Bài tập cho người mắc Hội chứng Evans

Việc điều trị hội chứng Evans chủ yếu dựa vào liệu pháp ức chế miễn dịch, truyền máu khi cần thiết và kiểm soát các biến chứng liên quan. Bên cạnh điều trị y khoa, các phương pháp hỗ trợ như tập luyện thể chất cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe, tăng cường tuần hoàn máu, duy trì chức năng cơ thể và nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân mắc Hội chứng Evans. Những bài tập phù hợp hỗ trợ bệnh nhân duy trì thể lực và cải thiện sức khỏe một cách an toàn.

1. Vai trò của tập luyện đối với người mắc Hội chứng Evans

Tập luyện thể chất có thể mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho bệnh nhân mắc Hội chứng Evans, các lợi ích quan trọng có thể kể đến như:

1.1. Cải thiện sức khỏe tim mạch và tuần hoàn

Những bệnh nhân mắc Hội chứng Evans thường gặp các vấn đề về tuần hoàn do thiếu máu. Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga và bài tập hít thở sâu có thể giúp cải thiện lưu thông máu, giảm áp lực lên hệ tim mạch mà không làm gia tăng nguy cơ chảy máu do giảm tiểu cầu.

Hội chứng Evans gây thiếu máu tan huyết.

1.2. Tăng cường chức năng miễn dịch

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng tập thể dục điều độ có thể giúp điều chỉnh phản ứng miễn dịch, giảm mức độ viêm, cải thiện khả năng điều hòa của hệ miễn dịch ở những bệnh nhân mắc bệnh tự miễn. Điều này có thể hỗ trợ kiểm soát tình trạng tự miễn dịch bất thường ở bệnh nhân mắc Hội chứng Evans.

1.3. Giảm nguy cơ teo cơ và suy nhược cơ thể

Do ảnh hưởng của thiếu máu và tác dụng phụ của thuốc điều trị như corticosteroid, bệnh nhân mắc Hội chứng Evans có nguy cơ cao bị mất khối lượng lớn cơ. Các bài tập nhẹ nhàng như thể dục nhịp điệu, bơi lội và bài tập kháng lực có thể giúp duy trì sức mạnh cơ bắp cho bệnh nhân.

1.4. Hỗ trợ sức khỏe tâm lý

Trầm cảm và lo âu là những vấn đề phổ biến ở bệnh nhân mắc bệnh mạn tính như Hội chứng Evans. Tập luyện không chỉ cải thiện sức khỏe thể chất mà còn giúp giải phóng endorphin - chất dẫn truyền thần kinh làm giảm căng thẳng và nâng cao tinh thần.

2. Bài tập nào cho người mắc Hội chứng Evans?

Hội chứng Evans là một rối loạn tự miễn hiếm gặp, trong đó cơ thể đồng thời tấn công các tế bào hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu, gây ra thiếu máu, chảy máu và nhiễm trùng. Vì vậy, việc tập luyện phải được điều chỉnh phù hợp để không làm tăng nguy cơ xuất huyết hoặc suy giảm miễn dịch.

Dưới đây là các bài tập phù hợp, đi kèm với hướng dẫn thực hiện và tác dụng đối với người mắc Hội chứng Evans:

2.1. Bài tập thở sâu

Cách thực hiện:

Ngồi hoặc nằm ở tư thế thoải mái.
Đặt một tay lên ngực và một tay lên bụng.
Hít vào thật sâu bằng mũi, bụng phình lên.
Giữ hơi trong 3 giây, sau đó thở ra từ từ bằng miệng, bụng xẹp xuống.
Thực hiện 5-10 phút mỗi ngày.

Tác dụng:

- Cải thiện oxy hóa máu, giúp tăng cường tuần hoàn.

- Giảm căng thẳng, hỗ trợ kiểm soát hệ miễn dịch.

- Giúp duy trì huyết áp ổn định.

Xoay cổ chậm rãi từ trái sang phải và ngược lại.

2. 2. Bài tập kéo giãn nhẹ nhàng

Cách thực hiện:

Ngồi hoặc đứng thẳng lưng.
Giơ hai tay lên cao, sau đó nghiêng nhẹ sang hai bên.
Xoay cổ từ trái sang phải chậm rãi và ngược lại.
Kéo giãn cơ tay và chân bằng cách gập và duỗi nhẹ nhàng.

Tác dụng:

Cải thiện lưu thông máu.
Giảm nguy cơ căng cứng cơ bắp do ít vận động.
Giúp thư giãn cơ thể, giảm căng thẳng thần kinh.

2.3. Đi bộ nhẹ nhàng

Cách thực hiện:

Đi bộ trong không gian thoáng đãng, trên mặt phẳng.
Duy trì tốc độ chậm đến trung bình (không để mệt mỏi).
Bắt đầu với 5-10 phút/ngày, sau đó tăng dần tùy sức khỏe.

Tác dụng:

Hỗ trợ tuần hoàn máu.
Duy trì sức mạnh cơ bắp.
Giúp cải thiện tâm trạng, giảm stress.

Tư thế thiền giúp thư giãn thần kinh, giảm viêm nhiễm ở bệnh nhân Evans (ảnh minh họa).

2.4. Yoga phục hồi

Cách thực hiện:

Sử dụng các tư thế nhẹ nhàng như tư thế em bé, tư thế thiền, tư thế xác chết.
Kết hợp với hơi thở chậm và sâu.
Tập từ 10-15 phút mỗi ngày.

Tác dụng:

Giúp thư giãn thần kinh, giảm viêm nhiễm.
Hỗ trợ hệ miễn dịch và giảm căng thẳng oxy hóa trong cơ thể.

