Bảo vệ trẻ em với mô hình một cửa

Nhân viên công tác xã hội của các sở, ngành phối hợp đưa một trường hợp bị bạo hành chuyển đến Trung tâm Công tác xã hội và Giáo dục dạy nghề thiếu niên Thành phố Hồ Chí Minh để tạm lánh. Ảnh: TTXVN phát

Điểm tựa cho trẻ em bị bạo lực, xâm hại

Tháng 8/2023, em Đ.G.N (14 tuổi, ngụ huyện Hóc Môn, Thành phố Hồ Chí Minh) - một bé gái mồ côi cha mẹ, sống với bà nội được đại diện Hội Phụ nữ địa phương nơi em cư trú đưa đến Bệnh viện Hùng Vương trong tình trạng mang thai 27 tuần để khám thai. Ngay sau khi tiếp nhận thông tin, bác sĩ đã hướng dẫn đưa em đến phòng tư vấn Bồ công anh - mô hình một cửa hỗ trợ phụ nữ và trẻ em Thành phố Hồ Chí Minh đặt tại Bệnh viện Hùng Vương.

Tại đây, N cho biết mình bị xâm hại nhưng không biết người xâm hại là ai. Sau khi nhận được sự tư vấn, N đề nghị được hỗ trợ ăn, ở trong suốt quá trình mang thai và sinh nở. Với sự phối hợp của nhiều đơn vị, N đã được đưa đến Trung tâm Công tác xã hội và Giáo dục dạy nghề Thiếu niên Thành phố Hồ Chí Minh ở quận Gò Vấp.

Bà Nguyễn Thị Thùy Dương, Phó Giám đốc Trung tâm Công tác xã hội và Giáo dục dạy nghề thiếu niên cho biết, trường hợp của bé N là trường hợp đặc biệt nhất mà trung tâm tiếp nhận từ trước đến nay. Chỉ trong 2 tháng tạm lánh tại đây, nhân viên Trung tâm đã phải đưa N đến bệnh viện khám, cấp cứu mười mấy lần do em bị đau bụng, dọa sinh non liên tục. Nhờ sự phối hợp kịp thời giữa Trung tâm và Bệnh viện Hùng Vương, N được thăm khám, điều trị đầy đủ và sinh con an toàn vào tháng 10/2023. “Sau khi sinh con, N đề nghị được trở về sống với bà nội nên chúng tôi đã đưa bé về nhà, sau đó tiếp tục phối hợp với địa phương theo dõi và hỗ trợ tã, sữa cho hai mẹ con trong 6 tháng tiếp theo”, bà Dương cho hay.

Nhân viên công tác xã hội Bệnh viện Hùng Vương Thành phố Hồ Chí Minh thăm hỏi, tặng quà cho một bé gái bị xâm hại mang thai và sinh con. Ảnh: TTXVN phát

Đây là trường hợp điển hình được hỗ trợ một cách toàn diện bởi mô hình một cửa hỗ trợ phụ nữ và trẻ em tại Thành phố Hồ Chí Minh. Mô hình được thí điểm trong khuôn khổ Chương trình “Thành phố an toàn cho phụ nữ và trẻ em” với sự hỗ trợ kỹ thuật từ Cơ quan Liên hợp quốc về Bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women) cùng sự đồng hành của Tổ chức PE&D tại Việt Nam (Tổ chức phi chính phủ của Pháp tập trung vào việc bảo vệ, giáo dục và hòa nhập trẻ em có nguy cơ bị tổn thương). Mô hình ra đời nhằm hỗ trợ kịp thời các nạn nhân là phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực, xâm hại trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, nâng cao nhận thức cộng đồng, lan tỏa thông điệp về một môi trường sống an toàn và bình đẳng.

Theo bác sĩ Phạm Quốc Hùng, Trưởng Phòng Công tác xã hội, Bệnh viện Hùng Vương, từ tháng 3/2023 đến nay, mô hình Bồ công anh đã tiếp nhận 224 trường hợp trẻ em, phụ nữ bị xâm hại, bạo hành. Trong đó, có 194/224 trường hợp trẻ em dưới 16 tuổi mang thai và sinh con, chiếm 86,61% “trẻ em sinh ra trẻ em”.

Lợi thế của mô hình này là nạn nhân chỉ cần đến một địa điểm, kể lại câu chuyện một lần cho nhân viên công tác xã hội, sau đó đại diện các ban, ngành sẽ có mặt trực tiếp, theo dõi ở phòng kế bên để phối hợp hỗ trợ toàn diện. Các dịch vụ hỗ trợ gồm: chăm sóc y tế, hỗ trợ lưu trú an toàn, tư vấn và hỗ trợ tư pháp, chăm sóc sức khỏe tâm thần và kết nối với hệ thống dịch vụ xã hội.

