉ làm “nóng” giới giải trí, mà còn kéo theo nhiều vấn đề pháp lý và đạo đức cần được nhìn nhận thẳng thắn... của những người nổi tiếng.

Hưởng gần 7 tỷ đồng sau “thổi phồng” sản phẩm

Mở rộng điều tra vụ án sản xuất hàng giả là thực phẩm và lừa dối khách hàng liên quan Công ty Cổ phần Asia Life và Công ty Cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt (Tập đoàn Chị Em Rọt), Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã khởi tố thêm 5 bị can, trong đó có hoa hậu Hòa bình quốc tế năm 2021 - Nguyễn Thúc Thùy Tiên.

Trước đó (ngày 3/4/2025), Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã khởi tố vụ án hình sự số 18 về tội “Sản xuất hàng giả là thực phẩm và lừa dối khách hàng” liên quan đến Công ty Cổ phần Asia Life và Công ty Cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt, xảy ra tại TPHCM và tỉnh Đắk Lắk. Cùng ngày, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với 5 bị can.

Trong đó có Nguyễn Phong, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Asia Life về tội “Sản xuất hàng giả là thực phẩm” và 4 bị can là lãnh đạo, cổ đông Công ty Cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt, gồm: Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng du mục), Chủ tịch HĐQT; Lê Tuấn Linh, Giám đốc, đại diện pháp luật; Phạm Quang Linh (Quang Linh Vlogs) là cổ đông, thành viên HĐQT và Lê Thành Công là cổ đông, thành viên, cùng về tội “Lừa dối khách hàng”.

Đáng chú ý, cơ quan điều tra làm rõ, thực phẩm bổ sung kẹo rau củ Kera là sản phẩm của Nguyễn Thúc Thùy Tiên và các cổ đông Tập đoàn Chị Em Rọt hợp tác làm ăn chung, trong đó Thùy Tiên được hưởng lợi nhuận theo thỏa thuận góp vốn, tương đương 30%, các cổ đông còn lại góp 70% cổ phần.

Sau khi ra mắt sản phẩm, Thùy Tiên cùng Nguyễn Thị Thái Hằng và Phạm Quang Linh đưa ra các thông tin không đúng sự thật, để phóng đại công dụng của sản phẩm. Thùy Tiên biết trên phiếu kết quả kiểm nghiệm kèm theo hồ sơ công bố, thông tin trên nhãn sản phẩm kẹo rau củ Kera thì hàm lượng chất xơ rất thấp, chỉ chiếm 0,935%, không có nhiều tác dụng bổ sung chất xơ cho người kén ăn rau, không biết cụ thể Công ty Cổ phần Asia Life sử dụng loại nguyên liệu nào để sản xuất kẹo.

Tháng 2/2025, khi xảy ra tranh luận trên mạng xã hội liên quan hàm lượng chất xơ có trong kẹo Kera, để tránh ảnh hưởng, Tiên đề nghị ký hợp đồng hợp thức về việc hợp tác quảng cáo để loại bỏ vai trò của Tiên với tư cách là cổ đông. Cơ quan công an xác định, Tập đoàn Chị Em Rọt bán được hơn 135 nghìn hộp kẹo Kera với tổng số tiền thu được gần 18 tỷ đồng, riêng Thùy Tiên được trả tiền hoa hồng gần 7 tỷ đồng.

Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs, Thùy Tiên quay video quảng cáo tại vườn rau làm nguyên liệu sản xuất kẹo Kera. Ảnh: INT

Bài học cho thị trường quảng cáo cá nhân

Tại cơ quan công an, Nguyễn Thúc Thùy Tiên cho biết, nhận thấy sản phẩm (kẹo rau củ Kera) có nhiều ý tưởng hay thì nói với mọi người tham gia điều hành. “Khi mình là người nổi tiếng thì trách nhiệm của mình rất lớn và mọi người sẽ vì mình để mua sản phẩm này rất nhiều...”, bị can Thùy Tiên khai.

Không ít người vẫn tin rằng, người nổi tiếng chỉ đơn thuần quảng bá hộ cho sản phẩm, nên không chịu trách nhiệm khi sản phẩm có vấn đề. Tuy nhiên trong thời đại mà mỗi lời nói, mỗi clip TikTok có thể tạo ra doanh thu hàng tỷ đồng, thì vai trò của người quảng bá hộ cho sản phẩm như người dẫn dắt thị trường bằng niềm tin công chúng.

Đặc biệt với những phát ngôn của một hoa hậu - Thùy Tiên từng được công chúng tin tưởng có thể sẽ tạo ra hiệu ứng tâm lý “tiêu dùng cảm tính”, trong khi chính người nổi tiếng lại không có đủ chuyên môn hay kiểm chứng để bảo đảm điều họ nói là đúng.

Trao đổi với Báo GD&TĐ, luật sư Nguyễn Văn Tuấn - Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, hành vi trên của Nguyễn Thúc Thùy Tiên có dấu hiệu cấu thành tội “Lừa dối khách hàng” theo Điều 198 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017, với tình tiết tăng nặng là thu lợi bất chính lớn (gần 7 tỷ đồng) và có tổ chức. Khung hình phạt có thể từ 5 đến 10 năm tù.

“Người nào sử dụng các thủ đoạn gian dối trong mua bán hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ để chiếm đoạt tiền hoặc tài sản của người mua, người sử dụng dịch vụ thì bị phạt tù hoặc cải tạo không giam giữ...”, luật sư Tuấn nói và đánh giá, vụ việc trên cũng đặt ra vấn đề về trách nhiệm đạo đức của người công chúng, trong khi pháp luật cho phép người nổi tiếng tham gia kinh doanh, họ vẫn phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định về chất lượng sản phẩm, quảng cáo và đạo đức nghề nghiệp.

Hành vi sử dụng hình ảnh để che giấu vai trò cổ đông không giúp bà Tiên tránh được trách nhiệm trong vụ việc này. Theo quy định tại Luật Quảng cáo 2012, mọi nội dung quảng cáo sai sự thật, gây nhầm lẫn về công dụng, chất lượng sản phẩm đều bị xử phạt nghiêm khắc, kể cả khi người quảng cáo có phải là người nổi tiếng hay không.

Pháp luật Việt Nam không cấm người nổi tiếng tham gia kinh doanh, nhưng đặt ra yêu cầu về trung thực, minh bạch và tuân thủ các quy định về quảng cáo, an toàn thực phẩm. Dưới góc độ pháp lý, vụ án liên quan đến Nguyễn Thúc Thùy Tiên và các cá nhân tại Tập đoàn Chị Em Rọt, Công ty Cổ phần Asia Life là một vụ án điển hình về gian dối trong hoạt động thương mại, đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm chức năng.

“Cơ quan chức năng xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm nhằm tăng tính răn đe, đồng thời gửi đi thông điệp mạnh mẽ đến các doanh nghiệp, người nổi tiếng: trách nhiệm pháp lý không bao giờ được xem nhẹ và không ai được đặt ngoài vòng pháp luật…”, luật sư Tuấn bày tỏ.

Đăng Chung