Bảo đảm mục tiêu thông tuyến cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh và Hữu Nghị - Chi Lăng ở mức cao nhất

Bảo đảm mục tiêu thông tuyến ở mức cao nhất

Được khởi công lần lượt vào tháng 1/2024 và tháng 4/2024, hai dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh và Hữu Nghị - Chi Lăng theo kế hoạch sẽ được hoàn thành trong năm 2026. Một khi đi vào vận hành, hai dự án sẽ kết nối với tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn, hoàn thiện vành đai huyết mạch kinh tế, khơi thông cánh cửa hội nhập, giao thương, du lịch và đầu tư của vùng Đông Bắc và cả nước.

Bộ trưởng Bộ Xây Dựng Trần Hồng Minh và đoàn công tác kiểm tra tiến độ thi công dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh. Ảnh: Lâm Hiển

Đến nay, chỉ còn hơn 1 tháng trước mốc 3.000km cao tốc từ Cao Bằng đến Cà Mau theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Các nhà đầu tư, nhà thầu hai dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng và Đồng Đăng - Trà Lĩnh đang gấp rút hoàn thiện các hạng mục đường găng. Mọi phương án đều được tính toán, lựa chọn khoa học, bài bản để đưa hai dự án về đích đúng thời hạn, bảo đảm an toàn lao động và chất lượng công trình.

Tại dự án Hữu Nghị - Chi Lăng, các nhà thầu đang triển khai 143 mũi thi công, với 2.820 nhân sự và 1.240 thiết bị; sản lượng đạt 3.376/6.580 tỷ đồng, bằng xấp xỉ 51,3 % giá trị hợp đồng.

Hiện nay trên toàn tuyến còn khoảng 38 nhà dân chưa di dời, 4 vị trí đất nông nghiệp chưa bàn giao và theo hồ sơ thiết kế bước thiết kế kỹ thuật còn 84 hộ thuộc xã Đồng Đăng chưa bàn giao đất cho dự án, 11 vị trí hạ tầng kỹ thuật chưa được di dời. Một số đoạn tuyến chưa có vị trí đổ thải đang gây khó khăn cho các nhà thầu trong việc đẩy nhanh tiến độ các mũi thi công đào nền đường.

Bộ trưởng Bộ Xây Dựng Trần Hồng Minh trao đổi với doanh nghiệp tham gia dự án.

Tiến độ thực hiện đầu tư xây dựng dự án dự kiến hoàn thành đưa vào sử dụng tháng 9/2026, rút ngắn 3 tháng so với tiến độ hợp đồng. Do đó, việc bổ sung trạm dừng nghỉ tại dự án và triển khai thực hiện hạng mục này trở nên vô cùng cấp thiết và cần khẩn trương triển khai. Tuy nhiên, các quy định pháp luật về đường bộ và PPP hiện nay chưa quy định cụ thể về việc bổ sung hạng mục trạm dừng nghỉ vào dự án PPP đang triển khai.

Tại khu vực Km 22+300 (phường Đông Kinh, tỉnh Lạng Sơn) hoạt động thi công diễn ra gấp rút. Một số đoạn tuyến đã bắt đầu được trải thảm nhựa và cấp phối đá dăm, mặc dù trước đó nhà thầu mới chỉ được bàn giao mặt bằng từ tháng 8/2025. Đây cũng là phân đoạn nằm trong 30km đường được nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án đặt mục tiêu hoàn thành trên lớp bê tông nhựa và lắp đặt hệ thống an toàn giao thông để phục vụ nhân dân lưu thông trong dịp Tết Âm lịch.

Trong khi đó, dự án Đồng Đăng – Trà Lĩnh đang đang được các nhà đầu tư, nhà thầu xác định là “trọng điểm của trọng điểm” bởi khối lượng công việc trong hai giai đoạn vô cùng lớn, cấu tạo địa chất phức tạp, cùng với đó là tác động của mưa lũ trong thời gian qua.

Mùa mưa năm nay, trên địa bàn hai tỉnh Lạng Sơn, tỉnh Cao Bằng đã xảy ra mưa lũ và sạt lở đất do ảnh hưởng của hàng loạt cơn bão. Theo số liệu của Trạm Khí tượng thủy văn tỉnh Lạng Sơn, từ tháng 5 đến tháng 10/2025 số ngày mưa trung bình từ 20-22 ngày/tháng.

Thi công dự án Đồng Đăng - Trà Lĩnh.