2.5. Tập luyện nhẹ với tạ nhỏ (1-2 kg)

Cách thực hiện:

Cầm tạ nhỏ, gập khuỷu tay, nâng tạ lên ngang vai, giữ 2-3 giây rồi hạ xuống.
Thực hiện 10 lần, 2-3 hiệp mỗi buổi tập.

Tác dụng:

Giúp duy trì khối lượng cơ, giảm mất cơ do bệnh.
Cải thiện sức bền và tuần hoàn máu.

3. Lưu ý khi tập luyện

3.1. Thời điểm tập luyện tốt trong ngày

Thời điểm tốt nhất để tập thể dục phụ thuộc vào phản ứng của cơ thể bệnh nhân đối với hoạt động thể chất và tình trạng sức khỏe cụ thể của từng cá nhân.

- Buổi sáng: Tập luyện vào buổi sáng có thể giúp cải thiện nhịp sinh học, tăng cường năng lượng và ổn định đường huyết. Tuy nhiên, bệnh nhân Evans có thể gặp tình trạng huyết áp thấp vào buổi sáng do thiếu máu, nên cần khởi động nhẹ nhàng trước khi tập.

- Buổi chiều hoặc tối: Một số nghiên cứu chỉ ra rằng sức mạnh cơ và hiệu suất vận động thường cao hơn vào buổi chiều tối. Đối với bệnh nhân Evans, tập vào thời điểm này có thể giúp giảm nguy cơ chóng mặt và mệt mỏi.

Bệnh nhân nên chọn thời gian mà cơ thể cảm thấy thoải mái nhất, tránh tập khi cơ thể mệt mỏi hoặc căng thẳng.

3.2. Có nên tập luyện khi đang ốm?

Người mắc Hội chứng Evans có hệ miễn dịch bị suy yếu do rối loạn tự miễn, nên việc tập luyện khi đang ốm cần được cân nhắc cẩn thận:

- Nếu chỉ bị cảm hoặc mệt mỏi nhẹ, có thể duy trì tập luyện với cường độ thấp (như đi bộ, yoga nhẹ).

- Nếu có sốt, nhiễm trùng, hoặc tình trạng viêm nhiễm cấp tính, nên ngừng tập luyện để tránh làm tăng mức độ viêm và làm suy yếu hệ miễn dịch hơn nữa. Tập luyện cường độ cao trong khi đang ốm có thể làm chậm quá trình phục hồi và tăng nguy cơ biến chứng.

- Hãy luôn lắng nghe cơ thể và ưu tiên nghỉ ngơi khi cảm thấy cần thiết.

Người mắc Hội chứng Evans không nên chạy bộ nhanh.

3.3. Cách tập luyện không gây hại

Bệnh nhân mắc Hội chứng Evans cần cẩn trọng khi tập luyện để tránh những tác động tiêu cực lên hệ miễn dịch, hệ tuần hoàn và nguy cơ xuất huyết do giảm tiểu cầu.

Dưới đây là những bài tập có thể gây hại và cách phòng tránh rủi ro khi tập luyện:

- Tập luyện cường độ cao (HIIT, chạy bộ nhanh, nâng tạ nặng): Những bài tập này làm tăng nhịp tim và huyết áp nhanh chóng, có thể dẫn đến chóng mặt, mệt mỏi hoặc ngất xỉu do thiếu máu. Ngoài ra, tập cường độ cao làm tăng mức độ viêm trong cơ thể, ảnh hưởng đến hệ miễn dịch vốn đã suy yếu của bệnh nhân.

Cách phòng tránh: Nếu muốn tập sức bền hoặc tăng cường cơ bắp, hãy tập với cường độ nhẹ và nghỉ ngơi đầy đủ giữa các hiệp.

- Các môn thể thao có nguy cơ va chạm (bóng đá, bóng rổ, võ thuật, đạp xe địa hình):Do bệnh nhân Evans thường có lượng tiểu cầu thấp, những cú va chạm hoặc ngã có thể gây xuất huyết nội, bầm tím nghiêm trọng hoặc thậm chí chảy máu nội tạng.

Cách phòng tránh: Nếu tham gia các môn thể thao này, cần đảm bảo đồ bảo hộ đầy đủ, tránh các động tác nguy hiểm và ưu tiên luyện tập trong môi trường an toàn.

- Bài tập đòi hỏi giữ hơi lâu (yoga nâng cao, lặn, cử tạ nặng): Những bài tập này có thể làm tăng áp lực lên hệ tuần hoàn, gây nguy cơ huyết áp dao động và thiếu oxy đột ngột.

Cách phòng tránh: Nên chọn các bài tập nhẹ nhàng hơn, tập trung vào nhịp thở ổn định và tránh giữ hơi quá lâu.

- Tập trong môi trường khắc nghiệt (nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh): Trời nóng có thể gây mất nước nhanh và làm giảm huyết áp, trong khi thời tiết lạnh có thể làm co mạch, ảnh hưởng đến tuần hoàn máu.

Cách phòng tránh: Nên tập trong môi trường mát mẻ, tránh tập dưới trời nắng gắt hoặc nhiệt độ quá thấp.

Tóm lại, tập luyện thể chất đúng cách có thể giúp bệnh nhân mắc Hội chứng Evans cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường miễn dịch và nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, do đặc thù của bệnh, người mắc cần lựa chọn bài tập nhẹ nhàng, lắng nghe cơ thể và tham khảo ý kiến chuyên gia y tế. Bên cạnh đó, duy trì lối sống lành mạnh với chế độ dinh dưỡng hợp lý, nghỉ ngơi đầy đủ và kiểm soát căng thẳng cũng rất quan trọng.

Xem bài đang được quan tâm:

BSNT. Nguyễn Thanh Hằng