Bài toán hướng nghiệp, dạy nghề ở Bình Phước

BPO - Thực hiện Quyết định số 522/QĐ-TTg ngày 14-12-2018 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án “Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018-2025” (Quyết định 522), qua hơn 6 năm triển khai thực hiện, tỉnh Bình Phước đã đạt nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, với nhiều nguyên nhân khác nhau, việc chọn học THPT hay học nghề sau THCS vẫn là bài toán khó với học sinh Bình Phước.

Bài 1:
HƯỚNG ĐI ĐỘT PHÁ

Thực hiện Quyết định 522 của Thủ tướng Chính phủ, những năm qua Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (cũ) phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo cùng các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, trường học đẩy mạnh tư vấn hướng nghiệp, định hướng phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS, THPT với nhiều cách thức khác nhau. Đặc biệt, công tác tư vấn hướng nghiệp của ngành giáo dục đã có hướng đi đột phá làm khai thông ý tưởng của học sinh, phụ huynh và cả giáo viên.

Đổi mới tư vấn

Thay vì chỉ chú trọng vào công tác tư vấn theo hướng truyền thống một chiều, nay được đổi mới toàn diện, phù hợp nhu cầu thực tiễn. Đó là tại buổi tư vấn, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp trưng bày các gian hàng để học sinh, phụ huynh, giáo viên tham quan, trải nghiệm. Cùng với đó, học sinh, phụ huynh được trực tiếp tham quan quy mô trường lớp, ký túc xá, ngành nghề, trang thiết bị học tập… tại cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Đây là hoạt động trải nghiệm rất bổ ích, thiết thực giúp học sinh, giáo viên, các trường học có cái nhìn khách quan từ thực tiễn để tư vấn hướng nghiệp phù hợp.

Cán bộ Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh tư vấn hướng nghiệp cho học sinh Trường THCS Nguyễn Trường Tộ, xã Đức Liễu, huyện Bù Đăng

Sau thời gian dài nghiên cứu, tìm hiểu và được sự tư vấn hướng nghiệp của giáo viên, nhà trường nhưng em Nguyễn Bùi Nguyệt Ánh, lớp 94, Trường THCS Tân Phú, TP. Đồng Xoài vẫn chưa tìm được hướng đi phù hợp nhất sau tốt nghiệp THCS, dù học lực khá, gia đình đảm bảo mọi điều kiện để em học tập. Thế nhưng, sau khi tham gia buổi tư vấn hướng nghiệp tại Trường cao đẳng Miền Đông mới đây, Nguyệt Ánh đã quyết định học nghề kết hợp học văn hóa để lấy bằng tốt nghiệp THPT.

Nguyệt Ánh chia sẻ: Có trực tiếp trao đổi với cơ quan, đơn vị, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, doanh nghiệp cũng như trực tiếp tham quan, trải nghiệm các gian hàng, khuôn viên trường lớp, trang thiết bị thì mới mở mang được tầm mắt, khơi thông được ý tưởng. Đây là yếu tố rất quan trọng để em lựa chọn hướng đi phù hợp với sở trường, sở thích bản thân. Bởi, em thích làm kế toán với thu nhập ổn định và quan trọng hơn là dễ tìm được việc làm sau tốt nghiệp.

Cùng lớp với Nguyệt Ánh, sau khi tham quan, trải nghiệm và được tư vấn hướng nghiệp, em Vũ Nguyễn Chí Bảo quyết định chọn học nghề kết hợp học văn hóa tại Trường cao đẳng Miền Đông. Lý do chọn học nghề mà không học lên THPT, Chí Bảo cho biết, do học lực của bản thân không tốt nên thay vì tốn thời gian, tiền của để học THPT thì em tham gia học nghề để sớm có việc làm phụ giúp gia đình, đặc biệt là được thỏa niềm đam mê nhưng vẫn hoàn thành THPT.

Cô Lê Thị Yến Trinh, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Tân Thiện, TP. Đồng Xoài cho rằng, việc tổ chức tư vấn hướng nghiệp như hiện nay là bước đột phá với cách thức thực hiện hoàn toàn mới của ban tổ chức. Bởi không chỉ học sinh mà cả phụ huynh, giáo viên được trải nghiệm, trực tiếp tham quan các gian hàng, mô hình “nói đi đôi với hành” để có cái nhìn khách quan, toàn diện từ thực tiễn. Thông qua đó, các em sẽ định hướng nghề cụ thể hơn. Sau tốt nghiệp THCS, các em có thể đi học nghề, vừa có kỹ năng nghề vừa có bằng THPT.