Đợt mưa lũ kéo dài vừa qua, đặc biệt là hoàn lưu các cơn bão số 10, 11 đã gây thiệt hại cho hai dự án với tổng giá trị khoảng 53 tỷ đồng, khiến tiến độ toàn dự án bị chững lại, dù các nhà thầu đã tăng gấp 1,5 đến 2 lần nhân lực và máy móc, khi điều kiện đi lại và thi công trong mùa mưa trở nên vô cùng khó khăn và nguy hiểm.

Tổng thầu thi công đã xây dựng các biện pháp nhằm khắc phục ảnh hưởng của thời tiết, sẵn sàng tăng tốc thi công khi điều kiện thời tiết thuận lợi để bù đắp lại tiến độ.

Theo Ông Phạm Duy Hiếu, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Đèo Cả kiêm Giám đốc Ban điều hành Tổng thầu dự án, trước tháng 9 vừa qua, nhiều nhà thầu đã bổ sung nhân sự, máy móc thiết bị để đẩy nhanh thi công. Tuy nhiên, do mưa lớn cùng lũ lụt liên tục xuất hiện đã gây tê liệt hoạt động thi công khi công trường bị chia cắt, các công trình phụ trợ như đường công vụ bị sạt lở, cầu tạm bị cuốn trôi nhiều lần khiến nhiều nhà thầu chịu thiệt hại vô cùng lớn.

“Nếu mưa lũ không quá khắc nghiệt và bất thường như trong thời gian qua, không ít hạng mục đường găng đã có thể hoàn thành trước thời hạn”, ông Phạm Duy Hiếu cho biết.

Dự án cao tốc kết nối hai tỉnh Lạng Sơn và Cao Bằng này có tổng cộng 65 cầu vượt sông và tỉnh lộ, trong đó có 1 cầu cấp đặc biệt và 5 cầu cấp 1. Do chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, cũng như địa hình khó tiếp cận, một số hạng mục cầu như Km28, Km52, Km69 và Km79 đang được khoanh vùng là đường găng tiến độ. Một loạt giải pháp như tăng cường nhân sự, máy móc, tăng mũi thi công, tái thiết đường công vụ đã được Ban Điều hành dự án triển khai nhằm bắt kịp tiến độ sau mưa lũ.

Bộ trưởng Bộ Xây Dựng Trần Hồng Minh và đoàn công tác kiểm tra tiến độ thi công dự án Đồng Đăng - Trà Lĩnh.

Ngoài ra, tại các nền đường có khối lượng đào đắp lớn như phân đoạn Km17+300 -Km18 (lên đến 200.000 m³), Ban Điều hành dự án đã huy động 18 máy đào, máy ủi và nhiều máy lu để nhanh chóng giải quyết “điểm nghẽn” này khi thời tiết thuận lợi.

Hiện các nhà thầu đang triển khai 276 mũi thi công, với 3.332 nhân sự và 1.500 thiết bị, sản lượng của dự án đạt 4.988/11.396 tỷ đồng (tương đương 44% giá trị hợp đồng).

Trên toàn tuyến dự án hiện còn khoảng 7 nhà dân chưa di dời để bàn giao mặt bằng cho dự án (Lạng Sơn: 5 hộ, Cao Bằng: 2 hộ). Phạm vi mặt bằng chưa bàn giao còn 0,65ha trên địa bàn Lạng Sơn. Cũng trên địa bàn Lạng Sơn còn 1 vị trí cột điện 110 KV chưa được di dời. Tỉnh Lạng Sơn mới chi trả 60-80% giá trị đền bù mặt bằng, dẫn đến tình trạng người người dân lên tuyến cao tốc cản trở công tác thi công của nhà thầu.

Bất chấp những khó khăn do mưa lũ và mặt bằng còn vướng mắc nhưng các nhà đầu tư, nhà thầu hai dự án vẫn đặt mục tiêu thông tuyến trước ngày 19/12 năm nay. Cụ thể, dự án Hữu Nghị - Chi Lăng quyết tâm thông tuyến 54 km tuyến chính, trong đó hoàn thành 25 km bê tông nhựa, 15 km cấp phối đá dăm và 14 km thông tuyến trên nền.

Dự án Đồng Đăng - Trà Lĩnh thông tuyến 70/93 km (30km bê tông nhựa, 40 km cấp phối đá dăm) còn lại một số vị trí cầu lớn vượt sông, taluy sạt trượt và các cầu phát sinh hang karst. Đến trước Tết Âm lịch sẽ thông toàn tuyến trên lớp bê tông nhựa và cấp phối đá dăm, trừ một số hạng mục cầu phát sinh.

Thời gian qua Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt các địa phương giải quyết dứt điểm các tồn tại, vướng mắc còn lại của công tác giải phóng mặt bằng trong tháng 8. Nhưng đến nay, công tác này vẫn chưa được hoàn thành dù mốc 19/12 sắp tới.

