Bangladesh nỗ lực giải quyết ô nhiễm không khí

Năm 2023, Bangladesh ghi nhận mức độ ô nhiễm không khí hàng đầu thế giới. (Ảnh Daily Star)

Báo cáo Phân tích môi trường quốc gia Bangladesh năm 2023 của Ngân hàng Thế giới (WB) chỉ ra, mức độ phơi nhiễm của người dân với các yếu tố môi trường đe dọa sức khỏe đang ở mức cực kỳ cao. Ô nhiễm không khí có tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe, liên quan gần 160.000 ca tử vong sớm hằng năm tại Bangladesh. Chính phủ Bangladesh thừa nhận việc kiểm soát ô nhiễm không khí là một quá trình dài, đòi hỏi tất cả các bên liên quan cùng hợp tác để giải quyết vấn đề.

Bộ Môi trường, Lâm nghiệp và Biến đổi khí hậu Bangladesh thường xuyên đưa ra các cảnh báo về chất lượng không khí ở Thủ đô Dhaka và các khu vực chung quanh vượt mức “không lành mạnh” và nhiều khi lên tới mức “nguy hiểm”. Chỉ số chất lượng không khí (AQI) trong khoảng 151-200 được cho là “không lành mạnh”, mức 201-300 được coi là “rất không lành mạnh”, trong khi mức 301-400 được coi là “nguy hiểm”, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân. Trong bối cảnh đó, người dân Bangladesh được khuyến cáo đeo khẩu trang khi ra ngoài, trong khi những người nhạy cảm hoặc mắc bệnh về hô hấp được yêu cầu tránh ra ngoài trừ khi thật sự cần thiết.

Các vấn đề về chất lượng không khí tại Thủ đô Dhaka được các chuyên gia nhận định là hệ lụy trực tiếp của quá trình quy hoạch và đô thị hóa thiếu kiểm soát. Vấn đề ô nhiễm ngày càng trở nên trầm trọng hơn do sự tập trung quá mức của các khu công nghiệp, khiến Dhaka liên tục bị xếp trong nhóm những thành phố có chất lượng không khí kém nhất trên thế giới.

Ở Bangladesh, nồng độ hạt bụi mịn (PM2.5) trong không khí trung bình hằng năm dao động từ 60-100 microgram/m³ trên toàn quốc và từ 90-100 microgram/m³ riêng ở thủ đô Dhaka, cao hơn nhiều so mức khuyến cáo về chất lượng không khí của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Kích thước nhỏ khiến bụi mịn PM2.5 gây ra nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư phổi, cùng nhiều bệnh có khả năng gây tử vong khác.

Trong bối cảnh sức khỏe cộng đồng bị đe dọa nghiêm trọng, nhiều sáng kiến lớn đã được Chính phủ Bangladesh áp dụng nhằm cải thiện chất lượng không khí. Nổi bật là Kế hoạch quản lý chất lượng không khí quốc gia (NAQMP) giai đoạn 2024-2030, hướng đến tăng cường quản lý chất lượng không khí, bao gồm cập nhật các cơ chế giám sát, quản trị và giảm phát thải từ các nguồn chính. NAQMP ban hành bộ chỉ số chất lượng không khí theo thời gian thực, do Bộ Môi trường, Lâm nghiệp và Biến đổi khí hậu phối hợp Ủy ban quốc gia về Kiểm soát ô nhiễm không khí Bangladesh công bố, dựa trên dữ liệu từ mạng lưới 16 trạm giám sát chất lượng không khí liên tục được lắp đặt ở Dhaka và một số khu vực khác. Mô hình này được kỳ vọng sẽ nhanh chóng phủ sóng ở khắp các thành phố của Bangladesh.

Các chuyên gia môi trường cũng nhấn mạnh ô nhiễm không khí là vấn đề toàn cầu, khiến các nỗ lực của một quốc gia có thể là không đủ để đạt được kết quả kịp thời và hiệu quả. Ấn Độ, Bangladesh, Nepal và Pakistan có chung một luồng không khí trải khắp khu vực đồng bằng sông Hằng, do đó, Bangladesh kêu gọi hợp tác khu vực mạnh mẽ hơn nữa, thông qua đối thoại ở nhiều cấp độ, để khu vực Nam Á chung tay giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí nan giải.

Liên Khương