Bảo đảm phát huy dân chủ, thực chất trong lấy ý kiến nhân dân sửa đổi Hiến pháp 2013

Phó Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Hoàng Công Thủy chủ trì hội nghị.Ảnh: Minh Đức/TTXVN

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hoàng Công Thủy nêu rõ: Nghị quyết số 60-NQ/TW Hội nghị lần thứ 11, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã thống nhất định hướng xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, sắp xếp các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ vào MTTQ Việt Nam. Việc sửa Hiến pháp lần này là rất cần thiết để tạo cơ sở Hiến định cho việc thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn bộ máy; xây dựng, hoàn thiện, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển đất nước trong tình hình mới.

Phạm vi sửa đổi, bổ sung Hiến pháp lần này tập trung vào 8/120 điều của Hiến pháp năm 2013 nhằm thể chế hóa kịp thời chủ trương của Đảng về sắp xếp cơ quan của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ; hoàn thiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp theo hướng gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn. Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã chỉ đạo: "Tiếp tục tuyên truyền sâu rộng trong nhân dân về mục đích, ý nghĩa, phạm vi, nội dung sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; đa dạng hóa các hình thức để nhân dân đóng góp ý kiến, không hạn chế bất cứ hình thức nào; đảm bảo phát huy dân chủ, thực chất trong việc lấy ý kiến".

Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hoàng Công Thủy cho rằng: Việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp là một công việc rất hệ trọng, rất thiêng liêng của cả hệ thống chính trị. Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban chấp hành Trung ương Đảng đã chỉ đạo việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp phải được tiến hành thận trọng, khách quan, dân chủ, khoa học, hiệu quả với sự tham gia tích cực, đồng bộ của các cơ quan, tổ chức, các chuyên gia, nhà khoa học; bảo đảm sự thảo luận và tham gia ý kiến rộng rãi, tích cực của các tầng lớp nhân dân, cán bộ, đảng viên, các chuyên gia, nhà khoa học và toàn hệ thống chính trị, tạo thành những đợt sinh hoạt chính trị, phong trào thi đua yêu nước, có trách nhiệm với đất nước trong việc sửa đổi Hiến pháp năm 2013.

Ngay sau khi Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 ban hành Kế hoạch số 05/KH-UBDTSĐBSHP ngày 5/5/2025 về lấy ý kiến nhân dân, công bố dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và các tài liệu kèm theo; căn cứ phạm vi nhiệm vụ được phân công, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã ban hành Kế hoạch số 60/KH-MTTW-BTT ngày 6/5/2025 và hướng dẫn về tổ chức lấy ý kiến trong hệ thống MTTQ Việt Nam đối với dự thảo Nghị quyết. Đến nay, các tổ chức thành viên, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh đã kịp thời ban hành Kế hoạch lấy ý kiến, tuyên truyền sâu rộng mục đích, ý nghĩa, nội dung sửa đổi, bổ sung Hiến pháp tới nhân dân và bắt đầu tổ chức các hình thức lấy ý kiến trong hệ thống Mặt trận rất phong phú, sáng tạo, thực chất - ông Hoàng Công Thủy cho biết.

Phạm vi sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013 tập trung vào 2 nhóm nội dung quan trọng. Một là các quy định liên quan đến MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội tại Điều 9, Điều 10 và khoản 1 Điều 84 Hiến pháp năm 2013.

Cụ thể, nội dung sửa đổi, bổ sung Điều 9 Hiến pháp năm 2013 nhằm nhấn mạnh vị trí của MTTQ Việt Nam là tổ chức trung tâm của khối đại đoàn kết toàn dân, tạo cơ sở pháp lý cho việc sắp xếp lại các tổ chức thành viên, giảm bớt sự trùng lặp trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, bảo đảm thống nhất và đồng bộ với cơ cấu tổ chức đảng, phù hợp với mô hình tổ chức mới sau khi sắp xếp, tinh gọn các tổ chức chính trị - xã hội vào MTTQ Việt Nam.

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Minh Đức/TTXVN

Điều 9 quy định khái quát về các tổ chức chính trị - xã hội theo hướng khẳng định vị trí của các tổ chức này trực thuộc theo đúng các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Bổ sung, làm rõ nguyên tắc hoạt động của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên là hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động dưới sự chủ trì của MTTQ Việt Nam.

Sửa đổi, bổ sung quy định về Công đoàn Việt Nam (Điều 10), khẳng định Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và của người lao động, trực thuộc MTTQ Việt Nam và là đại diện của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn.

Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 84 theo hướng chỉ quy định về quyền trình dự án luật trước Quốc hội, trình dự án pháp lệnh trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam mà không tiếp tục quy định quyền này cho các cơ quan trung ương của tổ chức thành viên của Mặt trận để bảo đảm thống nhất, phù hợp với tổ chức bộ máy của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sau khi sắp xếp, tinh gọn.

Hai là, sửa đổi, bổ sung 5 Điều tại Chương IX Hiến pháp năm 2013 về tổ chức chính quyền địa phương để thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính chỉ còn cấp tỉnh, cấp dưới tỉnh (không còn đơn vị hành chính cấp huyện) và thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Ngoài ra, tại dự thảo Nghị quyết có quy định chuyển tiếp để bảo đảm chính quyền địa phương hoạt động thông suốt, không gián đoạn, phù hợp với lộ trình thực hiện sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, không tổ chức cấp huyện.

Nhấn mạnh nội dung sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013 tại dự thảo Nghị quyết tập trung vào một số điều để phục vụ ngay công cuộc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, ông Hoàng Công Thủy thông tin: Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam được giao nhiệm vụ lấy ý kiến trong hệ thống trong thời gian gần 1 tháng và tổng hợp tất cả kết quả lấy ý kiến góp ý để gửi Chính phủ tổng hợp chung vào kết quả lấy ý kiến nhân dân trình Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Tại Hội nghị, đại biểu tham dự đã tham gia góp ý kiến vào nội dung dự kiến sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 so với quy định hiện hành của Hiến pháp, trong đó tập trung thảo luận, cho ý kiến vào những nội dung liên quan đến quyền, trách nhiệm của Mặt trận và các tổ chức thành viên của Mặt trận tại Điều 9, Điều 10 và khoản 1 Điều 84.

Phúc Hằng (TTXVN)