Bảo hộ nhãn hiệu ở nước ngoài - Cần khai thác hệ thống công cụ bảo hộ
Đăng ký bảo hộ nhãn hiệu ở nước ngoài là bước quan trọng để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của tổ chức, doanh nghiệp đối với nhãn hiệu trên thị trường, để nhãn hiệu mang tính toàn cầu.

Tem chứng nhận chỉ dẫn địa lý "Thanh long Bình Thuận". Ảnh: Nguyễn Thanh/TTXVN
Đăng ký bảo hộ nhãn hiệu ở nước ngoài để nhãn hiệu được công nhận quyền sở tại quốc gia khác nhằm độc quyền sử dụng và ngăn chặn sự xâm phạm, làm giả và làm nhái nhãn hiệu. Đăng ký bảo hộ nhãn hiệu ở nước ngoài là bước quan trọng để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của tổ chức, doanh nghiệp đối với nhãn hiệu trên thị trường vượt khỏi phạm vi quốc gia của nhãn hiệu đăng ký để nhãn hiệu mang tính toàn cầu.
Ông Trần Lê Hồng, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) nhấn mạnh: Quyền sở hữu nhãn hiệu nói riêng và quyền sở hữu trí tuệ nói chung mang tính quốc gia nên nhãn hiệu chỉ có thể được bảo hộ tại quốc gia đăng ký hay nói cách khác muốn được bảo hộ thì phải đăng ký hoặc chỉ định đăng ký vào từng quốc gia muốn được bảo hộ. Vì vậy, ông Trần Lê Hồng lưu ý, doanh nghiệp muốn phát triển các sản phẩm ở nước ngoài thì cần có thương hiệu, mà thương hiệu thông thường được định vị qua nhãn hiệu.
Các chuyên gia sở hữu trí tuệ cho biết: Việc bảo hộ nhãn hiệu mang tính lãnh thổ nên trong quá trình hội nhập và phát triển thương hiệu của doanh nghiệp thì việc đăng ký nhãn hiệu ra nước ngoài là bước đi mang tính chiến lược.
Tuy nhiên, trước khi thực hiện nộp đơn đăng ký bảo hộ nhãn hiệu quốc tế, chủ thể đơn cần phải đăng ký hoặc đã nộp đơn đăng ký tại Văn phòng Sở hữu trí tuệ tại địa phương mình (quốc gia sở tại của chủ thể đơn). Đăng ký hoặc đơn cơ sở được gọi là nhãn hiệu cơ bản, sau đó chủ thể đơn mới gửi đơn đăng ký quốc tế thông qua Văn phòng sở hữu trí tuệ, các tổ chức hỗ trợ đăng ký sở hữu trí tuệ hoặc sử dụng các công cụ đăng ký quốc tế.
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã ý thức được vai trò của tài sản trí tuệ và thực hiện đăng ký bảo hộ sáng chế, nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp tại thị trường trong nước và nước ngoài. Hiện nhiều sản phẩm của Việt Nam như: vải, thanh long, gạo, cà phê... đã có mặt ở nhiều thị trường trọng điểm trên thế giới và được các doanh nghiệp đăng ký bảo hộ.
Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ Trần Lê Hồng cho biết: Để đăng ký nhãn hiệu ở nước ngoài, cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp có thể tìm kiếm qua nhiều kênh như: Cục Sở hữu trí tuệ - Cơ quan quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ để có đầy đủ thông tin, hướng dẫn cách thức đăng ký, đến hỗ trợ về chuyên gia cho chủ đơn có nhu cầu đăng ký nhãn hiệu quốc tế, đồng thời, Cục cũng hỗ trợ đầy đủ các mẫu đơn cũng như cách thức xử lý đơn… đến khi chủ đơn hoàn thành việc nộp đơn đăng ký quốc tế.
Bên cạnh đó, Việt Nam hiện có khoảng 200 tổ chức đại diện sở hữu công nghiệp để tư vấn, hỗ trợ hoặc đảm nhận việc đăng ký nhãn hiệu ra nước ngoài cho chủ đơn có nhu cầu. Ngoài ra, Cục Sở hữu trí tuệ cùng với các địa phương tổ chức hàng loạt các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp, cá nhân về chuyên môn, tài chính… trong khuôn khổ các chương trình phát triển tài sản trí tuệ triển khai ở trung ương và địa phương.
Đặc biệt, thời gian qua, Chính phủ, các cơ quan chức năng đã tích cực phát triển lĩnh vực sở hữu trí tuệ ở quy mô vĩ mô thông qua việc gia nhập thêm các điều ước quốc tế về sở hữu trí tuệ. Thực tế, việc đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ tại từng nước sẽ rất tốn kém, mất thời gian, công sức, nên hệ thống đăng ký nhãn hiệu quốc tế ra đời để đáp ứng hội nhập quốc tế.
Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ Trần Lê Hồng nhấn mạnh: Hiện Việt Nam đã tham gia vào Công ước Paris về bảo hộ sở hữu công nghiệp, công ước này cho phép các doanh nghiệp đăng ký được ở hầu hết các nước trên thế giới.
Cùng với đó, Việt Nam cũng đã là thành viên của Thỏa ước và Nghị định Madrid về đăng ký quốc tế nhãn hiệu, giúp doanh nghiệp Việt Nam có thể bảo hộ nhãn hiệu ở hơn 100 nước thành viên một cách thuận lợi và tiết kiệm. Theo đó, doanh nghiệp Việt có thể đăng ký nhãn hiệu quốc tế cùng một lúc ở nhiều quốc gia là thành viên của Hệ thống Madrid thông qua Văn phòng quốc tế của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO).
Tại hội thảo trực tuyến do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) tổ chức với chủ đề “Bảo hộ nhãn hiệu ở nước ngoài: Hướng dẫn cho doanh nghiệp về Hệ thống Madrid” mới diễn ra, các chuyên gia WIPO cho biết: Hội thảo nhằm hỗ trợ các cá nhân, doanh nghiệp Việt Nam sử dụng và khai thác tốt công cụ sở hữu trí tuệ cũng như tối đa hóa các lợi thế của Hệ thống Madrid trong việc khai thác và quản lý nhãn hiệu trên toàn thế giới.
Với một đơn đăng ký duy nhất và một khoản phí duy nhất, người nộp đơn có thể đăng ký bảo hộ nhãn hiệu ở tối đa 124 quốc gia. Việc sửa đổi, gia hạn hoặc mở rộng danh mục nhãn hiệu toàn cầu của cá nhân, doanh nghiệp cũng được thực hiện thông qua một hệ thống tập trung. Trong khuôn khổ hội thảo, các chuyên gia của WIPO cũng lưu ý, việc đăng ký quốc tế cho nhãn hiệu có giá trị trong 10 năm nên các chủ thể đơn đăng ký bảo hộ sau khi được chấp thuận, cần theo dõi về thời gian.
Phó Cục trưởng Trần Lê Hồng nhấn mạnh: Trước khi thực hiện quá trình đăng ký bảo hộ nhãn hiệu ở nước ngoài, các doanh nghiệp cần tìm hiểu công cụ, xác định các đơn vị và tổ chức hỗ trợ, cùng với đó chuẩn bị kỹ lưỡng và thiết lập cơ chế trong việc bảo hộ nhãn hiệu để tránh việc "chán nản" trong quá trình đăng ký liên quan đến rào cản pháp lý hay ngôn ngữ...