Ngoài ra, việc huy động doanh nghiệp, nguồn nhân lực từ địa phương tham gia hai dự án đã được các doanh nghiệp dự án thực hiện. Tuy nhiên, với tính chất phức tạp của hai dự án, đa số doanh nghiệp địa phương chỉ có quy mô nhỏ, chưa nắm vững các quy trình, thủ tục pháp lý và an toàn lao động, dẫn đến nhiều trường hợp bị khởi tố hình sự. Ngoài ra, tại khu vực vùng núi Đông Bắc thường xuyên xảy ra lũ quét. Khi xảy ra sự cố mất an toàn lao động, các cơ quan chức năng sẽ xem xét hồ sơ năng lực, bảo hiểm lao động của nhà thầu…

Bộ trưởng Bộ Xây Dựng Trần Hồng Minh tặng quà cho các công nhân thi công dự án Đồng Đăng - Trà Lĩnh.

Dù tuân thủ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc tận dụng nguồn lực từ các nhà thầu địa phương, nhưng việc huy động sự tham gia được các doanh nghiệp dự án triển khai vô cùng cẩn trọng và cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo các quy định của pháp luật.

Qua đây, các doanh nghiệp dự án kiến nghị với Bộ trưởng Bộ Xây dựng sớm báo cáo Thủ tướng về thực trạng đang tồn tại tại dự án, đề xuất các chỉ đạo các cơ quan của tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng khẩn trương giải quyết dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng trước 20/11 để đảm bảo các mũi thi công triển khai liên tục và liền mạch.

Đặc biệt, UBND tỉnh Lạng Sơn sớm tháo gỡ vướng mắc về quy hoạch sử dụng đất đối với các vị trí giải phóng mặt bằng bổ sung bước thiết kế kỹ thuật để có chi trả bồi thường cho người dân, không để người dân tiếp tục cản trở thi công trên công trường; đồng thời hoàn trả cho doanh nghiệp dự án kinh phí đã tạm ứng cho các Trung tâm phát triển quỹ đất.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Lạng Sơn sớm phê duyệt điều chỉnh dự án tăng phần vốn ngân sách Nhà nước tham gia dự án lên 70% theo chủ trương đầu tư đã phê duyệt, đảm bảo nguồn vốn cho dự án hoàn thành theo đúng tiến độ.

Không vì tiến độ mà bỏ qua chất lượng

Trong đợt mưa lũ vừa qua do ảnh hưởng của các cơn bão số 9, 10, 11, với tinh thần “vượt nắng thắng mưa, không thua bão gió”, “làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm”, các nhà thầu thuộc hai dự án đã huy động tối đa nhân lực, thiết bị, phối hợp cùng các doanh nghiệp địa phương tổ chức tăng ca, làm việc xuyên đêm để bảo đảm tiến độ. Tuy nhiên, điều kiện thời tiết khắc nghiệt và địa hình trơn trượt đã gây ra không ít thiệt hại về tài sản. Nhiều xe bê tông bị lật khi di chuyển trên cung đường trơn ướt, thậm chí có xe bồn phải quay về do mưa lớn kéo dài, không thể đổ bê tông theo kế hoạch.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nghe doanh nghiệp dự án báo cáo về tiến độ triển khai dự án Hữu Nghị - Chi Lăng.

Để đảm bảo tiến độ, các nhà đầu tư đã huy động một số nhà thầu địa phương tham gia thực hiện dự án. Tuy nhiên, do quy mô các nhà thầu nhỏ (mỗi đơn vị chỉ có khoảng 10 đầu máy thiết bị), hồ sơ quản lý nhân sự, thiết bị không đảm bảo quy chuẩn. Ngoài ra, công tác huấn luyện an toàn lao động, chế độ bảo hiểm cho công nhân chưa được thực hiện đầy đủ. Thực trạng này tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn trong lao động, đã có trường hợp nhà thầu bị cơ quan Công an khởi tố do vi phạm quy định về an toàn lao động.

Đại diện Tổng thầu thi công cho biết, nhằm đáp ứng mục tiêu thông tuyến do Thủ tướng Chính phủ đề ra, các dự án Đồng Đăng - Trà Lĩnh và Hữu Nghị - Chi Lăng đã rút ngắn thời gian thi công gần 1 năm so với kế hoạch ban đầu. Mặc dù các nhà thầu đã tính toán nguồn lực để huy động nhân công và máy móc làm việc luân phiên đảm bảo hoạt động thi công liên tục ngay khi thời tiết ủng hộ. Tuy nhiên, nhiều hạng mục vẫn cần thời gian chờ để đáp ứng chất lượng. “Một mặt chúng tôi vừa chạy đua với tiến độ, nhưng chất lượng công trình phải được chú trọng nhất, mọi điều kiện an toàn lao động phải được kiểm soát chặt chẽ”, đại diện Tổng thầu nhấn mạnh.