Một tiết thực hành nghề điện của sinh viên Trường cao đẳng Bình Phước

Cô Nguyễn Bích Liên, Phó Hiệu trưởng Trường cao đẳng Bình Phước cho biết: Công tác tư vấn hướng nghiệp tại các trường THCS, THPT, cơ sở giáo dục nghề nghiệp có nhiều đổi mới. Đó là trường mang theo các mô hình máy móc, ngành nghề để học sinh quan sát, trải nghiệm thực tế. Nhiều học sinh tỏ ra hứng thú, chủ động tìm hiểu và chăm chú lắng nghe tư vấn. Điều đó cho thấy sự chuyển biến tích cực trong nhận thức của học sinh về giáo dục nghề nghiệp.

Đào tạo gắn với thị trường lao động

Cùng với tham quan, trải nghiệm, công tác tư vấn hướng nghiệp hiện nay cũng được đổi mới hơn. Đó là có sự tham gia của đại diện các doanh nghiệp để trao đổi, tư vấn, giới thiệu ngành nghề, nhu cầu việc làm cho học sinh, phụ huynh để quyết định hướng đi đúng. Đây cũng là xu hướng mà các trường nghề đang thực hiện ký kết hợp tác nhằm đưa công tác đào tạo gắn với việc làm đảm bảo hiệu quả nhất.

Các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp trưng bày gian hàng để học sinh tham quan, trải nghiệm tại buổi tư vấn

Giám đốc dịch vụ Toyota Bình Phước Trịnh Văn Khánh cho biết: Nguồn nhân lực Toyota Bình Phước duy trì từ 100-200 nhân sự, trải dài ở nhiều ngành, nghề, nhất là công nghệ ôtô với thu nhập bình quân từ 10-20 triệu đồng/người/tháng. Để đảm bảo việc làm tại chỗ cũng như đáp ứng nhu cầu đổi mới công nghệ hiện nay, hằng năm doanh nghiệp đều phối hợp với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp định hướng ngành nghề đào tạo, tạo điều kiện để các em thực tập cũng như thu hút nhân lực sau tốt nghiệp.

Phó Hiệu trưởng Trường cao đẳng Miền Đông Bùi Đình Ninh chia sẻ: Ngoài duy trì 5 nhóm ngành nghề chính mà xã hội và ngành cao su đang có nhu cầu, năm 2025, trường xác định 2 nhiệm vụ mới. Đó là phối hợp chặt chẽ với 15 doanh nghiệp để ký kết hợp tác với số lượng, vị trí việc làm cụ thể, đồng thời mời doanh nghiệp tham gia tư vấn hướng nghiệp để thông tin về nhu cầu tuyển dụng. Từ đó, trường tập trung công tác tuyển sinh theo nhu cầu, vị trí việc làm đã ký kết và sau khi học sinh tốt nghiệp sẽ giới thiệu việc làm cho các em. Bên cạnh đó, trường tập trung mở rộng các chương trình đào tạo, phục vụ nhu cầu trên địa bàn tỉnh Bình Phước, đặc biệt là môn Tiếng Trung; đồng thời mở rộng chương trình đào tạo phục vụ Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam đang trong giai đoạn tái cấu trúc và cơ cấu, tinh giản bộ máy thực hiện mô hình công ty 2 cấp.

Để công tác đào tạo gắn với việc làm đảm bảo hiệu quả, từ năm 2024, Trường cao đẳng Bình Phước đã mở thêm mã ngành Tiếng Anh thương mại, đồng thời nâng quy mô tuyển sinh hệ trung cấp, cao đẳng từ 768 lên 1.228 chỉ tiêu, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường lao động. Đồng thời thường xuyên cập nhật chương trình đào tạo theo xu hướng phát triển của doanh nghiệp và thị trường lao động. Ký kết hợp tác với các doanh nghiệp lớn nhằm đảm bảo đầu ra có việc làm ngay, mở rộng cơ hội thực hành, thực tập theo mô hình đào tạo kép: kết hợp chặt chẽ giữa học lý thuyết tại trường và thực hành tại doanh nghiệp. Xây dựng mô hình đào tạo theo đơn đặt hàng: doanh nghiệp tham gia vào quá trình đào tạo và tuyển dụng ngay sau khi học sinh tốt nghiệp, đảm bảo đầy đủ kỹ năng, kiến thức và phẩm chất cần thiết để đáp ứng yêu cầu tuyển dụng thực tế.

Vũ Thuyên