Nhân rộng mô hình để bảo vệ trẻ em tốt hơn

Bác sĩ Phạm Quốc Hùng cho biết, bên cạnh 224 trường hợp bị xâm hại, bạo hành đồng ý tiếp nhận sự tư vấn, hỗ trợ thì Bệnh viện Hùng Vương cũng ghi nhận thêm 1.009 trường hợp đến khám và điều trị (trong đó có 798 trường hợp “trẻ em sinh ra trẻ em” và 211 trẻ vị thành niên kế hoạch hóa gia đình) không sử dụng dịch vụ do mô hình cung cấp vì nhiều lí do khác nhau. "Chúng tôi có quy trình riêng nhằm đảm bảo quyền riêng tư và giảm tác động tâm lý cho các nạn nhân, nhưng thực tế có nhiều nạn nhân từ chối dịch vụ và sự trợ giúp do lo ngại dư luận, hậu quả xã hội”, bác sĩ Hùng chia sẻ.

Nhân viên công tác xã hội Bệnh viện Hùng Vương Thành phố Hồ Chí Minh thăm hỏi, tặng quà cho một bé gái bị xâm hại mang thai và sinh con. Ảnh: TTXVN phát

Ông Nguyễn Tăng Minh, Phó Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh nhìn nhận, từ mô hình một cửa Bồ công anh đã phác họa một phần về tình hình bạo lực giới tại Thành phố, trong đó người bị bạo lực chủ yếu là phụ nữ, trẻ em gái và người gây bạo lực chủ yếu là nam giới.

Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Dũng cho biết, dù Thành phố đã ban hành nhiều chính sách, triển khai đường dây nóng, tổ chức các chiến dịch truyền thông, xử lý các hành vi vi phạm, tình trạng bạo lực giới trên địa bàn vẫn tiếp tục diễn ra và có xu hướng gia tăng. Những dữ liệu từ mô hình Bồ công anh khiến Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh lo lắng về thực trạng bạo lực và xâm hại phụ nữ, trẻ em.

Đặc biệt, với đối tượng trẻ em - những đứa trẻ chưa trưởng thành, chưa hoàn thiện về thể chất và tâm lý, vẫn đang ấp ủ bao ước mơ về tương lai phía trước nhưng đã phải mang thai và sinh con, là vô cùng đau xót. Điều đau lòng này vẫn xảy ra hằng ngày ngay giữa thành phố phát triển bậc nhất cả nước.

Chính vì vậy, sau thành công của mô hình Bồ công anh đặt tại Bệnh viện Hùng Vương, cuối tháng 5/2025, Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục nhân rộng thêm ba mô hình một cửa cung cấp dịch vụ công tác xã hội từ nguồn ngân sách Thành phố cho phụ nữ, trẻ em và người bị bạo lực, xâm hại đặt tại 3 bệnh viện gồm Nhi đồng 1, Nhi đồng Thành phố, Chấn thương Chỉnh hình.

Với mô hình một cửa mới, khi bệnh nhân đến khám và điều trị đặt tại 3 bệnh viện (đầu vào của mô hình) sẽ được khám, sàng lọc. Nếu phát hiện trường hợp có dấu hiệu bị bạo lực, xâm hại, các nạn nhân sẽ được chuyển đến phòng một cửa của bệnh viện.

Hội đồng tư vấn gồm các sở, ngành cùng thảo luận nhằm tìm phương án hỗ trợ cho một trường hợp trẻ vị xâm hại tại mô hình Bồ công anh. Ảnh: TTXVN phát

Nhân viên tại đây sẽ liên hệ Trung tâm Công tác xã hội - Giáo dục dạy nghề Thiếu niên Thành phố (đầu ra của mô hình) để phối hợp với phòng chuyên môn của cơ quan chức năng thực hiện điều phối, cung cấp dịch vụ một đầu mối trợ giúp bệnh nhân và gia đình. Đồng thời, đơn vị chức năng tổ chức họp với các bên liên quan để hội chẩn lấy lời khai, tư vấn tâm lý, pháp lý, chăm sóc sức khỏe cho người bị bạo lực, xâm hại, hỗ trợ gia đình ổn định và theo dõi quản lí ca tại cộng đồng.

Việc mở rộng thêm mô hình một cửa mới tại 3 bệnh viện nhằm cung cấp dịch vụ kịp thời và chất lượng cho phụ nữ, trẻ em và nhóm người dễ bị tổn thương bị bạo lực, đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau trong sự phát triển chung của Thành phố.

Đinh Hằng - Thanh Vũ (TTXVN)