Bảo hiểm tiền gửi được tham gia xử lý khủng hoảng của tổ chức tín dụng

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi. Ảnh: Quochoi.vn.

Một trong những nội dung đáng chú ý tại Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) lần này là quy định bảo hiểm tiền gửi được phép tham gia xử lý tổ chức tín dụng được can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt. Đồng thời được tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Được tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng của tổ chức tín dụng

Cụ thể, Luật mới cho phép tổ chức bảo hiểm tiền gửi cho vay đặc biệt từ quỹ dự phòng nghiệp vụ với: ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã, chức tài chính vi mô được kiểm soát đặc biệt để thực hiện phương án phục hồi; ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt để thực hiện phương án chuyển giao bắt buộc.

Tổ chức bảo hiểm tiền gửi cũng được cho vay đặc biệt với ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác хã, quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô được can thiệp sớm và bị rút tiền hàng loạt; được kiểm soát đặc biệt và bị rút tiền hàng loạt để trả tiền gửi cho người gửi tiền.

Thống đốc NHNN quy định việc tổ chức bảo hiểm tiền gửi cho vay đặc biệt đối với tổ chức tín dụng.

Tổ chức bảo hiểm tiền gửi quyết định việc cho vay đặc biệt có hoặc không lãi suất, có hoặc không có tài sản bảo đảm; xây dựng quy định nội bộ về cho vay đặc biệt các tổ chức tín dụng.

Trước khi được các đại biểu bấm nút thông qua, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng đã trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự án Luật.

Liên quan nội dung cho vay đặc biệt kể trên, Thống đốc NHNN cho biết quy định về các trường hợp tổ chức bảo hiểm tiền gửi cho vay đặc biệt tại dự thảo Luật cơ bản thống nhất với quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng. Bên cạnh đó, theo Luật Các tổ chức tín dụng, nhóm này được vay đặc biệt từ tổ chức bảo hiểm tiền gửi khi bị rút tiền hàng loạt, không yêu cầu tổ chức tín dụng phải đang trong tình trạng được can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt.

Tuy nhiên, để đảm bảo chặt chẽ, dự thảo Luật mới đã quy định rõ tổ chức bảo hiểm tiền gửi cho vay đặc biệt tổ chức tham gia bảo hiểm khi tổ chức này được can thiệp sớm và bị rút tiền hàng loạt, được kiểm soát đặc biệt và bị rút tiền hàng loạt.

Các tổ chức tín dụng được can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt sẽ chịu sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ hơn các tổ chức tín dụng khác. Việc xác định tình trạng “rút tiền hàng loạt", "can thiệp sớm”, “kiểm soát đặc biệt” cũng đã được quy định với các tiêu chí cụ thể tại Luật Các tổ chức tín dụng và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Về nội dung đối chiếu, rà soát với Luật Các tổ chức tín dụng về tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng trong hoạt động của tổ chức tín dụng, phạm vi quy định tại dự thảo Luật rộng hơn, không chỉ các trường hợp “nhằm bảo đảm an toàn hệ thống tổ chức tín dụng, trật tự, an toàn xã hội khi xử lý tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt” như Luật Các tổ chức tín dụng mà là những trường hợp phát sinh sự cố, khủng hoảng.

Việc xác định rõ trường hợp “sự cố, khủng hoảng” là khó khả thi vì đây là các trường hợp không lường trước được gắn với các tình huống phát sinh trên thực tế như những sự cố phát sinh từ những biến động của tình hình thế giới hoặc những sự cố khủng hoảng có tác động đến hoạt động kinh tế xã hội nói chung, hoạt động ngân hàng nói riêng như đại dịch Covid thời gian vừa qua...

Điều 39 quy định thẩm quyền Chính phủ quyết định các biện pháp khác để tổ chức bảo hiểm tiền gửi tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng, tạo cơ sở để Chính phủ có thể xem xét quyết định áp dụng ngay các biện pháp huy động từ nguồn lực của tổ chức bảo hiểm tiền gửi để ngăn chặn kịp thời sự cố, khủng hoảng, đảm bảo an ninh, an toàn.

Tăng cường sự giám sát của NHNN

Về đề nghị tiếp tục nghiên cứu các quy định để tăng cường vai trò quản lý, giám sát của NHNN trong việc chi trả sớm bảo hiểm tiền gửi, tránh gây tác động tiêu cực về mặt tâm lý đối với người gửi tiền, có nguy cơ hiệu ứng lan truyền gây rút tiền hàng loạt, khiến những tổ chức tín dụng đang có cơ hội phục hồi bị ảnh hưởng.

Thống đốc NHNN cho biết dự thảo Luật đã quy định nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm phát sinh kể từ một trong 3 thời điểm, là khi phương án phá sản tổ chức tín dụng được phê duyệt hoặc NHNN có văn bản xác định chi nhánh ngân hàng nước ngoài mất khả năng chi trả tiền gửi cho người gửi tiền; quy định này thống nhất với Luật Các tổ chức tín dụng.

Đối với trường hợp chi trả sớm, dự thảo Luật đã xác định thời điểm, cơ quan xác định, điều kiện để thực hiện nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm.

Luật mới sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/5/2026.

An Viết