Bảo đảm an toàn pháp lý trong số hóa giao dịch bất động sản và giải pháp công chứng điện tử
Chiều 25/8, Hiệp hội Bất động sản Việt Nam phối hợp với Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam tổ chức Hội thảo 'Bảo đảm an toàn pháp lý trong số hóa giao dịch bất động sản và giải pháp công chứng điện tử'.
Phát biểu tại hội thảo, TS. Nguyễn Văn Khôi - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết, từ năm 2023 đến nay, nhiều luật liên quan đến thị trường bất động sản đã được sửa đổi, bổ sung gồm Luật Nhà ở 2023, Luật Kinh doanh bất động sản 2023, Luật Đất đai 2024,…
Quá trình triển khai thực hiện các luật thông qua các Nghị định của Chính phủ và Thông tư của các bộ ngành đều căn cứ trên quan điểm định hướng, chỉ đạo của 4 nghị quyết của Bộ Chính trị vừa qua, gồm: Nghị quyết 57, Nghị quyết 59, Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68.

TS. Nguyễn Văn Khôi - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam khai mạc hội thảo. Ảnh: RT.
Hội thảo nhằm ghi nhận ý kiến của các chuyên gia về đơn giản hóa thủ tục hành chính, giải quyết nhanh nhất thủ tục cho các doanh nghiệp. Qua đó tạo lập thị trường bất động sản minh bạch, công khai và bền vững.
Thiếu sự đồng bộ
PGS.TS. Doãn Hồng Nhung - Phó Trưởng Ban Pháp chế Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết, bảo đảm tính minh bạch, an toàn và hiệu quả, việc hoàn thiện pháp luật trong giao dịch số hóa bất động sản là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay.
Theo PGS.TS Doãn Hồng Nhung, hệ thống pháp luật hiện hành tuy đã có những bước tiến như Luật Giao dịch điện tử năm 2023, Luật Đất đai năm 2024 hay các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân, nhưng vẫn còn thiếu sự đồng bộ và chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu thực tiễn. Các quy định về hợp đồng điện tử, công chứng số, chia sẻ và kết nối cơ sở dữ liệu đất đai còn rời rạc, trong khi rủi ro về giả mạo, lộ lọt thông tin và tranh chấp pháp lý có thể ảnh hưởng lớn đến niềm tin thị trường.

PGS.TS. Doãn Hồng Nhung - Phó Trưởng Ban Pháp chế Hiệp hội Bất động sản Việt Nam phát biểu tại hội thảo. Ảnh: RT.
Do vậy, theo PGS.TS Doãn Hồng Nhung, cần xây dựng hành lang pháp lý thống nhất giữa các luật liên quan, quy định cụ thể giá trị pháp lý của hợp đồng và chữ ký số, đồng thời phát triển cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia kết nối với hệ thống công chứng, ngân hàng và thuế. Cùng với đó, Luật Công chứng cần được sửa đổi để ghi nhận công chứng điện tử, chứng thực từ xa, gắn với các giải pháp xác thực danh tính hiện đại như eKYC và sinh trắc học.
Công chứng giúp minh bạch thông tin bất động sản
Ông Đào Duy An - Tổng Thư ký Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam cho biết, bất động sản là tài sản đặc biệt có giá trị lớn, do đó an toàn pháp lý cho giao dịch bất động sản luôn luôn là sự quan tâm của chính quyền và người dân. Hoạt động công chứng đã được chứng minh là một trong các biện pháp hữu hiệu nhất để đảm bảo an toàn pháp lý đối với giao dịch bất động sản.
Theo ông An, trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ đối với quy trình giao dịch bất động sản như hiện nay, công chứng, đặc biệt là công chứng điện tử càng trở nên cần thiết để đảm bảo an toàn pháp lý đối với các giao dịch bất động sản.

Ông Đào Duy An - Tổng Thư ký Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam. Ảnh: RT.
Hiện nay, công chứng điện tử dễ dàng đồng bộ với các dịch vụ công trực tuyến và hỗ trợ quy trình số của sàn giao dịch bất động sản. Công chứng điện tử lần đầu tiên được quy định trong thiết chế pháp luật Việt Nam.
“Công chứng giúp minh bạch thông tin bất động sản. Hệ thống cơ sở dữ liệu công chứng đang ngày càng được hoàn thiện, hướng tới cơ sở dữ liệu công chứng chung toàn quốc và liên thông với hệ thống cơ sở dữ liệu chung của cả nước như cơ sở dữ liệu về đất đai, tài sản, dữ liệu hộ tịch,… giúp công khai và minh bạch thông tin bất động sản. Công chứng sẽ loại bỏ hầu hết hành vi gian lận, tình trạng giao dịch chồng chéo, một tài sản chuyển nhượng cho nhiều người…”, ông An cho biết.
Từ 1/7/2025, Luật Công chứng 2024 (sửa đổi) và Nghị định 104/2025/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật chính thức có hiệu lực, cho phép công chứng điện tử trực tiếp và trực tuyến. Công chứng điện tử được đánh giá là một trong những giải pháp quan trọng trong việc bảo đảm an toàn pháp lý cho giao dịch bất động sản trên môi trường số. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả công chứng điện tử đối với các giao dịch mang tính đặc thù như bất động sản đòi hỏi sự hoàn thiện đồng bộ các quy định pháp luật có liên quan, giải pháp công nghệ phù hợp, hệ thống dữ liệu liên thông, tích hợp, cơ chế phối hợp liên ngành và cả năng lực của đội ngũ công chứng viên…