Nỗ lực hoàn thành thông tuyến vào ngày 19/12

Sau khi nghe báo cáo và ý kiến của doanh nghiệp dự án, phát biểu kết luận, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh yêu cầu các đơn vị liên quan khẩn trương tháo gỡ vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, đặc biệt tại những khu vực còn tồn tại một số hộ dân bị ảnh hưởng. Bộ trưởng Bộ Xây dựng nhấn mạnh việc cần có chính sách hỗ trợ phù hợp cho các hộ khó khăn, nhà dột nát, thể hiện tinh thần nhân văn, đồng thời giúp tạo sự đồng thuận, tránh phát sinh khiếu kiện.

Đối với đoạn qua địa phận tỉnh Lạng Sơn, hiện còn vướng mắc trong công tác chi trả tiền giải phóng mặt bằng, Bộ trưởng nhấn mạnh UBND tỉnh Lạng Sơn phải giải quyết dứt điểm trong vòng 1 tuần, nếu chậm trễ sẽ xem xét báo cáo Thủ tướng.

Bộ trưởng đề nghị tập trung nhân lực, thiết bị, thi công ngày đêm để hoàn thiện nốt những đoạn còn lại, phấn đấu thông tuyến đúng tiến độ đề ra. Ông đánh giá cao nỗ lực của các đơn vị thi công và yêu cầu tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, vừa đảm bảo tiến độ, vừa quan tâm đời sống người dân vùng dự án.

Đề cập tới vấn đề giải ngân, Bộ trưởng yêu cầu doanh nghiệp dự án tăng cường sản lượng, phối hợp chặt chẽ với tỉnh Cao Bằng để đẩy nhanh tiến độ giải ngân 5.000 tỷ đồng theo kế hoạch.

Thi công dự án Hữu Nghị - Chi Lăng.

Qua kiểm tra, Bộ trưởng đánh giá lực lượng hiện nay hoàn toàn có khả năng hoàn thành tiến độ, vấn đề còn lại nằm ở phương pháp và cách thức tổ chức thi công. Bộ trưởng yêu cầu tập trung nhân lực, thiết bị, thi công ngày đêm, tận dụng tối đa thời gian thời tiết khô ráo để đẩy nhanh tiến độ.

Bộ trưởng nhấn mạnh hai dự án Đồng Đăng (Lạng Sơn) - Trà Lĩnh (Cao Bằng) và Hữu Nghị - Chi Lăng (Lạng Sơn) là danh dự và nhiệm vụ chính trị mà Đảng và Nhà nước giao cho các bên nhằm bảo đảm thông tuyến vào ngày 19/12.

Đồng thời, Bộ trưởng chỉ đạo huy động tối đa nguồn lực địa phương, dù năng lực còn hạn chế; các đơn vị thi công phải nỗ lực hoàn thành trước ngày 19/12. Đối với những đoạn có khó khăn đặc biệt hoặc bất khả kháng, doanh nghiệp dự án cần thống kê cụ thể, báo cáo rõ ràng lên các cấp có thẩm quyền để có hướng xử lý phù hợp.

Bộ trưởng yêu cầu các nhà đầu tư, nhà thầu sau khi hoàn thành các hạng mục, đoạn tuyến thuộc các dự án trên cả nước phải tập trung nguồn lực hỗ trợ cho hai dự án tại Cao Bằng và Lạng Sơn, đặc biệt là các doanh nghiệp đang tham gia 2 dự án trọng điểm, phải phối hợp chặt chẽ để bảo đảm hoàn thành đúng hạn.

Tại dự án Hữu Nghị - Chi Lăng, Bộ trưởng chỉ đạo UBND Lạng Sơn phối hợp với doanh nghiệp dự án để thống nhất chủ trương, đẩy nhanh thủ tục pháp lý, làm biên bản tạm bàn giao mặt bằng để nhà thầu triển khai thi công trạm dừng nghỉ để bắt kịp tiến độ thông tuyến của dự án.

Nhân dịp này, Bộ trưởng đề nghị khen thưởng ba kỹ sư thuộc dự án Đồng Đăng Trà Lĩnh đã hy sinh trong đợt mưa lũ vừa qua, đồng thời gửi lời thăm hỏi, động viên tới gia đình các nạn nhân, coi đây là nghĩa cử cao đẹp, thể hiện tinh thần trách nhiệm và cống hiến vì sự nghiệp chung của đất nước.

Lâm Hiển